Danıştay 6. Daire 2019/20415 Esas 2021/871 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/20415
Karar No : 2021/871

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR): 1- …
2- …
3- …
4- …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıların müşterek malik oldukları Karabük ili, … ilçesi, … mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın da bulunduğu alanda parselasyon yapılmasına ilişkin Safranbolu Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı kararı ile bu karara karşı yapılan itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlanan bilirkişi raporundaki tespitler ile dava dosyasında yer alan diğer tüm bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu parselasyon 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesine dayanılarak tesis edildiğinden hisseli parsellerin ferdileşmesine olanak bulunmadığı, dava konusu parselasyon işleminin dayanağı 1/1000 ölçekli uygulama imar planının tamamı düzenlemeye dahil edilip, düzenleme sınırı belirlenirken imar yolları ve imar adalarının esas alınması nedeniyle düzenleme sahasında mevzuata aykırılık bulunmadığı, davacıların murisi ...’ın … ada … sayılı parsel dışında … ada, …, …, …, …, …, … ve … sayılı parsellerin de düzenlemeye girdiği, söz konusu parsellerde ...'ın müstakil mülkiyete sahip olduğu, teknik olarak mümkün olması halinde davacıların düzenlemeye giren parsellerdeki hisselerinin müstakil parsel oluşturacak şekilde toplanması dağıtım ilke ve teknikleri açısından önemli olduğu, bu kapsamda söz konusu parselasyonda … ada … sayılı parsele karşılık yapılan tahsisin ...’ın diğer taşınmazları da dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiği, dava konusu parselasyonda, ...’ın … ada, …, …, …, …, …, …, … ve … sayılı parsellerine karşılık … ada … sayılı parsel, … ada … sayılı parsel ve … ada … sayılı parselin tahsis edildiği, söz konusu parsellerden … ada … sayılı parsel ve … ada …sayılı parsel müstakil olarak tahsis edilmişken, … ada … sayılı parselde davacılar çoğunluk hisseye sahip olacak şekilde hisselendirildiği, davacının dava konusu edilen … ada … sayılı parseldeki hissesi ile diğer parsellerindeki hisselerinin müstakil parseller olacak ya da çoğunluk hisseyi oluşturacak şekilde toplanmasının dağıtım ilke ve teknikleri açısından doğru bir yaklaşım olacağı, bu açıdan dava konusu edilen … ada … sayılı kök parselin bastığı alanda oluşturulan … ada … sayılı parsele … ada … sayılı kök parsel hisselerinin tahsis edilmesinin dağıtım ilke ve teknikleri açısından doğru bir yaklaşım olduğu, … ada … sayılı parsele karşılık faydalı alandan tahsis edilen … ada … sayılı parsel ve … ada … sayılı parselin gerek konum olarak gerekse de arazi kullanım kararı açısından kök parsel ile eşdeğer olduğu, dava konusu edilen … ada … sayılı parseldeki hissesi ile diğer parsellerdeki hisselerinin müstakil veya çoğunluk hisseye sahip olacak şekilde … ada … sayılı parsel ve … ada … sayılı parselde toplanmasının dağıtım ilke ve tekniklerine uygun olduğu, bu kapsamda davacıya yapılan tahsis yeri açısından bir olumsuzluk bulunmadığı, davacının hak kaybına uğratılmadığı, dava konusu işlemde davacının … ada … sayılı parseldeki hissesinden düzenleme ortaklık payı (DOP) kesintisi olarak alınan 301,08 m² alanın içinde daha önce terkin yapılan 264,45 m²’lik alanın da bulunduğu, dolayısıyla dava konusu işlemde davacının daha önce yaptığı terklerin DOP hesabı yapılırken dikkate alındığı ve davacıya 507,11 m² alan tahsis edildiği, dava konusu parselasyonda düzenleme ortaklık payı kesintisinin yollar, parklar, otoparklar, ibadet yerleri, ilk ve ortaöğretim alanları vb. alanlarda kullanıldığı, bu kapsamda DOP kapsamında alınan kesintilerin İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmelikte belirlenen amaçlarda kullanıldığı anlaşıldığından, dava konusu parselasyon işleminde ve bu işleme yapılan itirazın reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; parselasyon işleminde, plan ve mevzuata göre korunmasından mahzur bulunmayan bir yapının bir imar parseli içinde bırakılması gerektiği esas olmakla birlikte; uyuşmazlık konusu olayda davacıların murisine ait sekiz adet parselin (… ada, …-…-…-…-…-…-…-…) aynı işlemle parselasyona tabi tutulduğu dikkate alındığında, ruhsatlı yapının yer aldığı … sayılı parsel üzerinde oluşturulan … ada, … sayılı parselde …,… ve … sayılı parseller dışındaki diğer parsellerden yapılacak tahsisler sonunda yapının korunması suretiyle müstakil tahsis mümkün iken, davacıya yapılaşma koşulları aynı olmakla birlikte konum itibariyle daha değerli olan …,… ve … sayılı parsellerin bulunduğu yerde oluşturulan imar parseli tahsis edilmeyerek başka bir imar adasında (… ada, … ve …) oluşan imar parselinin kök parseli olan … sayılı parsele karşılık anılan yerde tahsisinde dağıtım ilkelerinde uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacıların … ada …, … ve … sayılı parsellerde ki hisselere karşılık olarak tahsis edilen … ada … ve … sayılı parsellerin konum ve arazi kullanım kararları açısından eş değer olduğu, söz konusu parsellerden sadece … sayılı parselin anayol kenarında bulunduğu, davacının hisselendirildiği … ada … sayılı parselinde aynı güzergahta ve aynı anayol kenarında … sayılı parsele komşu konumda olduğu, bu nedenle davacılara tahsis edilen parsellerin eşdeğer nitelikte olduğu, … ada …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazların konumunun dikkate alınmadığı, bu parsellere karşılık yerinde tahsis yapıldığı hususunun değerlendirilmediği, ayrıca davacıların istediği şekilde tahsis yapıldığı takdirde minimum parsel büyüklüğü dikkate alındığında imar parsellerinin müstakil tahsisinin mümkün olup olmayacağı gibi hususlar yönünden hiçbir değerlendirme yapılmadığı, bilirkişi raporunun aksi yönde bir karar verilebilmesi için yeniden bilirkişi incelemesi yapılması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Uyuşmazlık konusu taşınmaz … ada … ve … parsele komşu olup oldukça değerli bir yerde iken dava konusu parselasyon ile yola yakın alandan alınıp, bulunduğu alandan uzak, farklı bir adaya ve değersiz bir alana taşındığı, anılan yerde kamu hizmetlerine yönelik bir çalışma alanı oluşturulmadığı halde bu alanın başka bir alana taşınmasının planlama ilke ve esaslarına aykırılık teşkil ettiği, parselasyon neticesinde karayolu kenarında bulunan parsellerdeki hisselerine karşılık iç kısımda yer alan taşlık bir alandan tahsis yapılması nedeniyle mağdur oldukları, bu işlemin diğer parsel maliklerine menfaat sağladığı, istinaf mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının kaldırılarak İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dosyanın ve Danıştay Altıncı Dairesi'nin E:2019/20415 ve E:2019/20424 sayılı dosyalarının birlikte incelenmesinden, davacıların müşterek malik ve müstakil hisse sahibi oldukları Karabük ili, … ilçesi, … mahallesi, … ada, …, …, …, …, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazların da bulunduğu alanda 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesi uyarınca yapılan parselasyon işlemi Safranbolu Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanmıştır. Düzenlemeye tabi tutulan … sayılı parsel üzerinde davacılara ait zemin + 3 kattan oluşan ruhsatlı yapı bulunmaktadır.
Parselasyon işlemine dayanak alınan 1/1000 ölçekli imar planında, … sayılı parsel; konut alanı ve 7 metre enkesitli imar yolu, davacılara ait düzenlemeye giren diğer parseller ise konut alanı olarak planlanmış, bu konut alanlarının tümünde ''E:20, ayrık nizam 2 kat'' yapılaşma şartı getirilmiş, ayrıca konut alanlarında ifraz koşullarını düzenleyen D-26 sayılı plan notunda; ''...Taban alanı katsayısı 0.20 ve 0.25 olan konut alanlarında minimum ifraz koşulu 1250 m2 dir.'' hükmüne yer verilmiştir.
Parselasyon işleminde, davacılara ait … ada …, …, … ve … sayılı parsellerdeki hisseler, kadastral parsellerin bulunduğu yerde oluşturulan … ada … sayılı parselde müstakil olarak tahsis edilmiştir. Ancak … ada … sayılı parsel üzerinde bulunan yapının korunması ve davacılara müstakil olarak tahsis edilebilmesi için … ve … sayılı parsellerdeki hisselerin tamamı ve … sayılı parseldeki hisselerin bir kısmı … sayılı kadastral parselin bulunduğu yere aktarılmış ve … sayılı parselde ki hisselerin de tahsisi ile birlikte burada oluşan … ada … sayılı parselde davacıların müstakil hisse sahibi olması sağlanmıştır. Davacıların … sayılı parseldeki kalan hissesi ise … ada … sayılı parselin bitişiğinde oluşan ve … parsel ile aynı yol üzerinde olan … ada … sayılı parselde çoğunluk hisseye sahip olacakları şekilde tahsis edilmiştir. İmar planında aynı ada içinde yer alan …, … … ve … sayılı parsellerin bulunduğu yerde oluşan … ada 1 parselde ise davacılara ait olmayan … sayılı parseldeki hisseler ile birlikte maliki aynı kişi olan ve … ada … ve … sayılı parsellere rastlayan … sayılı parseldeki hisseler tahsis edilerek müstakil hisseli parsel oluşturulmuştur.
Parselasyon işleminde, kamu ortaklık payı (KOP) kapsamında yalnızca … ada … sayılı parsel oluşturulmuş, düzenlemeye giren tüm parsel sahipleri hisseleri oranında bu parselde hisselendirilmiştir. Davacıların da KOP parseli dışında hisselendirildikleri tüm parseller imar planında ''E:20, ayrık nizam 2 kat yapılaşma koşuluna sahip konut alanı'' olarak planlanmıştır.
Davacılar tarafından, … parsel sayılı taşınmazı … ada … ve … sayılı parsele komşu olup oldukça değerli bir konumda olduğu, dava konusu parselasyon işlemi ile bu parseldeki hisselerinin bulunduğu yerden uzak, farklı bir adaya ve değersiz bir alana taşındığı ileri sürülerek parselasyon işlemi ile bu işleme yapmış oldukları itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu parselasyon işleminin onaylandığı tarihte yürürlükte olan şekliyle 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesinde, “İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır.
Belediyeler veya valiliklerce düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların yüzölçümlerinden yeteri kadar saha, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında "düzenleme ortaklık payı" olarak düşülebilir. Ancak, bu maddeye göre alınacak düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin yüzde kırkını geçemez.” hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca çıkarılan ve dava konusu parselasyon işleminin onaylandığı tarihte yürürlükte olan İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlenmesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İmar Parsellerinin Oluşturulması ve Dağıtımındaki Esaslar" başlıklı 10. maddesinde, "İmar parsellerinin oluşturulması ve dağıtımında aşağıdaki esaslar dikkate alınır:
a) Düzenlemeyle oluşacak imar parsellerinin mümkün mertebe aynı yerdeki veya yakınındaki eski parsellere tahsisi sağlanır,
b) Plân ve mevzuata göre korunması mümkün olan yapıların tam ve hissesiz bir imar parseline intibak ettirilmesi sağlanır,
c) Mal sahibine tahsis edilen miktarın bir imar parselinden küçük olması veya diğer teknik ve hukuki nedenlerle müstakil imar parseli verilmemesi halinde,
İmar parselasyon plânları ve imar durumu belirlenmiş düzenleme alanlarında yapılacak binaların toplam inşaat alanı veya bağımsız bölüm adetleri belirtilen imar adaları veya parselleri, kat mülkiyetine esas olmak üzere hisselendirilebilir." hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare Mahkemesince, … ada … sayılı parsele karşılık faydalı alandan tahsis edilen … ada … sayılı parsel ve … ada … sayılı parselin gerek konum olarak gerekse de arazi kullanım kararı açısından kök parsel ile eşdeğer olduğu, davacının dava konusu edilen … ada … sayılı parseldeki hissesi ile diğer parsellerdeki hisselerinin müstakil veya çoğunluk hisseye sahip olacak şekilde … ada … sayılı parsel ve … ada … sayılı parselde toplanmasının dağıtım ilke ve tekniklerine uygun olduğu sonucuna varılmış, … Bölge İdare Mahkemesince de, davacılara konum itibarıyla daha değerli …, … ve … sayılı parsellerin bulunduğu yerde oluşturulan imar parselinden tahsis yapılması gerektiği, ruhsatlı yapının yer aldığı … sayılı parselin bulunduğu yerde oluşan … ada … sayılı parsele ise bu parseller dışında diğer parsellerden yapılacak tahsisler ile yapının korunmasının mümkün olduğu belirtilerek bu karar kaldırılmış ise de bu kararda; davacılara ait yapının korunması ve müstakil olarak tahsis edilebilmesi için ruhsatlı yapının yer aldığı … sayılı parselin bulunduğu yerde oluşan … ada … sayılı parsele …, …, … sayılı kök parseller dışında hisse aktarılacak diğer parsellerin hangileri olduğu belirtilmemiş, parselasyon işleminin nasıl yapılması gerektiği açıklanmamıştır.
Bu durumda, dayanak imar planı notları ile belirlenen minimum parsel büyüklüğü nedeniyle yüz ölçümü itibarıyla tek başına parsel oluşturamayan … sayılı kök parsel üzerindeki yapının korunması ve müstakil olarak davacılara tahsis edilebilmesi için; imar planı ile getirilen arazi kullanım kararları, imar adasının yapısı, davacılara ait düzenlemeye giren tüm parsellerin konumu ve plan notları ile getirilen minimum parsel büyüklüğü de dikkate alınmak suretiyle, davacılara ait hangi kök parsellerdeki hisselerin aktarılması gerektiği, hisse aktarımı yapılan parsellerin yerine yapılacak hisse tahsisinın başka kişilerin mağduriyetine neden olmaksızın nasıl olacağı hususları açıklığa kavuşturulduktan sonra yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 01/02/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.