Danıştay 6. Daire 2017/1087 Esas 2021/760 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2017/1087
Karar No : 2021/760

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Odası (… Şubesi)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı/ANKARA
VEKİLİ : Av. …

DAVALI YANINDA MÜDAHİL : … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Ankara İli, Altındağ İlçesi, … Mahallesinde 6306 sayılı Kanun uyarınca riskli alan ilan edilen muhtelif parsellere ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının … tarih ve … sayılı oluru ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dava konusu plan değişikliğinin mevzuata aykırı olup olmadığının tespiti amacıyla Mahkemenin 10.06.2015 tarihli ara kararı ile mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, 19.06.2015 tarihli yazıyla davacıdan yatırması istenilen keşif harcı ve bilirkişi ücretinin yatırılmaması üzerine 03.08.2015 tarihli yazı ile davacıdan 2. kez keşif harcı ve bilirkişi ücretini yatırmasının talep edildiği, ancak verilen süre içerisinde yine yatırılmadığı, uyuşmazlığın niteliği gereği bilirkişi incelemesi yapılmadan çözümlenmesine imkan bulunmadığı, davacının ödeme gücü olmasına rağmen talep edilen keşif harcı ve bilirkişi avansını yatırmadığı görüldüğünden, uyuşmazlığın, dosyada mevcut bilgi ve belgelere göre değerlendirildiği ve dava konusu plan değişikliğinin aksi ispatlanamadığından hukuka uygun olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Keşif ve bilirkişi giderlerinin davacı tarafça yatırılmasına ilişkin ara karara beyanda bulunularak, masrafların öncelikle davalıdan bunun mümkün olmaması halinde Hazineden karşılanmasının talep edildiği, davanın kamu yararı amacıyla açıldığı, davacı Oda tarafından bu amaçla açılan çok sayıda dava bulunduğu, bu davaların tamamında bilirkişi ücretini karşılamaya mevcut bütçesinin yeterli olmadığı, uyuşmazlığın çözümü teknik bilgiyi gerektirdiğinden, bilirkişi incelemesinin zorunlu olması karşısında, anılan giderlerin Hazineden istenilmesinin 6100 sayılı Kanunun 325. maddesinin gereği olduğu, bu doğrultuda Danıştay Altıncı Dairesi ve Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca verilmiş çok sayıda emsal karar bulunduğu, ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :
Davalı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
Davalı yanında müdahil Altındağ Belediye Başkanlığı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Ankara İli, Altındağ İlçesi, … Mahallesi sınırları içerisinde yer alan ve Bakanlar Kurulunun 22/04/2013 tarih ve 2013/4654 sayılı kararı ile riskli alan ilan edilen muhtelif parsellere ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının … tarih ve … sayılı oluru ile 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri onaylanmış, bunun üzerine davacı tarafından; dava konusu imar planı değişiklikleri yapılırken ilgili kurumlardan görüş alınmadığı, güncel jeolojik etüt raporu hazırlanmadığı, uyuşmazlık konusu planlama alanın kuzeydoğusundaki konut alanlarının üst 1/25.000 ölçekli nazım imar planında "ağaçlandırılacak alan" kullanımında, ayrıca alanın tamamının Çubuk Havzası orta ve uzun mesafeli su toplama havzası sınırı içerisinde kaldığı, riskli alan olduğu tespit edilen alandaki konut işlevinin "E:0.80, 2 kat" olan yapılaşma koşullarının "E:2.00, 8 kat" olarak artırılmasının kamu yararına aykırı olduğu, alandaki nüfusun yaklaşık 3 kat artırıldığı, buna karşılık sağlık tesis alanı hiç ayrılmazken, diğer donatı alanlarının tamamının asgari standardın altında ayrıldığı, dava konusu plan değişiklikleri ile hiçbir büyüklükte park alanı, çocuk oyun alanı, açık yeşil alan ayrılmadığı, sadece rekreasyon alanları öngörüldüğü, ancak söz konusu alanlara da "E:0.05, hmaks:6.50 metre" koşullarında yapılaşma hakkı getirildiği şeklinde iddialar ileri sürülerek bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31. maddesinin yollamada bulunduğu 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 324. maddesinde; taraflardan her birinin ikamesini talep ettiği delil için mahkemece belirlenen avansı, verilen kesin süre içinde yatırmak zorunda olduğu, aksi halde talep olunan delilin ikamesinden vazgeçilmiş sayılacağı, 325. maddesinde ise, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyeceği dava ve işlerde, hakim tarafından resen başvurulan deliller için gereken giderlerin, bir haftalık süre içinde taraflardan birisi veya belirtilecek oranda her ikisi tarafından ödenmesine karar verileceği, belirlenen süre içinde bu işlemlere ait giderleri karşılayacak miktarda avans yatırılmazsa, ileride bu gideri ödemesi gereken taraftan alınmak üzere Hazineden ödenmesine hükmedileceği düzenleme altına alınmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak üzere İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… sayılı yazısı ile davacıdan istenilen keşif harcı ve bilirkişi avansının, verilen 15 günlük süresi içinde yatırılmaması üzerine, İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… sayılı ara kararı ile anılan yargılama giderlerinin yatırılması hususunun 2. kez davacıya bildirildiği ve gereği için 10 günlük süre verildiği, ara karara cevaben davacı tarafından; söz konusu yargılama giderlerinin dava sonunda haksız çıkan taraftan alınmak üzere Hazineden istenilmesinin talep edilmesine karşılık, İdare Mahkemesince mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmaksızın dosyada mevcut bilgi ve belgelere göre değerlendirme yapılarak karar verildiği görülmektedir.
Yukarıdaki bölümde detaylarına yer verilen yasal düzenlemeler uyarınca, dava konusu işlemin niteliği, mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasını zorunlu kılıyorsa, davacıdan keşif avansı yatırılmasının istenilmesine rağmen yatırılmaması üzerine 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 325. maddesi uyarınca keşif avansının yargılama sonucu haksız çıkan taraftan alınmak şartıyla hazineden veya davalı idareden istenerek mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması gerekmektedir.
Bu durumda bakılmakta olan davanın niteliği ve davacının iddiaları göz önünde bulundurulduğunda, uyuşmazlığın çözümünün teknik bilgiyi gerektirdiği açık olduğundan, keşif harcı ve bilirkişi ücretinin yargılama sonucu haksız çıkan taraftan alınmak şartıyla davalı idareden istenilmesi, davalı idare tarafından da yatırılmaması halinde hazineden karşılanması suretiyle mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırıldıktan sonra uyuşmazlık hakkında bir karar verilmesi gerekirken, davanın reddi yolundaki temyize konu Mahkeme kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 28/01/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.