MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ


TÜRK MİLLETİ ADINA


Taraflar arasında görülen davada ... .... Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 01/03/2016 tarih ve 2015/189-2016/131sayılı kararın Yargıtayca incelenmesinin davalı ...Ş. vekili tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, bazı noksanlıkların ikmali için mahalline gönderilen dosyanın eksikliklerin giderilmesinden sonra gönderildiği anlaşılmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin lehtarı olduğu 30.....2014 keşide tarihli, ....000 TL miktarlı çekin çalındığını, ... ... Asliye 6. Ticaret Mahkemesinin 2014/208 Esas sayılı dosyası ile ödemeden men ve iptal davası açıldığı, davalı ... AŞ"nin çeki ciro yoluyla devraldığında basiretli bir tacir gibi davranmadığını, haklı hamil iddiasında iyi niyetli olmadığını ileri sürerek öncelikle çekin iadesine, çek bedelinin keşideci-ciranta tarafından haksız yere ödenmiş olması halinde çek bedelinin bu kişilerden müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini dava etmiştir.
Davalı ... AŞ vekili, müvekkili şirketin ... Makina Metal Tekstil İmalat San. ve Tic. ... firması ile faktoring sözleşmesi imzaladığını, dava konusu çeki fatura ibrazı karşılığında müşteri ... Makina Metal Tekstil İmalat San. Ve Tic.-..."den ciro yoluyla aldığını, müvekkilinin üzerine düşen tüm yükümlülükleri yerine getirdiğini, müvekkili şirketin dava konusu çekin iktisabında kötüniyetli olmadığını, ciro silsilesinin düzgün olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Asansör Elk. İnş. Tur. Tic.ve San. Ltd. Şti yetkilisi, dava konusu çekin kendileri tarafından davacı şirket lehine keşide edildiğini beyan etmiş, diğer davalılar davaya cevap vermemişlerdir.
Mahkemece tüm dosya kapsamına göre, davaya konu 30.....2014 tarihli çekin çalındığı iddiası ile ilgili ... ... Cumhuriyet Başsavcılığın 2014/74838 numaralı dosyası ile soruşturma açıldığı, ... ... Asliye 6. Ticaret Mahkemesinin 2014/208 Esas sayılı dosyasında ....05.2014 tarihinde ödemeden men kararı verilmesine rağmen davalı ...Ş."nin yeterli araştırma yapmadan çeki ciro yoluyla devraldığı, bu itibarla basiretli bir tacir gibi davranmadığından davalının iyi niyetli hamil kabul edilemeyeceği gerekçesiyle davanın kabulü ile kabulü ile davalı ...elinde olan .... Bankası ... Şubesinin 0006843 nolu, 30/.../2014 keşide tarihli, ....000 TL bedelli çekin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Kararı, davalı ... AŞ vekili temyiz etmiştir.
Dava, çek istirdadı istemine ilişkin olup, mahkemece yukarıda yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiştir. Ancak, 6102 sayılı ...’nin 792. maddesinde "Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790"ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür."" hükmü düzenlenmiştir. Zayi olan çekin istirdadı talebiyle açılan işbu davada ispat yükü davacıda olup, davacının öncelikle çekin yedinde iken rızası hilafına elinden çıktığını ardından da çeki elinde bulunduran hamilin kötüniyetli veya iktisabında ağır olduğunu ispat etmesi gerekir.
Davacı, lehtarı olduğu çekin yedinde iken çalındığını, ödemeden men kararına rağmen davalının sahte imza ve cirolarla kendisine gelen çeki ciro yoluyla devraldığını, bir faktoring firması olarak davalının ilgili banka şubesinden dava konusu çeki sordurmuş olsaydı çekin çalıntı olduğunu ve ödemeden men kararı bulunduğunu öğrenecek durumda olduğunu, davalının ya ödemeden men kararına rağmen çeki aldığını ya da hiç araştırma yapmadığını, bu suretle davalının basiretli bir tacir gibi davranmadığını ve iyiniyetli hamil olmadığını iddia etmiştir. Davalı taraf da çeki, faktoring sözleşmesi kapsamında ...."den fatura ibrazı karşılığında ciro yoluyla aldığını, ciro silsilesinin düzgün olduğunu, çeki iktisap ettiği tarihte gerekli tüm araştırmaları yaptıklarını ve bankaya tebliğ edilmiş bir karar olmadığını, faktoring mevzuatı uyarınca üzerine düşen yükümlülüklerin tamamını yerine getirdiğini savunmuştur.
Bu itibarla, mahkemece ..."nın kambiyo senetlerine ilişkin genel hükümlerine nazaran faktoring işlemleri bakımından özel bir hüküm niteliğinde olan ve uyuşmazlığın çözümünde öncelikle uygulanması gereken gerek 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ve buna ilişkin Yönetmelik ile ... Genelgeleri çerçevesinde bir değerlendirme yapılıp, davalının çeki iktisabında ağır kusurlu veya kötüniyetli olup olmadığı, çekin istirdadının gerekip gerekmediği hususu tartışılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 05/02/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.