Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabul, kısmen reddine dair verilen karara karşı, fer’i müdahil Kurum ve davalılar vekillerince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince istinaf istemlerinin esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer’i müdahil Kurum ve davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının, 16.04.2011 tarihinden dava tarihine kadar sürede kuruma eksik bildirilen çalışma sürelerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II- CEVAP
Davalılar ve fer’i müdahil Kurum vekilleri davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
“Davanın kısmen kabul, kısmen reddi ile,
1-Tespiti istenen 16/04/2011-19/04/2011 tarihleri arasındaki sürelerde davalı ... Eğitim San. ve Tic. A.Ş."de davacının sürekli ve kesintisiz çalıştığının tespitine,
2-20/04/2011-23/02/2012 tarihleri arasındaki sürelerde ..."na ... Eğitim San. ve Tic. A.Ş. tarafından bildirim yapıldığından bu sürelere ilişkin talebin reddine,
3-24/02/2012 - 16/08/2012 tarihleri arasındaki sürelerde davalı ... Eğitim San. ve Tic. A.Ş."de davacının sürekli ve kesintisiz çalıştığının tespitine,
4-17/08/2012-25/09/2012 tarihleri arasındaki sürelerde ......Eğit. Kül. ve Yard. Vakfı"nda çalışmış olduğu ve bu sürelere ilişkin vakıf tarafından bildirim yapılması nedeniyle talebin reddine,
5-26/09/2012-31/01/2015 tarihleri arasındaki sürelerde ......Eğit. Kül. ve Yard. Vakfı"nda davacının sürekli ve kesintisiz çalıştığının tespitine,
6-01/02/2015-20/06/2015 tarihleri arasındaki sürelerde davacının farklı iş yerlerinde çalışmasından dolayı bu sürelere ilişkin talebin reddine,
7-21/06/2015-04/11/2016 tarihleri arasındaki sürelerde ......Eğit. Kül. ve Yard. Vakfı"nda davacının sürekli ve kesintisiz çalıştığının tespitine” karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
“Feri müdahil Kurum ve davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun HMK"nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine” karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Fer’i müdahil Kurum vekili; talebe konu dönemde davacının davalılar yanında çalıştığına dair herhangi bir yazılı bilgi, belge olmadığı, tanık beyanlarının davayı aydınlatmaktan uzak ve çelişkili olduğu, eksik araştırma ve incelemeyle karar verildiği,
Davalılar vekilleri; 01.07.2012 tarihinden itibaren yurdun kiraya verilerek vakıf tarafından işletildiği, tespite konu kararın bu duruma aykırı olduğu, Mahkemece eksik inceleme ve araştırmayla karar verildiği, tanık beyanlarının davayı aydınlatmaktan uzak olduğu, davacının iyiniyetli olmayıp emekli olabilmek için boşta geçen sürelerini kazanmak maksadıyla hareket ettiği, başka işyerlerinde de çalıştığının sabit olup davalılar yanındaki çalışmalarının kesintili olduğu gerekçeleriyle kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanun’un m. 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Tanık beyanları değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren, işçi ve işyeriyle ilişkileri düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça bordrolu, komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar da dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Davacı tarafça davacının yurt sorumlusu olarak çalıştığı beyan edilmesine rağmen, gerek davacı anlatımları gerekse de tanık beyanlarından davacının yurtta ne iş yaptığı, yurdun kapsam ve kapasitesi, başka çalışanların olup olmadığı, hangi dönemlerde yurtta öğrenci kaldığı, öğrencilerin ne şekilde hizmet aldıkları, yurdun yılın 12 ayı boyunca açık olup olmadığı tam olarak belirlenememiştir. Dinlenen tanıklar davacının işe başlama veya çalışma biçimi konularında da davayı aydınlatmaktan uzak ve çelişkili beyanlarda bulunmuştur. Mahkemece bordro tanıkları veya komşu işyeri ve komşu işyerlerinin bordrolu tanıkları tespit edilmemiş, dinlenmemiştir. Mahkemece yapılan yargılamada, 4 adet davacı tanık dinlenmiş, banka kayıtları getirtilmiş, bilirkişi raporu alınmış ancak davalı işverenlerin sicil dosyaları, kanun kapsamına giriş çıkış tarihleri, varsa bordroları celbedilmemiş, hizmet tespiti davalarını kamusal yönü dikkate alınarak mahkemenin gerekirse resen araştırma yapabileceği gözardı edilmiştir.
Bu itibarla; öncelikle davacıdan, talebi, çalışma biçimi, hangi dönemlerde hangi işveren yanında kimlerle birlikte çalıştığı, ne iş yaptığı konularında ayrıntılı beyanlarına başvurularak bilgi alınmalı, davalı işyerlerinin ... sicil dosyaları ve talep konusu döneme ait puantaj kayıtları, bordroları getirtilmeli, gerekirse resmi kayıtlarda talep döneminde öğrenci olduğu tespit edilebilecek öğrencilerin tanık olarak beyanları alınmalı, yeterli görülmediği takdirde komşular, komşu işyeri sahipleri ve komşu işyerlerinin bordrolu çalışanları kolluk, belediye gibi kurumlardan sorularak tespit edilmeli, bilgi ve görgülerine başvurulmalı, beyanlar arasında çelişki olması halinde giderilmeli, davalı şirket ve vakfın yurdu ne şekilde işlettiği, çalışma ve tatil dönemleri, ilçe milli eğitim müdürlüğüne verilen çalışan bilgileri, kapsam ve kapasitesi, milli eğitim müdürlüğü ve vergi dairesinden yapılacak araştırmalarla belirlenmeli, çalışma olgusu, çalışma şekli, hangi işveren yanında hangi tarihlerde çalıştığı, başlama bitiş tarihleri, süresi hiçbir kuşku ve şüpheye yer vermeyecek şekilde belirlenip oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar ve fer’i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 21.06.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.