Mahkemesi :İş Mahkemesi

Rücuan tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; ilâmda yazılı nedenlerle davanın kabulüne ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davacı ve davalılardan ... A.Ş. Avukatlarınca istenilmesi ve davalı Avukatınca da duruşma talep edilmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 01.11.2016 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmiştir. Duruşma günü duruşma temyiz eden davalı adına Av. ... ile karşı taraf adına Av.... geldiler. Diğer davalılar adlarına gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak, hazır bulunan Avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı günde Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, tarafların sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
Dava, iş kazası sonucu sürekli iş göremez duruma giren sigortalıya bağlanan gelir, geçici iş göremezlik ödemeleri ve tedavi gideri nedeniyle uğranılan Kurum zararının 5510 sayılı Yasa"nın 12. ve 21.maddeleri uyarınca rücuan tahsili istemine ilişkindir.
Mülkiyeti dava dışı ..., ... ve ...’a ait olan ...Mahallesi 4 pafta 525 ve 528 ada 1 ve 3 no’lu parsel üzerinde yapımı kararlaştırılan “...Alışveriş ve Eğlence Merkezinin ” inşaat projesi, anılan gerçek kişiler tarafından 03.07.2007 günlü sözleşmeyle davalı... Tic. A.Ş. firmasına verildiği; bilahare aynı gerçek kişiler, sözleşmeye konu taşınmaz üzerindeki tüm hak ve yükümlülüklerini 01.09.2008 günlü 2 no’lu zeyilname ve devir sözleşmesiyle davalı ...ye devrettiği; davalı ..A.Ş’nin ise, davaya konu inşaatın genel müteahhitliğini davalı ...r. San. ve Tic. A.Ş. firmasına verdiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, yukarıda belirtilen sözleşme ve zeyilnameler kapsamında iş kazasının meydana geldiği inşaat işyeri ...firmasınca anahtar teslimi olarak davalı ... İnş..A.Ş’ye verilmiş ise de, ...nin yapılan işte müdahilliklerinin olması, işyerinde kendine ait güvenlik görevlisi çalıştırması ve işten tümüyle el çekmediğinden bahisle ... A.Ş. asıl işveren kabul edilmek suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemenin, ... A.Ş.’nin asıl işverenlik sıfatının bulunduğuna dair kabulü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Davanın yasal dayanaklarından olan 5510 sayılı Yasanın 12.maddesi “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde, iş alan ve bu iş için görevlendirdiği sigortalıları çalıştıran üçüncü kişiye alt işveren denir. Sigortalılar, üçüncü bir kişinin aracılığı ile işe girmiş ve bunlarla sözleşme yapmış olsalar dahi, asıl işveren, bu Kanunun işverene yüklediği yükümlülüklerden dolayı alt işveren ile birlikte sorumludur.” hükmünü içerir.
Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için, öncelikle, işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de, tamamının bir bütün halinde, ya da, bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş, ya da, işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Mahkemece, davalı ...nin davaya konu iş kazasının meydana geldiği işte asıl işverenlik sıfatının bulunup bulunmadığı yukarıdaki ilkeler, taraflar arasındaki sözleşme içerikleri, işyerinde bildirimli işçi çalıştırıp çalıştırmadığı hususları birlikte irdelenip değerlendirilerek varılacak sonuca göre karar verilmeli; yapılacak araştırma sonucu işverenlik sıfatının bulunmadığı anlaşılırsa, iş kazasının vuku bulduğu iş kolunda uzman bilirkişi heyetinden kusur oran ve aidiyeti konusunda yeniden rapor alınarak hüküm kurulmalıdır
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucunda yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, hükmü temyiz eden davacı ve davalı ... A.Ş. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... A.Ş."ye iadesine, davacı avukatı yararına takdir edilen 1.350,00 TL duruşma avukatlık parasının davalı ... A.Ş."ye, davalı ... A.Ş. avukatı yararına takdir edilen 1.350,00 TL duruşma avukatlık parasının davacıya yükletilmesine, 01.11.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.