Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1636 Esas 2021/153 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1636
Karar No : 2021/153

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği - … İl Müdürlüğü … Milli Emlak Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Adalar ilçesi, … Mahallesi mevkiinde yer alan Hazineye ait … ada … parsel sayılı taşınmazın, 995,00 m²'si üzerinde halı saha, WC, soyunma yerleri yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 06/07/2010-18/05/2015 tarihleri arasındaki dönem için 490.191,36-TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
Taraf iddiaları ve uyuşmazlığın niteliği gereği mahkemelerinin 14/06/2016 tarihli ara kararı ile mahallinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda özetle; tamamı Maliye Hazinesi adına kayıtlı olan 6.755,00 m2'lik taşınmazın 995,00 m²'lik kısmının halı saha, WC, soyunma yerleri (tek katlı yapı) olarak davacı tarafından işgal edildiği, aynı taşınmazın 01/01/2001 - 08/09/2005 tarihleri arasındaki işgal dönemi için 31.325,11-TL ecrimisil bedeli belirlendiği, bu ecrimisil ihbarnamesine karşı açılan dava sonucunda kesinleşen yargı kararıyla 2005 yılı ecrimisil bedelinin 9.260,00-TL olarak belirlendiği, bu değerin TÜİK-ÜFE artış oranından aynen yararlanılmak suretiyle 2010 yılına uyarlanması sonucunda, 2010 yılı ecrimisil bedelinin 16.129,08-TL olarak belirlendiği, bu değerden kıyas emsal değer olarak yararlanılmasına karar verildiği, emsal taşınmaz fiyatlarına ilişkin yapılan araştırma neticesinde ise bahse konu adres mahallinde kiralık arsa bulunmadığı, kiralık daire fiyatlarından bilgi amaçlı yararlanıldığı;
Dava konusu ecrimisil bedelinin idare tarafından, asgari emlak vergi değerinin %5'i esas alınarak hesaplandığı, bu hesaplamanın fahiş olduğu, bu hesaplama sonucunda 2010 yılı için yıllık 85.570,00-TL ecrimisil bedelinin belirlendiği,
Söz konusu taşınmazın yıl boyunca davacının tasarrufunda olduğu ancak kullanımının sezonluk olduğu, adada ticari faaliyetin iskele civarında yoğunlaştığı, dava konusu taşınmaza ulaşımın faytonla sağlandığı ve ticari sirkülasyonun alt seviyede olduğu, belirtilen hususlarla birlikte; söz konusu yerin yüzölçümü, konumu, kullanım durumu, kiralanabilirliği, ticari sirkülasyonu, getireceği gelir, kira değeri, emsal ve rayiç bedeller, ecrimisile etki eden artı ve eksi yöndeki diğer verilerin birlikte değerlendirilmesi neticesinde, 2010 yılı için yıllık ecrimisil bedeli olarak 16.129,08-TL belirlendiği, 06/07/2010-18/05/2015 tarihleri arasındaki işgal dönemi için TÜİK-ÜFE artış oranlarından aynen yararlanılmak suretiyle toplam 96.234,03-TL ecrimisil bedeli belirlendiği, davalı idarece belirlenen bedel ile aradaki farkın fahiş ecrimisil tespiti ve endeks uygulanmasından kaynaklandığı sonuç ve kanaatine yer verildiği;
Dava dosyasındaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunda yapılan tespitlerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu ecrimisil ihbarnamesinin 96.234,03-TL’lik kısmının hukuka uygun, 393.957,33-TL'lik kısmının ise hukuka aykırı olduğu sonucuna varılarak,
Dava konusu işlemin 393.957,33-TL'lik kısmının iptaline, 96.234,03-TL'lik kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin 08/12/2017 tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
İstinaf başvurusuna konu Mahkeme kararının iptale ilişkin kısmının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek davalının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 28/05/2019 tarih ve E:2018/877, K:2019/4508 sayılı kararıyla;
Ecrimisil bedelinin belirlenmesinde 336 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği'nin yürürlüğünden önceki dönem ile sonraki dönem arasında ayrıma gidilerek yürürlük tarihinden evvelki dönem için aynı taşınmaza ilişkin önceki dönem ecrimisil bedellerinin yeniden değerleme oranları uygulanmak suretiyle uyarlanarak ecrimisil bedelinin tespit edilmesi, Milli Emlak Genel Tebliği'nin yürürlüğünden sonraki dönem için ise taşınmazın emlak vergisine esas asgari değeri ile emsal ecrimisil ve kira bedellerinin de dikkate alınması gerekirken, bu hususlar gözetilmeden, eksik incelemeye dayalı bilirkişi raporu esas alınmak suretiyle dava konusu işlemin kısmen iptali, kısmen de davanın reddi yolundaki ... İdare Mahkemesi kararının iptale yönelik kısmına yönelik istinaf isteminin reddine dair temyize konu kararda hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılarak … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; ... İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmına yönelik istinaf isteminin reddi yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Danıştay Onuncu Dairesinin bozma kararı gerekçeleri dikkate alınmaksızın verilen ısrar kararının hukuka aykırı olduğu; karara esas alınamayacak nitelikteki bilirkişi raporuna dayanılarak verilen kararda isabet bulunmadığı; ecrimisil miktarının mevzuat uyarınca idarece takdir edildiği ve tesis edilen işlemde herhangi bir hukuka aykırılığın bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi ısrar kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinin 1. fıkrasında, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanun'un 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmeyeceği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
20/08/2011 tarih ve 28031 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 336 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği'nin 5. maddesinin 3. bendinde ise, ''Hazine taşınmazlarının gerçek veya tüzel kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde; tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde taşınmaz tespit tutanağına dayanılarak bedel tespit komisyonunca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere, tarımsal amaçlı kullanımlar ile belediye ve mücavir alan sınırları dışında gelir getirici unsur taşımayan kullanımlar için taşınmazın emlak vergisine esas asgari değerinin yüzde birbuçuğundan; belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve planlı alanlarda tarım dışı kullanımlar için ise taşınmazın emlak vergisine esas asgari değerinin yüzde üçünden az olmamak üzere ecrimisil tespit ve takdir edilir.'' düzenlemesi yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, davalı idare tarafından, ecrimisil bedeli tespit edilirken dava konusu alanın emlak vergi değerinin %5'inin ecrimisil bedeline esas alınarak kıymet takdirinin yapıldığı; Mahkeme kararına esas alınan bilirkişi raporunda ise, dava konusu taşınmazın emlak vergi değeri dikkate alınmadan bir önceki döneme ait ecrimisil bedelinin emsal alınarak ecrimisil bedelinin tespit edildiği, İdare Mahkemesince, anılan bilirkişi raporu dikkate alınarak işlemin kısmen iptaline, kısmen de davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
336 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği'nin yürürlük tarihinden önceki 06/07/2010-19/08/2011 tarihleri arası dönem için dava konusu taşınmaza yönelik olarak önceden belirlenen ecrimisil bedellerinin uyarlanarak ecrimisil bedelinin belirlenmesine yönelik yöntem uygun olmasına karşın, Milli Emlak Genel Tebliği'nin yürürlük tarihinden sonraki dönem olan 20/08/2011-18/05/2015 dönemi için ecrimisil bedelinin belirlenmesinde; işgal nedeniyle alınan bir tazminat olan ecrimisilin tutarının hesaplanmasında; taşınmazın mevkii, kullanım şekli, elde edilen gelir, altyapı, ulaşım kolaylığı, varsa önceki dönem kira ve emsal ecrimisil bedelleri gibi tüm faktörlerin etkili olduğu, ayrıca 336 sıra nolu Milli Emlak Genel Tebliği'nin 5. maddesinin 3. fıkrasında yer alan belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve planlı alanlarda tarım dışı kullanımlar için taşınmazın emlak vergisine esas asgari değerinin % 3'ünden az olmamak üzere ecrimisil tespit ve takdir edileceği hükmü ve emsal ecrimisil ve kira bedellerinin de dikkate alınması gerektiği kuşkusuzdur.
Bu durumda, ecrimisil bedelinin belirlenmesinde, 336 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği'nin yürürlüğünden önceki dönem ile sonraki dönem arasında ayrıma gidilerek yürürlük tarihinden evvelki dönem için aynı taşınmaza ilişkin önceki dönem ecrimisil bedellerinin yeniden değerleme oranları uygulanmak suretiyle uyarlanarak ecrimisil bedelinin tespit edilmesi, Milli Emlak Genel Tebliği'nin yürürlüğünden sonraki dönem için ise taşınmazın emlak vergisine esas asgari değeri ile emsal ecrimisil ve kira bedellerinin de dikkate alınması gerekirken, bu hususlar gözetilmeden, eksik incelemeye dayalı bilirkişi raporu esas alınmak suretiyle dava konusu işlemin kısmen iptali, kısmen davanın reddi yolundaki ... İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmına yönelik istinaf isteminin reddine dair temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi ısrar kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2.Dava konusu işlemin kısmen iptali, kısmen davanın reddi yolundaki ... İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmına yönelik istinaf isteminin reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4.Kesin olarak, 01/02/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

X-Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının usul ve hukuka uygun bulunduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, davalı idarenin temyiz isteminin reddi ve ısrar kararının onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.