15. Hukuk Dairesi 2017/1501 E. , 2018/3323 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi:... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce verilen kararın temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, davalı yükleniciye iş bedeli karşılığı verilen çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespiti ile çeklerin iptâli istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen karar üzerine taraf vekillerince istinaf başvurusu yapılmıştır....Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi’nce davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, davalının istinaf başvurusunun ise kısmen kabulüne ve ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: "Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30"uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar ve ilam harcının 1/4"ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilâm harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır.Yukarıda yapılan bu açıklamalar ve sözü edilen kurallar doğrultusunda somut olay değerlendirildiğinde; dava, davalı yüklenicinin yaptığı iş için düzenlediği fatura karşılığı verilen 60.000,00 TL bedelli çeklerden dolayı menfi tespit ve çeklerin iptali istemi ile açıldığı halde, harçlandırma formunda 10.000,00 TL üzerinden dava başvuru ve peşin harcı yatırılmış olup, bu suretle nispi peşin harç noksan alınmıştır. Mahkemece talep edilen miktar yönünden eksik harç tamamlatılmadan yargılamaya devam edilerek işin esasının incelenip, karar verilmesi doğru olmamıştır.
Mahkemece yapılacak iş; kamu düzeninden olup, taraflarca ileri sürülmese dahi re"sen gözetilmesi gereken harç hususu dikkate alınarak davacı iş sahibine dava dilekçesinde talep ettiği 60.000,00 TL"lik tutar üzerinden noksan harcı yatırması için bir sonraki duruşmaya kadar süre verilmesi, noksan harçlar tamamlanmadıkça müteakip işlemler yapılamayacağından, şayet noksan harç ikmâl edilirse işin esası incelenip hüküm kurulması, harcın tamamlanmaması durumunda 30. maddenin son cümlesi uyarınca işlem yapılması gerekirken, bu husus gözden kaçırılarak Harçlar Yasası"nın 32. maddesine aykırı biçimde yargılamaya devam edilerek işin esasının incelenip, karar verilmesi doğru olmamış, hükmün diğer yönleri incelenmeksizin taraflar yararına bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle harç yönünden ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, bozma sebebine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 6100 sayılı HMK 373. maddesi gereğince dosyanın ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi"ne, karardan bir örneğinin ise ilk derece mahkemesine gönderilmesine, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, 20.09.2018 gününde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.