Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2020/14618 Esas 2022/2811 Karar Sayılı İlamı

Suç uydurma ve iftira suçlarından şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonunda ... Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 24/12/2019 tarihli ve 2019/136087 soruşturma, 2019/129862 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara yönelik itirazın reddine ilişkin ... 3. Sulh Ceza Hâkimliğinin 05/03/2020 tarihli ve 2020/449 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosyası ile ilgili olarak;
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 160. maddesi uyarınca, Cumhuriyet savcısının, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlaması gerektiği, aynı Kanun’un 170/2. maddesi gereğince yapacağı değerlendirme sonucunda, toplanan delillerin suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturduğu kanısına ulaştığında iddianame düzenleyerek kamu davası açacağı, aksi halde ise anılan Kanun’un 172. maddesi gereği kovuşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar vereceği, buna karşın ortada yasaya uygun bir soruşturmanın bulunmadığı durumda, anılan Kanun’un 173/3. maddesindeki koşullar oluşmadığından, itirazı inceleyen merciin Cumhuriyet savcısının soruşturma yapmasını sağlamak maksadıyla soruşturmanın genişletilmesine karar verebileceği yönündeki açıklamalar karşısında,
Somut olayda, müştekinin ... Vakfı adına vakıf yönetmeni olduğu dönemde, şüphelinin vakfı zarara uğrattığı ve usulsüz işlemleri olduğu gerekçesiyle şüpheliden şikayetçi olduğu, bu şikayet sonrası şüphelinin ... 18. Asliye Ceza Mahkemesinin 2014/600 esas, 2019/410 sayılı kararı ile cezalandırıldığı, buna rağmen şüphelinin 27/03/2019 tarihli CİMER haksız başvurusu ile müşteki hakkında soruşturma yapılmasına neden olduğu ifade edilerek, suç uydurma ve iftira suçlarından şüpheli hakkında şikayetçi olunması üzerine, kamu davası açmaya yeterli delil bulunmadığından bahisle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş ise de, şüphelinin beyanının alınması, 27/03/2019 tarihli CİMER başvurusu nedeniyle müşteki hakkında ... Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/5403 B.M sayısı ile yürütülen soruşturma dosyasının celbi ile sonucuna dair incelenmesi suretiyle, neticeye göre şüphelinin hukuki durumunun tayin ve takdir edilmesi gerektiği, açıklanan nedenlerle, eksik soruşturmaya dayalı olarak verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılan itiraz üzerine, soruşturmanın genişletilmesine karar verilmesi yerine, yazılı şekilde itirazın reddine karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle 5271 sayılı CMK.nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 19/10/2020 gün ve 2020/11088 sayılı kanun yararına bozma istemine atfen Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 04/11/2020 gün ve KYB/2020-96056 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize tevdii kılınmakla incelendi.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Gereği görüşülüp düşünüldü:
Suç uydurma ve iftira suçlarından şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonunda ... Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 24/12/2019 tarihli ve 2019/136087 soruşturma, 2019/129862 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara yönelik itirazın, mercii ... 3. Sulh Ceza Hâkimliği tarafından reddedilmesi üzerine kararın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Ceza Muhakemeleri Kanununda;
“Madde 160 - (1) Cumhuriyet Savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar.
(2) Cumhuriyet Savcısı, maddî gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, emrindeki adlî kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür.
Madde 170 - (1) Kamu davasını açma görevi, Cumhuriyet Savcısı tarafından yerine getirilir.
(2) Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet Savcısı, bir iddianame düzenler.
Madde 172 - (1) Cumhuriyet Savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir. Bu karar, suçtan zarar gören ile önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş şüpheliye bildirilir. Kararda itiraz hakkı, süresi ve mercii gösterilir.
Madde 173 - (1) Suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet Savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir.
(2) İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller belirtilir.
(3) (Değişik fıkra: 18/06/2014-6545 S.K./71. md) Sulh Ceza Hâkimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, o yer Cumhuriyet Başsavcılığından talepte bulunabilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; itiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet Savcısına gönderir. Cumhuriyet Savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir.
(4) (Değişik fıkra: 25/05/2005-5353 S.K./26.mad) Sulh Ceza Hâkimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet Savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye verir.
(5) Cumhuriyet Savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdir yetkisini kullandığı hâllerde bu madde hükmü uygulanmaz." şeklinde yer verilen düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere; Cumhuriyet Savcısı kendisine yapılan suç duyurusu veya şikayet üzerine suçun gerçekten işlenip işlenmediğinin tespiti için hemen işin gerçeğini araştırmaya başlamalı ve maddi gerçeğin ortaya çıkmasına yarayan tüm yasal yöntemlere başvurmalıdır. Toplanan delillerin suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturduğu kanısına ulaştığında iddianame düzenleyerek kamu davası açması, aksi halde ise anılan Kanun’un 172. maddesi gereği kovuşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar vermesi gerekmektedir.
Soruşturmaya konu olayda, şikayetçi ...'nun ... Vakfı adına vakıf yönetmeni olduğu dönemde, şüphelinin vakfı zarara uğrattığı ve usulsüz işlemleri olduğu gerekçesiyle şüpheliden şikayetçi olduğu, bu şikayet sonrası şüphelinin ... 18. Asliye Ceza Mahkemesinin 2014/600 esas, 2019/410 sayılı kararı ile cezalandırıldığı, şüphelinin buna rağmen şikayetçi hakkında 27/03/2019 tarihli, 1900782151 sayılı CİMER haksız başvurusu ile soruşturma yapılmasına neden olduğu ifade edilerek, suç uydurma ve iftira suçlarından şüpheli hakkında şikayetçi olunması üzerine, kamu davası açmaya yeterli delil bulunmadığından bahisle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş ise de, şüphelinin beyanının alınması, 27/03/2019 tarihli CİMER başvurusu nedeniyle şikayetçi hakkında ... Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/5403 sayısı ile yürütülen soruşturma dosyasının aslı ya da Yargıtay denetimine olanak verecek şekilde onaylı örneğinin getirtilmesi ve incelenmesi suretiyle, neticeye göre şüphelinin hukuki durumunun tayin ve takdir edilmesi gerektiği, açıklanan nedenlerle, eksik soruşturmaya dayalı olarak verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılan itiraz üzerine, soruşturmanın genişletilmesine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde itirazın reddine karar verilmesi,
Yasaya aykırı ve Adalet Bakanlığının Kanun Yararına Bozma istemine dayalı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının ihbarname içeriği bu itibarla yerinde görüldüğünden, ... 3. Sulh Ceza Hâkimliğinin 05/03/2020 tarihli ve 2020/449 değişik iş sayılı itirazın reddine ilişkin kararının CMK.nın 309/4-a. maddesi gereğince BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde yapılmasına, dosyanın Adalet Bakanlığı'na gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na TEVDİİNE, 16.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.