Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi

Dava, davacının 2926 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılık sürelerinin iptaline dair Kurum işleminin iptali ile davacının yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili ,müvekkilinin 1985 yılından 2014 yılına kadar ...köyünde çiftçilik yaptığını, 01.01.1985 yılında ... Bağ-Kur sigortalısı olarak davalı Kurum nezdinde tescili yapıldığını, ancak Kurum tarafından Bağ-Kur hizmetlerinin iptal edilmesi nedeniyle yaşlılık aylığı talebinin kabul edilmediğini belirterek, ... bağ kur sigortalılık süresinin iptaline dair Kurum işleminin iptali ile yaşlılık aylığı bağlanmasını talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı SGK vekili,davacının ... Bağ-Kur sigortalılığının yasal mevzuat uyarınca 01.01.1985 tarihinde başlatıldığını, davacının sunmuş olduğu belgelerle fiili olarak çiftçilik yapıp yapmadığı hususuna açıklık getiremediğinin anlaşıldığını, Kurum denetmenlerince yapılan denetim neticesinde, köy muhtarı ve köy sakinlerinin ifadelerinden davacının 1986 yılında köyden taşındığı ve bir süre sonra yurt dışına çıktığı, çitçilik yapmayı bıraktığı anlaşıldığından, bu tespitler sonucu davacının ... Bağ-Kur sigortalılığının 01.01.1986 tarihi itibariyle durdurulduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, davacının, köyden ayrıldığı 1986 yılından itibaren ...sal faaliyetinin olduğuna dair ilgili muhtar tarafından düzenlenen belge dışında hiçbir delil bulunmadığı, davacının 1986 yılından 2014 yılına kadar ...la uğraştığı, ...sal faaliyette bulunduğunu somut ve inandırıcı herhangi bir delil ile ispat edemediği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince,davacının ...sal faaliyetinin kesintisiz sürüp sürmediğinin tespiti için mahkemece yöntemince araştırma yapıldığı, davacının ziraat odası ile ... kredi kooperatifine üye olmaması, zirai kredi kullanmaması, ürün satmaması, ... arazisi kiraladığına dair delil bulunmaması, tanık beyanlarından davacının İngiltere"de yerleşik olduğu çoğu kez 2 yılda bir geldiğinin beyan edilmesi, davacının, köyden ayrıldığı 1986 yılından itibaren ...sal faaliyetinin olduğuna dair ilgili muhtar tarafından düzenlenen belge dışında hiçbir delil bulunmaması karşısında mahkemece verilen kararda usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, davacının 01.01.1985 yılında ... Bağ-Kur Sigortalısı olarak davalı kurum nezdinde tescili yapıldığını,davacının 24 yıl 2 Ay 29 gün Bağ-Kur hizmet süresine ilişkin primleri eksiksiz ödediğini ,prim ödemelerine ve askerlik borçlanmasının yatırıldığına ilişkin belgelerin dosya içerisinde mevcut olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
2926 sayılı Kanunun 2.maddesinde, Kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdiyle bağlı olmaksızın, 3.maddenin (b) bendinde tanımlanan ...sal faaliyette bulunanların ... Bağ-Kur sigortalısı sayılacakları belirtilmiştir.
Anılan Kanunun 3.maddesinin (b) bendinde "...sal faaliyette bulunanlar: kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde, kamuya mahsus mahallerde ekim dikim, bakım, üretim, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veya doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle bitki, orman, hayvan ve su ürünlerinin üretimini, avlanmasını, avcılar ve yetiştiriciler tarafından muhafazasını, taşınmasını sağlayanlar veya bu ürünlerden sair bir şekilde faydalanmak suretiyle kendi adına ve hesabına faaliyette bulunanlar" olarak tanımlanmış, 5.maddesinde, sigortalı olmanın zorunlu olduğu, sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemeyeceği ve kaçınılamayacağı, 6.maddesinde ise, diğer sosyal güvenlik kuruluşları kapsamına tabi bir işte çalışanların, çalışmaya başladıkları tarihten bir gün önce, sigortalılıklarının sona ereceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca aynı Kanunun 9.maddesi Kuruma re"sen tescil yükümlülüğü yüklemiştir.
2926 sayılı Kanunun 60.maddesine göre; “...sal faaliyette bulunanlar ile bunların yanında aile mensubu olarak çalışmakla beraber bu kanunun 4.maddesi kapsamı dışında kalanlardan 18 yaşını doldurmuş olanlar Kuruma yazılı olarak başvurmak suretiyle isteğe bağlı sigortalı olabilirler. Zorunlu sigortalılıkları sona erenler, 4.madde kapsamı dışında kalmak şartıyla evvelce prim ödemiş oldukları son basamak üzerinden sigortalılıklarını isteğe bağlı olarak devam ettirebilirler.”
4956 sayılı Kanunun 54 maddesi ile 2926 sayılı Kanuna eklenen Ek madde 3 ile 1479 sayılı Kanunun 79. madde hükümlerinin 2926 sayılı Kanuna tabi olanlar yönünden de uygulanacağı hükmü getirilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 01.01.1958 doğumlu davacının ,29.03.1985 tarihinde kuruma intikal eden bildirge ile 01.01.1985 tarihinden itibaren ... bağ kur sigortalısı olarak resen tescil edildiği, dosyada bulunan 18.11.2014 tarihli ekstrede 01.01.1985-30.09.2000, 01.06.2006-14.11.2014 arası 24 yıl 2 ay 13 gün (askerlik borçlanması ile 9416 gün) 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalılığı bulunduğu, prim borcu olmadığının görüldüğü, davacının 24.03.1986, 16.12.1987, 05.01.1989, 29.12.1994 (toplu ödeme) 19.11.1996 ve 29.05.2006-28.11.2008 arası ve 12.11.2014 (toplu ödeme) tarihlerinde prim ödemesi bulunduğu, 5458 sayılı Yasa ve 6552 sayılı Yasa kapsamında borcunu bitirdiğinin belirtildiği, davacının çiftçilik yapıp yapmadığı konusunda tereddüt olduğundan SGK müfettişi tarafından düzenlenen 08.01.2015 tarihli rapor ile, ...köyü adresinde yapılan araştırmada,davacının 1986 yılından itibaren çiftçilik yapmadığı kanaatine varıldığı belirtildiğinden, davacının 01.01.1985 ile 31.12.1985 arasında sigortalı olduğu kabul edilerek,bu tarih sonrasına ilişkin ... sigortalılığının iptal edildiği ve emeklilik için gerekli şartları taşımadığından bahisle 14.11.2014 tarihli tahsis talebinin Kurumca reddedildiği, mahkeme tarafından ayrıntılı olarak yapılan araştırmadan davacının, köyden ayrıldığı 1986 yılından itibaren ...sal faaliyetinin olmadığı anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, davacının zorunlu sigortalılık koşulları bulunmadığı, ne var ki bu dönemde davacının ödediği primler dolayısıyla isteğe bağlı sigortalı sayılması gerektiği gözetilip bu kapsamda, prim ödemelerinin yapıldığı gündeki cari prim değeri üzerinden hesaplanmak suretiyle, ödediği primlerin karşıladığı isteğe bağlı sigortalı sayılabileceği süreleri kurumdan sormak, itiraz halinde bilirkişiden denetime elverişli rapor alınarak, tahsise esas isteğe bağlı sigortalılık süresi belirlenip tahsis istemi bu kapsamda değerlendirilerek sonucuna göre karar vermektir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 21.06.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.