MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki asıl ve birleşen davada tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulüne yönelik verilen hüküm süresi içinde asıl davada davalı birleşen davada davacı İçişleri Bakanlığı ve asıl davada davacı birleşen davada davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Yüklenici adına iş sahibi idare aleyhine açılan asıl dava, bakiye iş bedeli alacağının ödenmesi, iş sahibi idare tarafından yüklenici şirket ve idare çalışanları aleyhine açılan birleşen dava ise ödenmiş olan iş bedelinin istirdadı, yeniden yaptırılan imalat ve ihzarat malzeme bedellerinin tahsili ile ayıplı imâl edildiği ileri sürülen binaların yıkım masraflarının tahsili istemlerine ilişkindir. Mahkemece asıl davanın reddine, birleşen davada idare elemanları aleyhine açılan davanın reddine, yüklenici aleyhine açılan davanın kısmen kabulüne dair verilen karar asıl ve birleşen dava yönünden yüklenici vekilince, birleşen dava yönünden iş sahibi idare vekilince temyiz edilmiştir. Mahkemenin 01/12/2020 tarihli ek kararı yüklenici vekilince temyiz edilmiştir. Asıl davada davacı yüklenici dava dilekçesinde ... ili ... Jandarma Karakol binası ile dört daireli lojman inşaatının ihalesinin yüklenici şirket tarafından alındığını, İl Jandarma Komutanlığının 23/11/1999 tarihinde sözleşmeyi fesih ettiğini, feshi gerektirecek eksiklik bulunmadığını, kesin hesabın çıkarılıp yükleniciye ödenmesi istenmiş ise de, 1998 yılı birim fiyatlarına göre hesaplama yapıldığını, halbuki 1999 yılı birim fiyatlarına göre yapılması gerektiğini, 1999 yılı Kesin Hesap Fişi"ne göre 48.823.222.564 TL olduğunu, 1998 yılı birim fiyatlarına göre hesaplanan paranın da ödenmediğini, 48.823.222.564 TL’nin 19/11/1999 tarihinden 27/01/2003 tarihine kadar hesaplanacak fiyat farkı ve reeskont faizi ile birlikte tahsilini ayrıca uğramış oldukları 10.000.000.000 TL zararın davalı karşı davacıdan alınmasını talep etmiştir.Birleşen davada davacı idare .../... Jandarma Komutanlığı Hizmet Binası ve 4 daireli lojman inşaatı işinde davalı- karşı davacı yüklenici tarafından yapılan imalatların kusurlu olduğunu, müteahhide ödenen hakediş bedellerinin istirdadını, yeniden yaptırılan imalat ve ihzarat malzeme bedellerini talep etmiş. Islah dilekçesi ile inşaatların yıkılıp yeniden yapılması gerektiğini, ayıplı imâl edildiği ileri sürülen binaların yıkım masraflarının tahsilini talep etmiştir.Mahkemece asıl dava yönünden davacı yüklenicinin kusuru nedeniyle ortaya çıkan etriye sıklaştırmasının binanın her noktasında yapılacağı ayrıca deprem yönetmeliğine uygunluğun sağlanması için güçlendirmenin ekonomik olmayacağı, binanın yıkılıp yeniden yapılması gerektiği yapılan ödemelerde dikkate alınarak %73,90 seviyesinde olan binadaki imalatlardan dolayı müteahhit alacağının olmadığı, binanın yeniden yıkılıp yapılmasında %30 oranında davalı idarenin %70 oranında davacı yüklenicinin sorumlu olacağı işin toplam bedel üzerinden %73,90 oranındaki bedelin hak edişlerle almış olması sebebiyle davalı idareden herhangi bir alacağının olmadığı ve fesih işleminin yerinde olması nedeniyle asıl dava yönünden davanın reddine birleşen dava yönünden hizmet binasının yüklenici tarafından gerçekleştirilen bölümünün 82.186.170.136 TL olarak hesaplandığı kusur oranı (%70) esas alınarak 57.530.319.095 TL"nin davacı karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesi gerektiği, işin tasfiyesi aşamasında düzenlenen raporlarda, lojman binasındaki imalatlardaki durum dikkate alındığında, kullanılabilir nitelikte imalatlar olduğu ve müteahhit firmadan talep edilemeyeceği, davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... yönünden dava konusu hizmet binasındaki kusurlu imalatların gizli ayıplı imalatlar niteliğinde olduğu, bu imalatlardaki kusurları yapım aşamasında belirlemelerinin mümkün olmaması gerekçesi ile asıl davanın reddine, birleşen davada idare elemanları aleyhine açılan davanın reddine, yüklenici aleyhine açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dairemizce 17.04.2019 tarih 2017/2780 esas, 2019/1847 karar sayılı ilamı ile vekaletname ve birleşen dosyada davalı yüklenici şirket temyiz harçlarının eksikliği nedeni ile geri çevirme kararı verilmiş.Yüklenici vekiline birleşen dosya için temyiz harçları için muhtıra tebliğ tarihi 28.05.2019 tarihi olup, dosyada bulunan 1378 nolu Sayman Mutemedi alındısı ile yüklenici vekili Av. ... tarafından 28.05.2019 tarihinde temyiz karar harcı nispi 982,47TL yatırıldığı anlaşılmakla, mahkemenin 01/12/2020 tarihli davacı-karşı davalının temyiz talebinin reddine dair ek kararının kaldırılmasına karar verildikten sonra;
1- Asıl dava davacısı-birleşen dava davalısı yüklenicinin temyiz itirazları yönünden; dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere göre asıl dava davacısı birleşen dava davalısı yüklenicinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Birleşen dava davacısı İçişleri Bakanlığı- ... vekilinin temyiz itirazları yönünden; mahkemece birleşen dava yönünden hizmet binasının yüklenici tarafından gerçekleştirilen bölümünün yüklenicinin kusur oranı (%70) esas alınarak 57.530.319,095TL’nin yükleniciden alınarak idareye verilmesine karar verilmiştir. Hükümde idarenin %30 oranında kusurlu olduğu kabul edilmiştir. Dosya kapsamındaki 13.11.2015 tarihli inşaat mühendisi raporu incelendiğinde; hizmet binasında yüklenicinin kusuru nedeniyle ortaya çıkan etriye sıklaştırmasının binanın her noktasında yapılacağı ayrıca deprem yönetmeliğine uygunluğun sağlanması için güçlendirmenin ekonomik olmayacağı, binanın yıkılıp yeniden yapılması gerektiği, tasfiye aşamasında hizmet binasının güçlendirme projesi uygulanarak standartlara uygun hale getirilebileceği, belirtilmekle yüklenici tarafından tasfiye aşamasına kadar yapılan imalatların ayıplı olduğu anlaşılmaktadır. Yüklenici tarafından yapılan imalatlar ayıplı olmakla işin tasfiye edildiği de düşünüldüğünde idare yapıldığı yıl deprem yönetmeliğine dahi uygun olmayan ayıplı imalatları kabule zorlanamaz. Bu durumda idarenin binanın korunmasındaki sorumluluğunu yerine getirmediğinden dolayı kusurlu olduğundan bahsedilemeyecektir. Mahkemece idare %30 oranında kusurlu kabul edilerek hesaplanan bu bedelin idare alacağından kesilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.SONUÇ: Mahkemenin 01/12/2020 tarihli davacı- karşı davalının temyiz talebinin reddine dair ek kararının kaldırılmasına, yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle asıl dava davacısı birleşen dava davalısı yüklenicinin tüm temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle birleşen dava yönünden hükmün birleşen dava davacısı İçişleri Bakanlığı- ... yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden asıl davada davacı-birleşen davada davalı ..."dan alınmasına, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine, 19.04.2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.