Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı vekili, davacının davalı köy tüzelkişiliği nezdinde köy bekçisi olarak 09.04.1982 - 29.07.2008 tarihleri arasındaki çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiş, mahkemece istem kabul edilerek, davacının davalı köy tüzel kişiliği nezdinde 09.04.1982-29.07.2008 tarihleri arasında hizmet akdi ve asgari ücretle sürekli ve kesintisiz çalıştığının, 9990 gün kuruma bildirilmeyen sigortalılık süresinin bulunduğunun tespitine, hükmedilmiştir. Ancak dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasa"nın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasa"nın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Diğer taraftan, 506 sayılı Kanunun 4. maddesinde “sigortalıları çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler” işveren olarak tanımlanmıştır. ”Çalıştıran” olgusu, tespiti istenen sürelere ilişkin hizmet akdinin tarafı konumunda olan ve hizmet akdini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir. Sigortalının taraf olduğu hizmet akdinin hangi işverenler tarafından düzenlenmiş olduğu tespit edilip, hizmet tespitine yönelik davanın, anılan Yasanın 79/10. maddesine göre, sigortalıyı fiilen çalıştıran işverenlere yöneltmesi gerekir.
Husumet konusu ise kamu düzeni ile ilgili olup, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 116. maddesinde yer alan ilk itirazdan olmadığından davanın her aşamasında ileri sürülebilir. Taraflarca ileri sürülmese dahi gerek mahkemece, gerekse Yargıtay’ca tarafların bu yönde bir savunmasının olup olmadığına bakılmaksızın kendiliğinden göz önünde tutulur.
Dava konusu somut olayda, davacının dava döneminde dava dışı ... Temizlik Turizm Gıda ve Taş. A.Ş."ne ait farklı sicil numaralı işyerlerinden, 02.11.1998-31.12.1998 tarihleri arası 60 gün, 01.01.1999-31.12.1999 tarihleri arası 350 gün ve 01.01.2001-31.12.2001 tarihleri arası 240 gün bildirimleri olduğu anlaşılmakta olup, mahkemece bu husus nazara alınmadan karar verilmesi isabetsizdir.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında mahkemece yapılacak iş; davacının dava döneminde hizmet bildirimi olan dava dışı şirkete, HMK. 124. maddesi gereği husumet yöneltmesi için davacıya mehil verilmeli, sonrasında bu işverenin göstereceği bütün deliller de toplanarak, davacının bildirim olan dönemlerde fiilen bu şirkette mi yoksa ... Köyü Tüzel Kişiliği nezdinde mi çalıştığı tespit edilmeli, neticesinde dava dışı şirketten yapılan bildirimlerin fiili çalışmaya dayanmadığı ve gerçek olmadığı tespit edilirse iptaline karar verilerek, davalı işyerine ilişkin hizmet talebi yönünden şimdiki gibi hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden, eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde karar verilmesi usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün, yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ..."na iadesine, 27.10.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.