9. Hukuk Dairesi 2014/20227 E. , 2015/32379 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ÇORLU 1. İŞ MAHKEMESİ
TARİHİ : 18/02/2014
NUMARASI : 2012/468-2014/29
Davacı, ihbar tazminatı ile fazla çalışma ücreti, ücret alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalılar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı iş yerinde 06/09/2011 tarihinde çalışmaya başladığını, bu çalışmasının 25.06.2012 tarihine kadar devam ettiğini, davalı A.İnşaat’ın Ç. ilçesindeki Toki bünyesinde taşeron olarak Ç. Devlet Hastanesinin inşaatının yapımını üstlendiğini, 25.06.2012 tarihinde iş akdinin işveren tarafından haksız şekilde feshedildiğini, aylık maaşının 31.12.2012 tarihine kadar 1,000.00 TL , o tarihten sonrada 1,100.00 TL olarak belirlendiğini, ilk ay olan Eylül ayının asgari ücret tutarında maaşının yatırıldığını, başkaca ücret alacağının ödenmediğini iddia ederek ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti ile ücret alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı A. İnş. Elek. Ür. Mad. Kuy. Iht. San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; davacının işten kendi isteği ile ayrıldığını, 11.03.2012 tarihine kadar asgari ücret ile çalıştığını, iş yerinde haftalık 45 saatlik mesai dışında fazla mesai yapılmadığını, pazar günleri ve resmi tatillerde iş yerinde çalışma olmadığını savunmuştur.
Davalı TC B. K. İdaresi Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde; davalının asıl işveren sıfatının bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının alacakları açısından davalıların müşterek ve müteselsilen sorumlu oldukları gerekçesi ile ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti ile ücret alacaklarının kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalılar yasal süresi içinde temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı şirket vekilinin tüm, davalı T.İ vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu davalı T."nin işçi alacaklarından sorumluluğu boyutundadır. 4857 sayılı İş Kanunu"nun 36. maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hakedişlerinden öderler” şeklinde kurala yer verilmiştir. Bu düzenlemeye göre ihale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerin bulunduğunun tespit edilmesi halinde, belli şartlarla ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. İhale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret her hak ediş dönemi için “son üç aylık temel ücret” olarak değerlendirilmelidir. Yine ihale makamının ihbar ve kıdem tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir.
İhale makamı olan kamu kurumunun, her hak ediş dönemine ilişkin son üç aylık ücretten sorumluluğu, kanundan doğan bir sorumluluktur. Çünkü; T ihale suretiyle işverdiği diğer davalının işçilerine ücretlerini ödeyip ödendiğini, yapılan ödemeleri gösteren ücret bordroları örneklerini muhafaza etmek zorundadır.
Somut uyuşmazlıkta, davalılardan T."nin ihale makamı olarak ihale ettiği hastane inşaatının davalılardan Aram Şti."ne verildiği, sözleşme ve kayıtlar incelendiğinde inşaat işinin bütün olarak anahtar teslimi şeklinde ihale edildiği, işin anahtar teslimi götürü bedel usulü ile ihalesi halinde taşeron ile ihale makamı arasında asıl-alt işveren ilişkisi ve buna dayalı sorumluluk oluşmayacağı, dolayısıyla davalılardan T. açısından diğer davalı arasında asıl alt işveren ilişkisi bulunmadığı anlaşılmıştır. Ancak davalı T. 4857 sayılı Kanun’un 36. maddesi uyarınca, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Bu sebeple davalı T. açısından davacı işçinin hak ediş dönemine göre son üç aylık ücreti hesaplanarak hüküm altına alınmalıdır. Dosyada bulunan belgelerden idarenin şantiyede gerekli ilanları yapıp tutanak düzenlediği ve ihale makamı olduğu dikkate alınarak ücret alacağı yönünden üç aylık ücret tutarında sorumluluğu belirlenmesi gerekirken, yazılı şekilde tüm ücret alacağından sorumlu tutulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 16.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.