17. Hukuk Dairesi 2019/5666 E. , 2020/4638 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili; davalılardan ... sevk ve idaresindeki, diğer davalı ... adına kayıtlı, zorunlu mali mesuliyet sigortası bulunmayan ... plakalı aracın ... istikametinden Eskil istikametine seyri sırasında müvekkillerinin murisi ..."in sevk ve idaresindeki ... plaka sayılı araçla çarpışması neticesinde; müvekkillerinin murisi ..."in 29/11/2004 tarihinde hayatını kaybettiğini, müvekkillerinin tek desteği muris ... olduğunu ve ölümüyle tamamen destekten yoksun kaldıklarını, müvekkili Zeynep için 3.000,00 TL, ... için 2.000,00 TL, ... için 2.000,00 TL, ... için 2.000,00 TL, ... için 2.000,00 TL, ... için 2.000,00 TL, ... için 2.000,00 TL olmak üzere 15.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının olay tarihi olan 29/11/2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan (davalı Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği Karayolları Trafik Garanti Sigortası
Hesabı poliçe limitince sorumlu olmak üzere) müştereken ve müteselsilen tahsiline; müvekkili Zeynep için 15.000,00 TL, ... için 10.000,00 TL, Hüdaverdi için 10.000,00 TL, Hidayet için 10.000,00 TL, ... için 10.000,00 TL, ... için 10.000,00 TL, ... için 10.000,00 TL olmak üzere toplam 75.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihi olan 29/11/2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan ... ve ..."dan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan kanıtlara göre; Davacı ...’in maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 96.634,04 TL tutarın 3.000,00 TL tutarına olay tarihi olan 29.11.2004, 93.634,04 TL tutarına ıslah tarihi olan 13.03.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ..."dan müştereken ve müteselsilen alınıp davacı ...’e ödenmesine (ayrıca davalı ... Hesabının maddi tazminattan teminat limitiyle ve 3.000,00 TL tutarına 19.10.2005, 93.634,04 TL tutarına ıslah tarihi olan 13.03.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile sorumlu tutulmasına), fazlaya ilişkin maddi tazminat talebinin reddine, davacı ... "in maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 1.667,60 TL tutarın tutarına olay tarihi olan 29.11.2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ..."dan müştereken ve müteselsilen alınıp davacı ... ’e ödenmesine (ayrıca davalı ... Hesabının maddi tazminattan teminat limitiyle ve 19.10.2005 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile sorumlu tutulmasına), fazlaya ilişkin maddi tazminat talebinin reddine, davacı ... ’in maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 1.667,60 TL tutarın tutarına olay tarihi olan 29.11.2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ..."dan müştereken ve müteselsilen alınıp davacı ... ’e ödenmesine (ayrıca davalı ... Hesabının maddi tazminattan teminat limitiyle ve 19.10.2005 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile sorumlu tutulmasına), fazlaya ilişkin maddi tazminat talebinin reddine, diğer davacılar ..., ... , ... ve ..."nin maddi tazminat taleplerinin reddine, manevi tazminat talepleri yönünden, davacı ..."in manevi tazminat talebinin kabulü ile 15.000,00 TL tutarın olay tarihi olan 29.11.2004 tarihinden
itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ...’dan müştereken ve müteselsilen alınıp davacı ...’e ödenmesine, davacı ... ’in manevi tazminat talebinin kabulü ile 10.000,00 TL tutarın olay tarihi olan 29.11.2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ...’dan müştereken ve müteselsilen alınıp davacı ... ’e ödenmesine, davacı ... ’in manevi tazminat talebinin kabulü ile 10.000,00 TL tutarın olay tarihi olan 29.11.2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ...’dan müştereken ve müteselsilen alınıp davacı ... ’e ödenmesine, davacı ...’in manevi tazminat talebinin kabulü ile 10.000,00 TL tutarın olay tarihi olan 29.11.2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ...’dan müştereken ve müteselsilen alınıp davacı ...’e ödenmesine, davacı ... ’in manevi tazminat talebinin kabulü ile 10.000,00 TL tutarın olay tarihi olan 29.11.2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ...’dan müştereken ve müteselsilen alınıp davacı ... ’e ödenmesine davacı ...’in manevi tazminat talebinin kabulü ile 10.000,00 TL tutarın olay tarihi olan 29.11.2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ...’dan müştereken ve müteselsilen alınıp davacı ...’e ödenmesine, davacı ...’in manevi tazminat talebinin kabulü ile 10.000,00 TL tutarın olay tarihi olan 29.11.2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ...’dan müştereken ve müteselsilen alınıp davacı ...’e ödenmesine, karar verilmiş; hüküm davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, ölümlü trafik kazası nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
Somut olayda, mahkemece Sosyal Güvenlik Kurumu"ndan davacılara rücuya tabi gelir bağlanıp bağlanmadığı sorulmuş olup, Sosyal Güvenlik Aksaray İl Müdürlüğü"nün 25.06.2014 tarihli yazısında, hak sahipleri olan eş ve çocuklarına ölüm aylığı bağlandığı belirtilerek yazı ekinde peşin değer cetveli sunulmuş, peşin değer cetvelinde ise, iş kazası sonucunda ölen ... "in hak sahiplerine aylık gelir bağlandığı belirtilerek ilk aylık tutarları ve yıllık peşin değerleri çizelge halinde gösterilmiştir.
Peşin değeri olan ölüm aylığının rücuen tahsili için Aksaray İş Mahkemesi’nin 2012/70 Esas sayılı dosyası ile açılan davada davalılar aleyhine 50.222,64 TL"ye hükmedildiği ve kararın kesinleştiği görülmüştür.
Mahkemenin hükme esas aldığı bilirkişi raporunda, rücuya tabi ödemelerin ve aylıkların anaparalarına işleyen faizlerin eklenerek mahsup edilecek tutarın belirlendiği ve bilirkişi tarafından yapılan bu yanlış hesaplama ile bulunan miktarın hüküm altına aldığı görülmektedir.
Oysa bilirkişi tarafından davacıların destek tazminatının usulünce hesaplandıktan sonra her bir davacıya yapılan peşin sermaye değerli gelir ödemesinin tazminat hesabında dikkate alınması ve bu gelirin 5510 sayılı yasa hükümlerine göre tazminattan mahsubu suretiyle tazminat hesaplaması yaptırılması ve belirlenecek tazminattan davalı ... Hesabının sorumlu olduğu sigorta limitinin de dikkate alınması gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeyle, yazılı biçimde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
2-Davalı ... vekilince, harç ve yargılama giderleri yönünden Mahkemece hükmolunan manevi tazminat ve maddi tazminat için ayrıma gidilmediği belirtilerek karar bu yönüyle temyiz edilmiştir. Sigorta şirketi sigorta genel şartları düzenlemesine göre yargılama giderlerini sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde ödemekle yükümlüdür. Davalı sigorta şirketinin maddi ve manevi tazminat arasında oran kurulmaksızın hükmedilen yargılama giderlerinin tamamından diğer davalılar ile birlikte sorumluluğuna ve aleyhine manevi tazminat hükmedilmemesine rağmen sorumlu tutulması doğru olmamıştır.
3-Yine Mahkemece, ..."nın sorumluluğunun poliçe limiti ile sınırlı olmasına karar verilmiş ise de, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının B.2.b maddesi uyarınca, davalı ..."na yükletilecek harç, yargılama gideri ve vekalet ücretinin sorumlu olduğu miktara oranlanarak hüküm altına alınması gerekirken, sigorta şirketinin harç, yargılama gideri ve vekalet ücretinin tamamından müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulması doğru olmamış, hükmün bu nedenle de bozulması gerekmiştir.
4-Kabule göre, taraflar arasındaki uyuşmazlık, haksız eylemden kaynaklanmaktadır. Haksız eylem faili, ihtar ve ihbara gerek olmaksızın, zararın doğduğu anda, başka bir anlatımla haksız eylem tarihinden itibaren zararın tamamı için temerrüde düşmüş sayılır. Dolayısıyla, zarar gören, gerek kısmi davaya, gerekse sonradan açtığı ek davaya veya
ıslaha konu ettiği kısma ilişkin olarak, haksız eylem tarihinden itibaren temerrüt faizi isteme hakkına sahiptir.
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu"nun 14. maddesi gereğince ihdas edilen ... Yönetmeliği"nin 15. maddesi uyarınca rizikonun bilgi ve belgeleri ile birlikte ihbar edildiği tarihte Hesabın tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmakta, ödememe halinde temerrüt gerçekleşmektedir. Başvurulmadan dava açılması veya icra takibi başlatılması halinde ise bu tarihlerde temerrüt gerçekleşir. Açıklanan bu ilke ve alacağı doğuran sebebin esasen haksız eylemden kaynaklanmış olmasına göre, ıslah ile istenilen tazminat için de, aynı tarihten itibaren temerrüt faizi uygulanması gerekir. Yukarıda anılan hükümlere göre davalı ... bakımından temerrüt faizinin başlangıcını oluşturan ihbar yükümlülüğünde esas olan, zarar miktarı değil, kazanın ihbar edilmesidir. Kazanın ihbar edilmesiyle, zararın miktarını belirlemek Hesabın sorumluluğundadır. Bu itibarla, Hesaba başvuru yapılması veya dava açılmasıyla, kaza, davalı ..."na ihbar edilmiş olacağından, anılan hükümlerde öngörülen koşullar yerine getirilmiş olacaktır. Davalı ... yönünden ise dava tarihinden itibaren faizin işletilmesi gerekmektedir.
Bu nedenlerle; davacı taraf lehine hüküm altına alınan maddi tazminata ... şirketi yönünden dava tarihinden diğer davalılar için kaza tarihinden itibaren temerrüt faizine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
5-Bozma neden ve şekline göre davacı vekilinin ... aleyhine hükmedilen vekalet ücretine için sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1), (2) ve (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin ve davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile verilen hükmün BOZULMASINA (5)numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harçların istek halinde temyiz eden davacılar ve davalı ... Hesabına geri verilmesine, 09/07/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.