11. Hukuk Dairesi 2018/5871 E. , 2019/832 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
Taraflar arasında görülen davada ... Asliye Ticaret Mahkemesince verilen .../06/2016 tarih ve 2015/186-2016/429 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesinin davacı vekili tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, bazı noksanlıkların ikmali için mahalline gönderilen dosyanın eksikliklerin giderilmesinden sonra gönderildiği anlaşılmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkiline ait gemi ile taşınmış olan toplam 7.216,85 m/ton ağırlığındaki yük üzerinde ödenmemiş navlun ve navlun teferruatından olan masrafları ve sürastarya alacakları üzerinde ..."nın 1069 ve 1077 maddeleri uyarınca söz konusu olan kanuni ve akdi rehin hakkı bulunduğunu ileri sürerek şimdilik 62.011,55 USD tutarında rehin tesis edilmesini talep etmiştir.
Davalı ... San. Ticaret A.Ş. vekili, husumet ve tahkim itirazında bulmuş, davacı tarafın iddialarının soyut olduğunu, gerçekle bağdaşmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Diğer davalı .... şirketine usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen davaya cevap vermemiştir..
Mahkemece tüm dosya kapsamına göre, ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesince .../.../2015 tarih ve 2008/418 esas 2015/925 karar sayılı gönderme kararı ile mahkemeye gönderilen dosyada davacı vekiline davalı ... İnc. Şirketine ... Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü aracılığıyla ... dışı tebligat yapılması için gerekli tercüme evrakları ile masrafları yatırmak üzere verilen süreye rağmen gerekli tercüme işlemleri ile masrafların yatırılmadığı ve taraf teşkilinin sağlanamadığı, davacı tarafın dosya safahatının incelenmesinde verilen sürelere riayet etmediği, yargılamanın gereksiz yere uzamasına neden olduğu gerekçesiyle açılan davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
1- Dava, taşıyanın yük üzerindeki rehin hakkına ilişkindir. Mahkemece, yukarıda yazılı gerekçe ile davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK."nın 114. maddesinde dava şartları düzenlenmiş olup, aynı maddenin (g) fıkrasında davacının gereken gider avansını yatırması dava şartları arasında sayılmıştır. HMK"nın 120. maddesinde ise yargılama sırasında yeterli olmadığı anlaşılan gider avansına ilişkin olarak bu eksikliğin tamamlanması için davacıya iki haftalık kesin süre verileceği öngörülmüştür. Yasanın 115/.... maddesinde de dava şartının yokluğu halinde izlenecek yol gösterilmiş, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verileceği, bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddedileceği düzenlemiştir.
Somut olayda, ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen gönderme kararına istinaden mahkemece, tensip zaptı ile taraf vekillerine duruşma günü tebliğine karar verildiği ve yapılan ilk duruşmada davalılardan ... Finans Inc."ye ... dışı tebligatının çıkmadığından bahisle davalı tarafa tebligat çıkartılmasına ve gerekli tercüme evrakı işlemleri ile masrafın davacı tarafça karşılanmasına karar verilmiştir. Bir sonraki celsede ise mahkemece, masraf yatırılmadığından bahisle davacı tarafa verilen süre ve kesin sürelere rağmen tercüme işlemlerinin yapılmadığı ve masrafların da yatırılmadığı, bu suretle taraf teşkilinin sağlanamadığı gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Bu durumda mahkemece, HMK"nın 120, 114 ve 115. maddeleri uyarınca işlem yapılması gerekirken, somut olayda uygulama yeri olmayan HMK"nın 119. maddesine göre davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
...- Ayrıca, davalılar arasında zorunlu dava arkadaşlığını gerektirir bir yön bulunmamasına rağmen davalılardan biri bakımından yerine getirilmeyen önel nedeniyle sadece o davalı bakımından açılan davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken, diğer davalı bakımından da sonuç doğuracak şekilde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi de yerinde olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) ve (...) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 05/02/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.