16. Hukuk Dairesi 2020/8448 E. , 2020/5792 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "inceleme, araştırma ve uygulamanın hüküm vermeye yeterli bulunmadığı belirtilerek; eski tarihli hava fotoğrafı ve memleket haritası ile çakıştırılarak taşınmazın bu belgelerde nasıl göründüğünün tespit edilmesi, davacı tarafın taşınmazı kazanmak için gerekli olan zilyetlik süresini doldurup doldurmadığı ve taşınmazın imar ihya edilip edilmediği, edilmiş ise imar ihyanın hangi tarihte başlayıp hangi tarihte tamamlandığı hususlarının ayrıca toprak yapısı, bitki örtüsü incelenip taşınmazın kullanım amacının tespit edilmesi gerektiği belirtilmiştir.Yine karar tarihinden önce 6360 sayılı Kanun gereği Adana İli mülki sınırları içerisinde bulunan köylerin tüzel kişilikleri kaldırılarak bağlı oldukları ilçe belediyesine mahalle olarak katıldıkları göz önünde bulundurularak ilgili ilçe belediyesinin davada taraf olarak yer alması” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulü ile Adana İli Yüreğir İlçesi ... köyü Battal Kışlası mevkiinde bulunan fen bilirkişi ..."ın 25.04.2016 tarihli rapor ve krokisinde tarla olarak kullanıldığı belirtilen (A) harfi ile gösterilen 17.884,05 metrekare ve zeytin bahçesi olarak kullanıldığı belirtilen (B) harfi ile gösterilen 19.296,66 metrekare olmak üzere toplam 37.180,71 metrekarelik yerin son ada ve parselin son numarasından sonra gelen parsel numarası verilmek sureti ile davacı ... adına T.M.K.nun 713.md.uyarınca tesciline, fen bilirkişi ..."ın 25.04.2016 tarihli rapor ve krokisinde (C) harfi ile gösterilen 3.154,50 metrekarelik yer için dava tarihi itibariyle zilyetlikle kazanım şartları oluşmadığından bu yere yönelik davacının davasının reddine karar verilmiş hüküm davacı ile davalılar Orman İdaresi, Hazine ve ... tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; 4721 sayılı TMK"nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14 ve 17. maddelerine dayalı olarak açılan tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir.4721 sayılı TMK"nın 713/3. maddesi gereğince, tescil davalarında Hazinenin yanında ilgili kamu tüzel kişiliklerine de husumet yöneltilmesi zorunludur. Somut olayda dava, Hazine ve ... Köyü Tüzel Kişiliği hasım gösterilerek açılmış olup, yargılama sırasında 6360 sayılı Yasa gereğince yasal hasım konumundaki ... davaya dahil edilmiştir. Ne var ki; karar tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun hükümleri uyarınca Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığının da davada taraf olması gerektiği Mahkemece gözden kaçırılmıştır. Bu nedenle davada taraf teşkilinin sağlandığından söz edilemez. Taraf teşkilinin sağlanması dava şartlarından olup, bu koşul yerine getirilmeden davanın esasına girilemez Ayrıca yapılan inceleme ve araştırma da hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece, davacı yararına taşınmazın (A) ve (B) bölümü üzerinde imar-ihya nedeniyle kazanım koşullarının oluşup oluşmadığı yöntemince araştırılmamış, bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafı incelemesi olduğu halde, hava fotoğrafı incelemesi yapan orman bilirkişisi (A) ve (B) bölümlerinin açıklık alan olarak göründüğünü belirtmekle yetinmiş olup taşınmazın sınırlarının açık olup olmadığı yönünde bir değerlendirme yapmamıştır.Ayrıca bozmadan önceki hükme esas fen bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen kısmın son hükümde (C) ile gösterilen yer ile aynı olup olmadığı netleştirilmemiş, davacının ilk kararda aleyhine verilen ve temyiz etmediği (B) bölümünün son kararda hangi alanı kapsadığı belirlenmediğinden davalılar lehine oluşan usuli kazanılmış hakkın korunup korunmadığı yetersiz bilirkişi raporları sebebiyle denetlenememektedir. Ayrıca imar-ihya yönünden değerlendirme yapılmayan yetersiz rapor hükme esas alınmış, yerel bilirkişi ve tanıkların soyut beyanlarıyla yetinilmiş, komşu taşınmazların dayanak kayıtları getirtilmemiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm kurulamaz. Hal böyle olunca; Mahkemece öncelikle, Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı"nı davaya dahil etmesi için davacı tarafa süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkilinin sağlanması halinde, dahili davalıdan savunma ve delilleri sorulmalı, bildirdiği takdirde delilleri toplanmalı ve bundan sonra çekişmeli taşınmaz bölümlerine komşu olan taşınmazların dayanak belgeleri ile tarihleri açıkça yazılmak suretiyle dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı getirtilip dosya arasına konulduktan sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, ziraat bilirkişi ile jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişilerinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, yapılacak keşifte, yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın öncesinin kime ait olduğu, kimden intikal ettiği ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazın imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp hangi tarihte bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında çelişki oluştuğu takdirde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkiler giderilmeli, yerel bilirkişi ve tanık beyanları komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli; ziraat mühendisi bilirkişisinden, taşınmaz bölümlerinin toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz bölümleri üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmaz bölümleri imar-ihyaya konu edilmişse, imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişisinden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafı üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, taşınmaz bölümlerinin sınırlarını ve niteliğini, imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile taşınmazda sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlemesi istenilmeli; fen bilirkişisinden ayrıca il hükümdeki (B) bölümünün zeminde belirlenerek hazırlanacak olan raporda bu kısmın gösterilmesi ve hüküm verilirken bu bölüm yönünden davalılar lehine oluşacak usulü kazanılmış hakkın gözetilmesi, keşif ve uygulamayı denetlemeye olanak verir ayrıntılı rapor alınmalı; bundan sonra toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek 3402 sayılı Yasa"nın 14. ve 17. maddesinde öngörülen koşulların dava tarihine kadar davacı yararına gerçekleşip gerçekleşmediği kesin olarak belirlenmeli ve varılan sonuca göre karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacıya iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.