22. Hukuk Dairesi 2016/26400 E. , 2016/23830 K.
"İçtihat Metni"
DAVA : Davacı vekili, davalının ... işveren şirket tarafından verilen yetkiyi kabul etmemek suretiyle müvekkili sendika üyesi işçilerin zarara uğramasına ... açan dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğunun tespiti ... iptaline... sataşmanın önlenmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkili sendikanın dava dışı ... işveren şirket tarafından hizmet alımı ihalesi yoluyla faaliyet gösterilen işyerinde toplu... sözleşmesi imzalamak üzere 6356 sayılı Sendikalar... Toplu... Sözleşmesi Kanunu"... aranan çoğunluğa sahip... yetkili sendika olduğunu, dava dışı şirket tarafından 6552 sayılı Kanun... ilgili yönetmelik hükümleri uyarınca toplu... sözleşmesi müzakerelerini yürütmek... toplu... sözleşmesini akdetmek üzere, davalı işveren sendikasına yetki verildiğini, ancak davalı tarafından ihale sözleşmesinin süresinin bitimine ... yıldan... ... süre kalmış olması sebebiyle 6356 sayılı Kanun... ......maddesi gereğince toplu... sözleşmesi yapma imkanı bulunmadığı gerekçesiyle ... işveren şirket tarafından verilen yetkinin reddedildiğini, ... işverence verilen yetkinin davalı tarafından reddinin Anayasaya, 6356... 6552 sayılı Kanun hükümlerine aykırı olduğunu, 6552 sayılı Kanun... 13. maddesi ... 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu"... ...maddesine eklenen fıkra ... ... işveren işyerlerinde çalışan işçilere yönelik toplu... sözleşmesinin, ... işveren tarafından yetki verilmesi halinde, kamu idarelerinin üyesi bulunduğu kamu işveren sendikalarından birisi tarafından 6356 sayılı Kanun...göre yürütülerek sonuçlandırılacağını, ...suretle belirlenen ücret... ... haklardan kaynaklanan bedel artışı kadar idarece fiyat farkı ödeneceğini, kamu işveren sendikası tarafından yürütülmeyen... sonuçlandırılmayan toplu... sözleşmeleri için fiyat farkı ödenemeyeceği... asıl işveren aleyhine ücret farkına hükmedilemeyeceğinin düzenlendiğini, düzenleme gereği ... işverenler tarafından kamu işveren sendikalarının yetkilendirilmesi... toplu... sözleşmesi prosedürünün... sendikalarla işçi sendikaları arasında 6356 sayılı Kanun hükümlerine göre yürütülmesi... sonuçlandırılmasının zorunlu olduğunu, gerek 6356 sayılı Kanun gerekse 6552 sayılı Kanun... ilgili yönetmelik hükümleri gereği toplu... sözleşmesi imzalamaya engel ... hukuki durumun bulunması halinde ... ... Bakanlığı tarafından müvekkili sendikaya yetki belgesi verilemeyeceğini, 6356 sayılı Kanun... 35. maddesinin üçüncü fıkrası gereğince ihale süresi ... sınırlı olmak üzere ... yıldan... süreli toplu... sözleşmesi imzalanabileceğini ileri sürerek, ... işveren şirket tarafından 6552 sayılı Kanun uyarınca verilen toplu... sözleşmesi müzakerelerini yürütme... imzalama yetkisinin reddine dair davalı sendikanın işleminin hukuka aykırı olduğunun tespiti ... iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Toplu... sözleşmesi kavramı Anayasa"... 53. maddesinde düzenlenmiştir...Toplu... sözleşmesi... toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler... işverenler, karşılıklı olarak ekonomik... ... durumlarını... çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu... sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”
6356 sayılı Kanun... ...-ğ maddesinde tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar olarak tanımlanan sendikaların amacı ..., yine aynı maddede, üyelerinin ortak ekonomik... ... ... ...çıkarlarını korumak olarak ifade edilmiştir. Şüphesiz, sendikaların belirtilen amacı gerçekleştirebilecekleri... ... araç, serbest toplu pazarlık hakkı çerçevesinde bağıtlanacak ... toplu... sözleşmesidir.
Toplu... sözleşmesi yetkisi ..., toplu... sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli ... toplu... sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir(GÜNAY, Cevdet İlhan: ...Hukuku Yeni... Yasaları, ..., 2013.... ...).
6356 sayılı Kanun... “Yetki” başlıklı.... maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin... ...yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu... sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ... yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde... işyeri veya işletme için toplu... sözleşmesi yapmaya yetkilidir.”
6356 sayılı Kanun... 41. ...devamı maddelerinde belirtilen usule göre yetki belgesinin alınmasından sonra yapılacak çağrı ... toplu görüşme süreci başlayacaktır. Toplu görüşme sürecinde taraflarca anlaşma sağlanması durumunda toplu... sözleşmesi bağıtlanacak, aksi halde ... arabuluculuk aşaması... daha sonra ... grev aşaması gündeme gelecektir. Grev kavramı..., aynı Kanun... 58. maddesinde “İşçilerin, topluca çalışmamak suretiyle işyerinde faaliyeti durdurmak veya işin niteliğine göre önemli ölçüde aksatmak amacıyla, aralarında anlaşarak veya ... kuruluşun aynı amaçla topluca çalışmamaları için verdiği karara uyarak ... bırakmaları” şeklinde tanımlanmıştır. Kanunun.... maddesine göre, grev kararı ancak arabuluculuk aşamasından sonra alınabilecektir.
Anayasa"... 54. maddesinin üçüncü fıkrasında, grev... lokavtın yasaklanabileceği hallerin kanunla düzenleneceği belirtildikten sonra devam eden fıkrada..., grev... lokavtın yasaklandığı hallerde uyuşmazlığın Yüksek Hakem Kurulu tarafından çözüleceği ifade edilmiştir. 6356 sayılı Kanun... 51. maddesinde..., grev... lokavtın yasak olduğu uyuşmazlıklarda, arabulucu aşamasında... anlaşma sağlanamadığı takdirde taraflardan birisinin Yüksek Hakem Kuruluna başvurabileceği ifade edilmiştir. Aynı Kanun... 62. maddesinde ... grev... lokavtın yasak olduğu işler belirtilmiştir.
Hukukumuzda, yukarıda belirtilen düzenlemeler doğrultusunda, toplu görüşme süreci işçi sendikası ... işveren sendikası yahut sendika üyesi olmayan işveren arasında yürütülecek ... de, kamu kurumlarında hizmet alımı yolu ... faaliyet gösteren ... işveren işyerleri yönünden kısmen ayrıksı düzenlemeler öngörülmüştür.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu"... sekizinci maddesine 6552 sayılı Kanun ... eklenen fıkraya göre.../1/2002 tarihli... 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun... ... maddesinin birinci fıkrasının...) bendi uyarınca ihale edilen işlerde, ...5/2003 tarihli... 4857 sayılı... Kanununun...... maddesinde tanımlanan asıl işveren-... işveren ilişkisi çerçevesinde ... işveren tarafından münhasıran... Kanun kapsamına giren kamu kurum... kuruluşlarına ... işyerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak olan toplu... sözleşmeleri; ... işverenin yetkilendirmesi kaydıyla merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin üyesi bulunduğu kamu işveren sendikalarından birisi tarafından.../...2012 tarihli... 6356 sayılı Sendikalar... Toplu... Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yürütülür... sonuçlandırılır. Toplu... sözleşmesinin kamu işveren sendikası tarafından... fıkraya göre sonuçlandırılması hâlinde, belirlenen ücret... ... haklardan kaynaklanan bedel artışı kadar idarece fiyat farkı ödenir. Kamu işveren sendikası tarafından yürütülmeyen... sonuçlandırılmayan toplu... sözleşmeleri için fiyat farkı ödenemez, 4857 sayılı Kanunun...... maddesinin yedinci fıkrası esas alınarak asıl işveren sıfatından dolayı ücret farkına hükmedilemez... asıl işveren sıfatıyla sorumluluk yüklenemez. ...fıkranın uygulanmasına ilişkin esas... usuller, ... ... Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle ... Bakanlığınca belirlenir.”
Madde doğrultusunda düzenlenen... ......2015 tarihinde Resmi Gazete... yayımlanan “Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu... Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik” ... ...uygulamanın esasları ayrıntılı olarak tanzim edilmiştir.
Yukarıda belirtilen düzenlemeler ışığında temyiz itirazlarının... konunun değerlendirilmesi gerekmektedir.
Dosya içeriğinden, dava dışı ... işveren şirket ... Karayolları Genel Müdürlüğü arasında hizmet alım sözleşmesi imzalandığı, ... konusu ... işveren işyeri ... ilgili davacı sendikaya toplu... sözleşmesi imzalamaya yetkili olduğuna dair.......2015 tarihli yetki belgesi verildiği, bilahare ... işveren tarafından 4735 sayılı Kanun... ...maddesi... “Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu... Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik” hükümleri gereğince davalı sendikaya yetki belgesi verilmesi üzerine davalı sendika tarafından dava konusu yazı ..., ihale sözleşmesinin bitimine ... yıldan... süre kalmış olması sebebiyle toplu... sözleşmesi akdetme imkanı bulunmadığı gerekçesiyle yetkilendirmenin reddedildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere, toplu... sözleşmesi, esas olarak işçi sendikası ... işveren sendikası yahut sendika üyesi olmayan işveren arasında yürütülecek toplu görüşme süreci sonucunda bağıtlanacaktır. Bununla birlikte, yapılan çağrıya uymamanın yahut toplu görüşme sürecinin diğer aşamalarına iştirak etmemenin neticeleri 6356 sayılı Kanun... açık olarak belirtilmiştir. ...noktada, işverence veya işveren tarafından yetki verilen kamu işveren sendikalarınca toplu görüşmeye iştirak edilmemesi arasında herhangi ... fark bulunmamaktadır. Ayrıca, ... işveren ... kamu işveren sendikaları arasındaki yetkilendirme konusundaki uyuşmazlık, işçi sendikasının süreci devam ettirmesine... engel teşkil etmez. ...cümleden olarak, toplu görüşme süreci 6356 sayılı Kanun hükümlerine göre devam edecektir (..., ...: “... İşveren ... Toplu... Sözleşmesi Yapılması... 6552 sayılı Kanunla Getirilen Üçlü Toplu... İlişkisi Sistemi.........Hayat, ... 2 Sayı ...s....). ...itibarla, dava konusu yazı ... toplu görüşme sürecine katılmayacağını bildiren kamu işveren sendikasının... işleminin hukuka aykırı olduğunun tespiti... iptali için, işçi sendikası tarafından dava açılamayacağı tartışmasızdır. ...noktada belirtmek gerekir..., ... işveren ... kamu işveren sendikası arasındaki yetkilendirme konusundaki uyuşmazlık yönünden dava açılmasındaki hukuki yarar ... işverene aittir.
Diğer taraftan, ... özel hukuk tüzel kişisi olan davalı sendikanın fiili uygulamasını bildiren nitelikteki dava konusu yazının iptaline dair kararın icrai vasfı... bulunmamaktadır. Açıklanan maddi... hukuki olgular karşısında, mahkemece, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ... yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, ......2016 tarihinde... birliğiyle karar verildi.