DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine... ... iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı, ...sözleşmesinin geçerli sebep olmadan işverence feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine... ... iadesine karar verilmesini, ... başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ... boşta geçen süre ücret... diğer haklarının belirlenmesini istemiştir.
Davalı vekili davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece feshin geçerli sebebe dayanmadığı gerekçesi ... davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Taraflar arasında öncelikle çözümlenmesi gereken uyuşmazlık, mahkemece 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"... .../...maddesince duruşma yapılmadan karar verilmesinin doğru olup olmadığı konusudur.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun.......2007 tarihli... 2007...... esas, 2007/... karar sayılı kararı ... ...belirtildiği üzere adil yargılanma... dinlenilme hakkının ... gereği olarak hakim, taraflara duruşmalarda hazır bulunmak, iddia... savunmalarını bildirmek için imkan vermeli... bunun için usulüne uygun ... biçimde duruşmaya davet etmelidir. Fakat tarafların kendilerine tanınan... imkana rağmen, duruşmaya gelmek zorunluluğu yoktur. Hukuk davalarında duruşmaya gelmemenin müeyyidesi, dava dosyasının işlemden kaldırılması veya yargılamanın gelmeyen tarafın yokluğunda devam edilmesidir.
Dava ... ilgili olan kişilerin davaya ilişkin ... işlemi öğrenebilmesi için, tebligatın usulüne uygun olarak yapılması, duruşma ... ...saatinin muhataba bildirilmesi gerekmektedir. Duruşma günü ... tebligatın çıkarıldığı tarih arasında makul ... süre olmalıdır. Aksi takdirde tarafların hukuki dinlenilme ...savunma hakkı kısıtlanmış olur.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine göre... ...hukuktaki duruşmada hazır bulunma hakkını kullanıp kullanmamaya karar verecek olan davanın taraflarına, duruşmaya katılma imkanı verecek şekilde duruşmanın bildirilmemesi, silahlarda eşitlik... çekişmeli yargılama ilkelerini özünden yoksun bırakır.
Diğer taraftan 6100 sayılı Kanun... 27. maddesinde ... bulan “Hukuki Dinlenilme Hakkı” gereğince davanın tarafları, müdahiller... yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ... bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahip olup, ...hakkın yargılama ... ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını, açıklama... ispat hakkını, mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini... kararların somut... açık olarak gerekçelendirilmesini içermektedir. Mahkeme, ... tarafa eşit şekilde hukukî dinlenilme hakkı tanıyarak hükmünü vermelidir. Anayasa"... 36. maddesinde... Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin ...maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının... önemli unsuru olan hukukî dinlenilme hakkı, adil yargılanma hakkı içinde teminat altına alınmıştır. ...hakka, tarafın hâkime meramını anlatma hakkı... ...iddia... savunma hakkı... denilmektedir. Ancak, hukukî dinlenilme hakkı, ...ifadeleri... kapsayan daha geniş ... anlama sahiptir. ...... çerçevesinde, tarafların gerek yargı organlarınca gerekse karşı tarafça yapılan işlemler konusunda bilgilendirilmeleri zorunludur. Kişinin kendisinden habersiz yargılama yapılarak karar verilmesi, kural olarak mümkün değildir.
...kapsamda hukuki dinlenilme hakkı, bilgilenme/bilgilendirme, açıklama yapma, yargı organlarınca dikkate alınma... kararların gerekçeli olması gibi hususları içermektedir. Bilgilenme hakkı, yargılamanın içeriğine dair ... ... bilgi sahibi olmanın yanında gerek karşı tarafın gerekse... yargı organlarının dosya içeriğine yapmış oldukları işlemleri öğrenmelerini kapsar. Bilgilenme/bilgilendirme hakkının etkin biçimde kullanılabilmesi için gönderilecek tebligat... davetiyelerde kanunda öngörülmüş şekil şartlarına sıkı sıkıya uyulması gerekmektedir. Ayrıca... ... sadece davanın başındaki iddia... savunmalar açısından değil yargılamanın ... aşamasında dikkate alınmalıdır. ...kapsamda devam eden ... yargılamada, tarafların açıklamaları için bilgilendirme yeterli olmayıp yargılamada ... alan diğer kişilerin (tanık, bilirkişi gibi) açıklamaları açısından... önemlidir. Bilgilenme hakkının usulüne uygun kullanımı ... tarafların haklarında öğrendikleri isnat... iddialara karşı beyanda bulunabilme, davaya yönelik bilgi... belge verebilme yani açıklama yapma hakkı... hukuki güvenceye bağlanmaktadır. Böylece davanın ... ... tarafına eşit şekilde açıklama yapma hakkı tanınması ... adaletin görünür kılınması sağlanacaktır. Açıklamada bulunma hakkı, tarafların, yazılı veya sözlü şekilde iddia... savunmalara karşı itirazda bulunabilmelerini... davaya ilişkin beyanda bulunmalarını sağlar.
...mahkemelerinde uygulanacak yargılama usulü basit yargılama usulü olup 5521 sayılı... Mahkemeleri Kanunu"... ...maddesi uyarınca mahkemelerin tarafları sulha teşvik etmeleri, uzlaşamadıkları hususların tespit edilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekeceği belirtilmiştir.
Basit yargılama usulünde; dava... cevap dilekçesi dışında cevaba cevap (replik) ...ikinci cevap (düplik) dilekçeleri verilmez. İddia... savunmanın genişletilmesi yasağı dava açılması... cevap dilekçesinin mahkemeye verilmesi ... başlar......yargılama usulünde; dilekçeler aşaması, ...inceleme, tahkikat... hüküm aşaması dışında, yazılı yargılamada olduğu gibi tahkikatın tamamlanmasından sonra sözlü yargılama için ayrıca ... aşama öngörülmemiştir. ...aşamalar içinde yeni olan ... “...inceleme” aşamasıdır.
Yargılamanın gereksiz yere uzamasının engellenmesi, mahkemenin... tarafların yargılamada gereken hazırlığı davanın başında yapmasının sağlanması bakımından, 6100 sayılı Kanun ... dilekçelerin verilmesinden sonra... tahkikat aşamasından önce gelmek üzere "...inceleme" adıyla yeni ... yargılama aşaması kabul edilmiştir.
6100 sayılı Kanun... .... maddesinde... incelemenin kapsamı....... maddesinde öninceleme aşamasında dosya üzerinden dava şartları... ... itirazlar hakkında verilecek kararlar, .... maddesinde... inceleme duruşmasına davet, .... maddesinde ... yapılması zorunlu olan... inceleme duruşması düzenlenmiştir.
6100 sayılı Kanun... ...incelemenin kapsamı başlıklı .... maddesinde dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra... inceleme yapılacağı, .... madde dikkate alınarak öncelikle dava şartları... ... itirazlar hakkında dosya üzerinden karar verileceği, dava şartları... ... itirazlar hakkında gerektiği takdirde kararını vermeden önce tarafları... inceleme duruşmasında dinleyebileceği, ...inceleme duruşmasında tarafların iddia... savunmaları kapsamında uyuşmazlık konularını ... olarak belirleyeceği, hazırlık işlemleri ... tarafların delillerini sunmaları... delillerin toplanması için gereken işlemleri yapacağı, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği davalarda onları sulhe veya arabuluculuğa teşvik edeceği... ...hususların tutanağa geçirileceği belirtilmiştir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında ... ...inceleme tamamlanmadan... gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemeyeceği... tahkikat için duruşma günü verilemeyeceği belirtilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun.......2013 tarihli 2012...-1355 esas, 2013/... karar sayılı kararı... sonraki kararlarında istikrar kazanmış ilkesi... incelemenin duruşmalı yapılması yönündedir.
Ayrıca 6100 sayılı Kanun... .... maddesindeki...daha önce karar verilemeyen hâllerde mahkeme, ... duruşmada dava şartları... ... itirazlarla ... düşürücü süre... zamanaşımı hakkında tarafları dinler; daha sonra tarafların iddia... savunmaları çerçevesinde, anlaştıkları... anlaşamadıkları hususları ... ... tespit eder. Uyuşmazlık konularının tespitinden sonra hâkim, tarafları sulhe veya arabuluculuğa teşvik eder. Tarafların sulh olup olmadıkları, sulh olmadıkları takdirde anlaşamadıkları hususların nelerden ibaret olduğu tutanağa yazılır; tutanağın altı hazır bulunan taraflarca imzalanır. Tahkikat... tutanak esas alınmak suretiyle yürütülür" düzenlemesi karşısında mahkemece yapılacak..., taraflara usulüne uygun şekilde duruşma gününü gösterir davetiye tebliği ... duruşma açmak, 6100 sayılı Kanun... ... ...diğer hükümleri uyarınca gerekli incelemeyi yaparak tarafların uzlaştıkları... uzlaşamadıkları hususları belirlemek... tahkikat aşamasına geçmek, tarafların gösterdiği delilleri toplamak, gösterilen tanıkları dinleyerek sonucuna göre hüküm kurmaktır.
...sebeple, tarafların ... arama özgürlüğü kapsamında iddia, savunma, usulüne uygun şekilde bilgilendirilme... açıklama yapma hakkı ihlal edilerek gösterilen ... deliller toplanmaksızın, evrak üzerinden... hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilerek karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklann sebeplerden BOZULMASINA, davalının diğer temyiz itirazlanının... aşamada incelenmesine ... olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, ......2016 gününde oybirliği ... karar verildi.