Danıştay 10. Daire 2020/4360 Esas 2021/223 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/4360
Karar No : 2021/223

DAVACI : …

DAVALI : … / …

DAVANIN ÖZETİ: 01/07/2020 tarih ve 31172 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7248 sayılı Kanun uyarınca, 27/05/1960 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte maddi ve manevi tazminat ödenmesi istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ :Davanın incelenmeksizin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, davalı olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı hasım gösterilmek suretiyle bakılmakta olan dava açılmış olmakla birlikte, 7248 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinin 3. fıkrası uyarınca tazminat istemlerinin Cumhurbaşkanlığı nezdinde kurulan Komisyona yöneltileceği görüldüğünden, Cumhurbaşkanlığı hasım mevkiine alınarak, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşüldü:
Dava, 01/07/2020 tarih ve 31172 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7248 sayılı Kanun hükümleri uyarınca, 27/05/1960 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte maddi ve manevi tazminat ödenmesi istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinin 3. fıkrasının (d) bendinde, dava dilekçelerinin, iptali istenen işlem yönünden idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı noktasından inceleneceği; aynı Kanun'un 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde de, 14. maddenin 3. fıkrasının (d) bendine aykırı olarak açılan davanın reddine karar verileceği kuralı yer almıştır.
01/07/2020 tarih ve 31172 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7248 sayılı 1924 Tarih ve 491 sayılı Teşkilatı Esasiye Kanununun Bazı Hükümlerinin Kaldırılması ve Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesi Hakkında Geçici Kanunun Bazı Hükümlerinin Yürürlükten Kaldırılması ve Neden Olunan Mağduriyetlerin Giderilmesi Hakkında Kanun'un Geçici 1. maddesinin 2. fıkrasında, "1 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi uyarınca kurulan Yüksek Soruşturma Kurulu ile Yüksek Adalet Divanı tarafından haklarında soruşturma ve kovuşturma yürütülenlerin bu soruşturma ve kovuşturmalar sebebiyle uğradıkları manevî zararlar Hazine tarafından karşılanır. Bu kişilerin malvarlığı değerlerinin müsadere edilmesinden kaynaklanan maddi zararları da karşılanır." hükmüne, 3. fıkrasında, "İkinci fıkra kapsamında zarar görenler veya mirasçıları tarafından zararlarının karşılanması istemiyle yapılacak başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak üzere, Cumhurbaşkanı tarafından bir Komisyon kurulur. Komisyonun çalışma usul ve esasları, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir. Bu madde kapsamında zararlarının karşılanmasını isteyenler, Komisyonun çalışma usul ve esaslarının Resmi Gazete’de yayımlanmasını izleyen üç ay içinde Komisyona başvurarak ikinci fıkra kapsamındaki zararlarının tazminini isteyebilirler." hükmüne ve 4. fıkrasında, "Komisyon kararlarına karşı, kararın tebliğini izleyen on beş gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere Komisyona itiraz başvurusunda bulunulabilir. İtiraz üzerine verilen kararlara karşı ilk derece mahkemesi sıfatıyla Danıştayda dava açılabilir. Bu davalar acele işlerden sayılır." hükmüne yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; … Parti Eskişehir eski Milletvekili …'in kızı olan davacı tarafından, 27 Mayıs 1960 Darbesi sonucunda ailesinin dağıldığı, sağlıklarının bozulduğu, toplumun bazı kesimleri tarafından farklı davranışlara maruz kaldıkları belirtilerek, maddi ve manevi olarak zarara uğradığından bahisle 01/07/2020 tarih ve 31172 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7248 sayılı Kanun hükümleri uyarınca, 27 Mayıs 1960 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte maddi ve manevi tazminat ödenmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Söz konusu tazminat talepleri için 7248 sayılı Kanun kapsamında Cumhurbaşkanlığına başvuruda bulunulup bulunulmadığının, eğer bu konuda yapılmış bir başvuru varsa, verilen karara itiraz edilip edilmediğinin dava dilekçesinde belirtilmediği görüldüğünden; Dairemizin 12/10/2020 tarihli ara kararı ile Cumhurbaşkanlığından, "7248 sayılı Kanun uyarınca, tazminat istemiyle yapılacak başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak üzere Cumhurbaşkanı tarafından bir Komisyon kurulup kurulmadığı ve davacının anılan Kanun uyarınca Cumhurbaşkanlığına veya Komisyonunun kurulmuş olması durumunda Komisyona yapılmış bir başvurusunun bulunup bulunmadığı" sorulmuştur.
Dairemizin ara kararına, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen … tarihli cevapta, 7248 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinde belirtilen Komisyonun 13/10/2020 tarih ve 2020/439 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile kurulduğu, bahsi geçen Kanun uyarınca kişilerin söz konusu Komisyonun çalışma usul ve esaslarının Resmi Gazete'de yayımlanmasını izleyen tarihten itibaren üç ay içinde Komisyona başvuru yapılabileceği, Komisyonun çalışma usul ve esaslarının henüz Resmi Gazete'de yayımlanmadığı ve davacının, davaya konu olan husus hakkında Cumhurbaşkanlığına herhangi bir başvurusunun bulunmadığı belirtilmiştir.
Uyuşmazlıkta, 7248 sayılı Kanun ile özel olarak düzenlendiği anlaşılan usullerin uygulanması suretiyle yapılacak olan başvuru ve itirazlar neticesinde Cumhurbaşkanlığı bünyesinde kurulmuş olan Komisyonca tesis edilecek olan işlemden sonra Danıştay nezdinde ilk derece mahkemesi sıfatıyla dava açılabileceği görülmekle birlikte; tazminat ödenmesi istemiyle Cumhurbaşkanlığı bünyesinde kurulan Komisyona herhangi bir başvuru yapılmadığının ve davanın açıldığı tarihte anılan Komisyonun dahi kurulmamış olduğunun Dairemiz ara kararına gönderilen cevaptan anlaşıldığı, bu durumda, 7248 sayılı Kanun kapsamındaki usuller izlenmek suretiyle yapılmış olan bir başvuru/itiraz neticesinde davalı idarece tesis edilmiş olan idari davaya konu olabilecek herhangi bir işlem olmadığı açık olduğundan, davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, DAVANIN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE, yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, artan posta giderinin kararın kesinleşmesinin sonra istemi halinde davacıya iadesine, kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde, Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 01/02/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.