MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, davalılar vekilinin istinafı üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince; 6100 sayılı HMK’nin 353/1-b-1 maddesi uyarınca istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin olarak verilen karar, davalılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, 08.10.1980 tarihli imar uygulamasından kaynaklanan yolsuz tescil hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, ... ada ... parsel sayılı taşınmazda 08.10.1980 tarihli imar uygulaması ile dava konusu ... parsel sayılı taşınmazın oluştuğunu, ... parsel sayılı taşınmazdaki 3 numaralı bağımsız bölüm dava dışı ... adına kayıtlı iken imar uygulaması sonucu oluşan ... parsel sayılı taşınmazdaki 31/234 payın dava dışı ... adına, 203/234 payın ise ... adına tescil edildiğini, imar işlemi sırasında; taşınmazda 31/234 pay maliki olan ..."nün zemine yönelik olan bu payının dava konusu tüm bağımsız bölümlerde de pay sahibi olacak şekilde hatalı tescil işlemi yapıldığını, bu hususun beyanlar hanesine belirtme olarak kaydedildiğini,
dava dışı ..."ın anılan parsel üzerindeki 31/234 payını 05.05.1995 tarihinde davalı ..."e devrettiği, davalı ... tarafından ise diğer davalı ..."a satış suretiyle temlik edildiğini, ancak satış işlemlerine esas resmi senetlerde 16 adet bağımsız bölümdeki 31/234 payın temlik edildiği şeklinde işlem yapıldığını, söz konusu 31/234 pay yönünden bağımsız bölüm malikleri lehine payların düzeltilmesi ve tescil edilmesine ilişkin olarak davalılara muvafakat vermek üzere tebligat yapıldığını ancak muvafakat alınamadığını, davalılar arasında yapılan satış işlemlerinin zemine yönelik olmasına rağmen hatalı işlem neticesinde tüm bağımsız bölümlere taşındığını ileri sürerek, ... parsel sayılı taşınmaz üzerindeki 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, ..., 16 numaralı bağımsız bölümlerdeki davalılar adına kayıtlı olan 21/234 payın iptali ile iptal edilen bu payların; 3 numaralı bağımsız bölüm maliki ... adına, 4 numaralı bağımsız bölüm maliki ... ve ... adına, 5 numaralı bağımsız bölüm maliki ... adına, 8 numaralı bağımsız bölüm maliki ... adına, 9 numaralı bağımsız bölüm maliki ... adına, 10 numaralı bağımsız bölüm maliki ... adına, 11 numaralı bağımsız bölüm maliki ... adına, ... numaralı bağımsız bölüm maliki ... adına, 16 numaralı bağımsız bölüm maliki Murşit Ümre adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Asli müdahiller, imar işlemi sırasında yapılan hatalı tescilin düzeltilmesi gerektiğini, davalı ..."in kötüniyetli olduğunu ileri sürerek, davacı yanında asli müdahale talebinde bulunmuşlar, dava konusu 31/234 payın mirasbırakanları ... adına tesciline karar verilmesini istemişlerdir.
Davalılar, iyiniyetli üçüncü kişi olduklarını, tapu kayıtlarına güvenerek işlem yaptıklarını belirterek, davanın reddini savunmuşlardır.
Yerel Mahkemece, imar uygulamasının ardından yapılan tescil işlemleri sırasında hata yapıldığı, davalılar adına hatalı tescil edilen 31/234 payların iptali ile her bir bağımsız bölümün kat maliki adına tescili gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, kararın davalılar vekili tarafından istinafı üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince; 6100 sayılı HMK’nin 353/1-b-1 maddesi uyarınca, davalıların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davanın 10.000 TL değer gösterilmek ve harçlandırılmak suretiyle açıldığı, yargılama sırasında keşif ve harç ikmali yapılmaksızın bu dava değeri üzerinden görülerek davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere; 492 sayılı Harçlar Kanunu" 16. maddesinde "Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahalenin men"i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır.
Gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda ecrimisil ve tazminat gibi taleplerde de bulunulduğu takdirde harç, gayrimenkulün değeri ile talebolunan tazminat ve ecrimisil tutarı üzerinden alınır. Değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tesbit ettirilir. Tesbitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz. Noksan tesbit edilen değerler hakkında 30 uncu madde hükmü uygulanır" hükmü yer almaktadır.
Öte yandan, Harçlar Kanunu harç alınmasını veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış; değinilen yönün mahkemece kendiliğinden (re"sen) gözetilmesi gerektiğini hükme bağlamıştır. 492 sayılı Harçlar Kanunun 32.maddesinde yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı vurgulanmıştır. Aynı Yasanın 30. maddesinde ise; "Muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanununun 150 nci maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır."" düzenlemesine yer verilmiştir.
Harçlar Kanununun uygulaması kamu düzenini ilgilendirmesi nedeniyle hakim tarafından re’sen gözetilmesi gereken bir husustur.
Öte yandan; dava konusu taşınmazlardan 3 numaralı bağımsız bölüm maliki ..."nin mirasçılarından ... ve ..."nin 05.12.2016 tarihli dilekçeleri ile asli müdahale talebinde bulundukları ancak davalarını harçlandırmadıkları, ayrıca mirasbırakanları ... adına tescil talebinde bulundukları, ancak mirasbırakananın asli müdahiller dışında ... isimli bir mirasçısı daha olduğu anlaşılmaktadır. Bir diğer husus ise lehine tapu iptali ve tescil kararı verilecek olanların da hukuki durumu etkileneceği, davada temsil edilmeleri gerektiği halde bu kişilerin davada yer almadıkları açıktır.
Hal böyle olunca; dava konusu taşınmazlar başında keşif yapılarak Harçlar Kanun 16. madde uyarınca dava değerinin belirlenmesi ve belirlenen değer üzerinden eksik harcın tamamlanması için davacıya süre verilmesi, harcın tamamlanması halinde davaya devam edilmesi; asli müdahale talebinde bulunulduğundan, bu taleplerine ilişkin olarak asli müdahil talebinde bulunanlara gerekli harçları yatırmak üzere süre verilmesi, ayrıca asli müdahale ile mirasbırakanları adına tescil istendiğinden TMK"nın 640. maddesinin gözetilmesi, sonucuna göre asli müdahillik talebi bakımından olumlu - olumsuz bir karar verilmesi, öte yandan lehine tapu iptali ve tescil kararı verilecek olanların davada yer almalarının sağlanması gerekirken, değinilen hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir.
Davalıların yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 371/1-a maddesi uyarınca ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerden dolayı 6100 sayılı HMK"nın 371/1-a maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 18/10/2021 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.