10. Hukuk Dairesi 2016/9299 E. , 2016/12988 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı vekili, davacının davalılar murisi ..."a ait nakliye işi yapan iş yerinde, 05/03/1992 tarihinden 30/11/1998 tarihine kadar aralıksız olarak çalıştığını ancak hizmetlerinin eksik bildirildiğini beyanla, bildirilmeyen sürelerin tespitini talep etmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, verilen karar eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeye dayalıdır.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda, davacının dava döneminde trafik cezasının bulunup bulunmadığı ve ehliyetinin olup olmadığı, mahkemece kabul edilmeyen dönemde adına kayıtlı aracın babasına tahsis edilip edilmediği ve davalı işyerinden verilen işe giriş bildirgelerinin aidiyeti hususları araştırılmamış, yani açıklanan şekilde fiili çalışmanın varlığı yöntemince araştırılmadan sonuca gidildiği anlaşılmıştır.
Mahkemece yapılacak iş, davacının davalı işyerinden verilen 05.03.1992 ve 15.02.1997 tarihli işe giriş bildirgelerindeki imzaların davacıya aidiyeti araştırılmalı, sigortalıca hata-hile-ikrah durumunun iddia ve ispat edilememesi halinde, işbu yazılı belgenin aksi eşdeğerde delillerle kanıtlanmalı, bu kapsamda gerekirse imza incelemesi yaptırılmalı, davacı adına çalışma dönemlerini kapsar şekilde trafik cezası bulunup bulunmadığı ve davacının ehliyetinin olup olmadığı veya ehliyetine herhangi bir nedenle el konulup konulmadığı ilgili idari birimden sorulmalı, davacının 04.07.1996-15.02.1997 tarihleri arası kabul edilmeyen dönemde, adına kayıtlı ... plaka sayılı araçta çalışıp çalışmadığı, bu aracın davacının babasına tahsis edilip edilmediği hususları araştırılarak netleştirilmeli, böylece, davacının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı, çalışmanın varlığı ve kesintili olup olmadığı hususları yöntemince araştırılarak, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalılardan ...mirasçılarına iadesine, 27.10.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.
