20. Hukuk Dairesi 2019/1556 E. , 2019/4417 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda kurulan hükmün temyiz incelemesi ve Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davacı ... vekili Av. ... tarafından istenilmekle, tayin olunan 25/06/2019 günü için yapılan tebligat üzerine, temyiz eden davacı ... vekili Av. ... geldi, başka gelen olmadı, açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, gelenin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Daha sonra dosya içindeki tüm belgeler incelenip, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı dava dilekçesinde; davacının ... mahallesi 25 pafta 936 ada 417 parselde 2. kat 18 nolu bağımsız bölüm maliki olduğu, dairesinin bulunduğu apartmanın kömürlük ve bahçe gibi ortak mahallerinin davalılar tarafından kiraya verilerek haksız kazanç elde edildiği ve tüm kat maliklerinin kullanmasının engellendiği belirtilerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 220.000,00.-TL ecrimisilin haksız kullanımdan itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesi istenilmiştir.
... 6. Asliye Hukuk Mahkemesi 2012/488 Esas - 2016/291 Karar sayılı kararıyla; "davalı ... aleyhine açılan talebin 24.029,00.-TL"sinin kabulü ile 15/10/2007 dönemi ile dava açılma dönemleri arasında işleyen bu ecrimisilin davalı ..."den alınıp davacıya verilmesine, her dönem sonu itibariyle faiz uygulanmasının yapılmasına,
2-Davalılar ... ile ... aleyhine açılan ecrimisil isteminin 69.293,00.-TL"sinin kabulüne ile 15/10/2007 dönemi ile dava açılma dönemleri arasında işleyen bu ecrimisilin davalı ... ve ..."ndan alınıp davacıya verilmesine, her dönem sonu itibariyle faiz uygulanmasının yapılmasına,
3-... aleyhine açılan davanın 30.675,00.-TL"sinin kabulü ile 15/10/2007 dönemi ile dava açılma dönemleri arasında işleyen bu ecrimisilin davalı ..."den alınıp davacıya verilmesine, her dönem sonu itibariyle faiz uygulanmasının yapılmasına,
4-... ve ... aleyhine açılan ecrimisil isteminin 77.304,00.-TL"sinin kabulü ile 15/10/2007 dönemi ile dava açılma dönemleri arasında işleyen bu ecrimisilin davalı ... ve ..."den alınıp davacıya verilmesine, her dönem sonu itibariyle faiz uygulanmasının yapılmasına,
5-Bunun dışındaki davalılar aleyhine açılan davanın kiracı olmaları nedeniyle husumetten reddine,
6-Davacının fazlaya ilişkin ecrimisil isteminin reddine karar verilmiş, hükmün bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine-Yargıtay 20. Hukuk Dairesi 2017/5449 Esas - 2017/7895 Karar sayılı ilamıyla; Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; dava dilekçesinde haksız kullanım nedeniyle talep edilen ecrimisil miktarının belirlenmesi için mahkemece alınan 05.05.2014 havale tarihli bilirkişi raporunda davacının alacağı toplam ecrimisil bedelinin 22.710,12.-TL, 04.03.2015 havale tarihli bilirkişi raporunda ise davacını
alacağı toplam ecrimisil bedelinin 201.301,00.-TL olarak belirlendiği, mahkemece toplam 201.301,00.-TL"ye hükmedildiğine göre; mahkemece alınan raporlar arasında çelişki vardır. Bu çelişkinin giderilmesi amacıyla mahallinde konusunda uzman bilirkişiler aracığıyla yeniden keşif yapılıp üçüncü bir rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiştir." denilerek kararın bozulmasına hükmedilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yapılan yargılama neticesinde; 1- davanın kısmen kabulüne, 15.10.2007 - 15.10.2012 dönemi için;
a) 2.695,00.-TL"nin davalı ..."den her tahakkuk dönemi sonundan itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
b)7.851,00.-TL"nin davalılar ... ve ..."ndan her tahakkuk dönemi sonundan itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
c- 2.575,00-TL"nin davalı ..."den her tahakkuk dönemi sonundan itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
d- 7.147,00-TL"nin davalılar ... ve ..."den her tahakkuk dönemi sonundan itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, ecrimisil istemine ilişkindir.
Ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ecrimisil miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık olmalı ve değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere uygun şekilde HMK’nın 266 vd. maddelerine uygun olarak açıklanması gereklidir.
Taraflardan emsal kira sözleşmeleri istenmeli (davada taraf olmayan şahıslarca yapılan emsal kira sözleşmesi olmalı) ayrıca çevredeki benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira bedelleri araştırılıp, emsal kira sözleşmeleri de getirtilmeli, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalıdır.
İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, dava konusunun mimari projesinde kömürlük, bahçe gibi vasıflarda olması değil, fiili kulanımın ne şekilde olduğu ile bağlı kalınarak, taşınmazın dava konusu mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayiçe göre belirlenir.
O halde, mahkemece mahallinde yeniden keşif yapılarak, uzman bilirkişi heyetinden yukarıda belirtilen ilkeler ve olgular doğrultusunda bilimsel verilere uygun, denetime elverişli şekilde ecrimisil hesabı konusunda rapor alınması, ondan sonra varılacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken yetersiz bilirkişi raporu ile yetinilerek sonuca gidilmiş olması isabetsiz olmuş ve bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, Yargıtaydaki duruşma tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre takdir edilen 2.037,00.-TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak kendisini vekil ile temsil ettiren davacı ..."a verilmesine, temyiz harcının istek halinde iadesine 25/06/2019 günü oy birliğiyle karar verildi.