Danıştay 10. Daire 2015/1977 Esas 2021/247 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2015/1977
Karar No : 2021/247

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Üniversitesi Rektörlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ressam - öğretim elemanı olan davacının tüm hakları kendinin olan sanat ürünü resimlerinin üniversite bünyesinde sergilenirken bilgisi dışında ve gerekli taşıma önlemleri alınmadan kaldırılarak taşınması sırasında (bu esnada resimlerin ve çerçevelerinin zarar gördüğü, davacının 2001-2003 yılları arasında Akdeniz Üniversitesi Likya Araştırmaları Enstitüsü ve Arkeoloji Bölümü Öğretim elemanlarının bilimsel desteğiyle çalıştığı Likya adlı sergi - resim koleksiyonu çalışmasının aynı zamanda üniversitece ilk sanat - bilim projesi olarak kabul edildiği, bu eserlerin, sanatsal düzeyi ve bilim dünyası ile çalışmış olmanın özgünlüğü nedeniyle Antalya ve bölgesini tanıtmak üzere uluslararası ortamlarda da sergilendiği; bir süre İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi Kuşlu Salon'da sergilenen eserlerin 2009'un Haziran ayında ise davalı üniversitesinin 'Kütüphane ve Dökümantasyon Daire Başkanlığı' binasına taşınarak sergilenmeye devam edildiği, bu eserlerin daha sonra, acımasızca ve hoyratça yerlerinden sökülerek, 07/11/2012 tarihinde davacının evine getirilerek tutanakla teslim edildiği; davacının, tutanağın altına tahribatları şerh düşerek sanat eserlerini teslim aldığı) davalı idarenin ağır eylemi - kusuru nedeniyle verilen tahribat sonucu meydana geldiği ileri sürülen 150.000,00 TL maddi, 50.000,00 TL manevi zarar toplamı olan 200.000,00 TL'nin fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla yasal faiziyle birlikte tazmini istenilmektedir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; olaya ait bilgi-belgelere, fotoğraflara ve davalı idare görevlilerinin de imzasının bulunduğu 26/07/2012 tarihli tutanağa göre, taşıma esnasında tuvalin ve çerçevelerin zarar gördüğü kanaatine varılan tablolar üzerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verildiği, keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlanan raporda özetle, "Çerçevelerin onarımı için ahşap çerçeve olursa metresi için 100,00 TL, plastik olursa metresi için 65,00 TL gerektiği, davacının resimlerinin plastik çerçeveli olduğu, üzerinde yırtık bulunan ... adlı tablonun yaklaşık 3-6 bin TL arasında fiyatlandırılabileceği, zira, davacının başkaca emsal bir satışı olmadığı, tablodaki yırtılmanın tamir edilebileceği, ancak bu yırtılma nedeniyle eserin değerinde %50 oranında azalma olabileceği" şeklinde kanaat bildirildiği, Mahkemelerince sergiye layık görülen eserin değerinin bilirkişi tarafından bildirilen rakamın üst değeri olan 6.000,00 TL üzerinden uğradığı değer kaybı olan 3.000,00 TL'nin ve olay yerine ait fotoğraflarda tespit edilen üç resmin plastik çerçevelerinin onarım bedeli 1.560,00 TL'nin davalı idarece tazmininin gerektiği, bunun dışında oluştuğu ileri sürülen zararların davalı idarece tazmin sorumluluğu bulunmadığı, manevi tazminat istemine gelince, sanatçının sanat eserlerinde meydana gelen zarar nedeniyle duyduğu üzüntünün karşılığı olarak kendisine takdiren 3.000,00 TL manevi tazminat ödenmesi gerektiği gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne, 4.560,00 TL maddi ve 3.000,00 TL manevi olmak üzere toplam 7.560,00 TL'nin idareye başvuru tarihi olan 02/07/2013'den itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, bu tutarları aşan maddi-manevi tazminat istemlerinin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davacı tarafından eserlerin değerlerinin çok daha fazla olduğu, sanatsal açıdan değerlendirilmeleri gerektiği, manevi tazminatın düşük belirlendiği, aleyhine hükmedilen vekalet ücretinin yüksek olduğu, davalı idare tarafından, ise olayda idarelerinin kusuru olmadığı, idarelerince eserlere zarar verilmediği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN_SAVUNMASI : Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

Temyiz İstemine Konu Mahkeme Kararının, Davanın Kısmen Kabulüne, Kısmen Reddine İlişkin Kısmı Yönünden İncelenmesi:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin kısmı ile reddedilen manevi tazminat miktarı üzerinden davalı idare lehine A.A.Ü.T.'nde belirtilen maktu vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Temyiz İstemine Konu Mahkeme Kararının, Reddedilen Maddi Tazminat Nedeniyle Davalı İdare Lehine Nispi Vekâlet Ücretine Hükmedilmesine İlişkin Kısmı Yönünden İncelenmesi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, temyiz incelemesi sonunda kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa Danıştay'ın kararı düzelterek onayacağı hükme bağlanmıştır.
28/12/2013 tarih ve 28865 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve Mahkeme kararı tarihi itibarıyla uyuşmazlığa uygulanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin "Tarifelerin üçüncü kısmına göre ücret" başlıklı 12. maddesinde; "(1) Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde gösterilen hukuki yardımların konusu para veya para ile değerlendirilebiliyor ise avukatlık ücreti, davanın görüldüğü Mahkeme için Tarifenin ikinci kısmında belirtilen maktu ücretlerin altında kalmamak kaydıyla (yedinci maddenin ikinci fıkrası, dokuzuncu maddenin birinci fıkrasının son cümlesi ile onuncu maddenin son fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla,) Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir. " hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Tarifenin "Manevi tazminat davalarında ücret" başlıklı 10. maddesinde ise; "(1) Manevi tazminat davalarında avukatlık ücreti, hüküm altına alınan miktar üzerinden Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir. (2) Davanın kısmen reddi durumunda, karşı taraf vekili yararına Tarifenin üçüncü kısmına göre hükmedilecek ücret, davacı vekili lehine belirlenen ücreti geçemez. (3) Bu davaların tamamının reddi durumunda avukatlık ücreti, Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümüne göre hükmolunur. (4) Manevi tazminat davasının, maddi tazminat veya parayla değerlendirilmesi mümkün diğer taleplerle birlikte açılması durumunda; manevi tazminat açısından vekalet ücreti ayrı bir kalem olarak hükmedilir." düzenlemesi yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava, 150.000,00 TL maddi ile 50.000,00 TL manevi tazminat istemiyle açılmıştır. İdare Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen maddi tazminat talebi için 13,920,40 TL, manevi tazminat talebi için 750,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine karar verildiği görülmektedir.
Maddi tazminat talebiyle açılan davalarda, kabul edilen tazminat miktarının önemli kısmının vekalet ücreti olarak davalı idareye ödenmesi, açılan tazminat davasını davacı açısından anlamsız hale getirmekte, bazı olaylarda ise, davacının dava açılmadan önceki durumundan daha kötü bir duruma girmesine neden olmakta, bu durum, gerek Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru kararlarında gerekse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında mahkemeye erişim hakkının ihlali olarak değerlendirilmektedir. Tümden ret ya da kısmen kabul, kısmen ret ile sonuçlanan maddi tazminat davalarında, taraflar lehine hükmedilecek vekalet ücretinin, kişilerin hak arama özgürlüğü kapsamındaki mahkemeye erişim hakkını ihlal etmeden ne şekilde hesaplanacağı konusunda Tarifenin 10. maddesinin 2. ve 3. fıkralarına paralel bir düzenlemeye yer verilmemiş olması nedeniyle, reddedilen maddi tazminatın Tarifenin üçüncü kısmına göre belirleneceğine ilişkin Tarife hükmünün ihmal edilmesi, hakkaniyete daha uygun olacaktır.
Yukarıda yer alan açıklamalar uyarınca, İdare Mahkemesince, maddi tazminat isteminin tamamı için ret hükmü kurulmasına rağmen davalı idare lehine nispi vekâlet ücretine hükmedilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Bu durumda; reddedilen maddi tazminat talebi yönünden davalı idare lehine Mahkeme kararının verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre maktu olarak belirlenen 750,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğinden, Mahkeme kararının hüküm fıkrasında yer alan "reddedilen maddi tazminat tutarı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 13.920.40.-TL ile reddedilen manevi tazminat tutarı üzerinden yine tarife uyarınca belirlenen 750.-TL nispi vekalet ücretinin" ibaresinin "Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen (reddedilen maddi tazminat talebi için 750,00 TL, reddedilen manevi tazminat talebi için 750,00 TL olmak üzere) 1.500,00 TL" olarak düzeltilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların davanın esasına yönelik temyiz istemlerinin reddine, davacının reddedilen maddi tazminat yönünden aleyhine hükmedilen nispi vekalet ücretine yönelik temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yolundaki ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının hüküm fıkrasında yer alan "reddedilen maddi tazminat tutarı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 13.920.40.-TL ile reddedilen manevi tazminat tutarı üzerinden yine tarife uyarınca belirlenen 750.-TL nispi vekalet ücretinin" ibaresinin "Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen (reddedilen maddi tazminat talebi için 750,00 TL, reddedilen manevi tazminat talebi için 750,00 TL olmak üzere) 1.500,00 TL" şeklinde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03/02/2021 tarihinde temyize konu Mahkeme kararının esasına ilişkin kısmı yönünden oy birliğiyle, reddedilen maddi tazminat nedeniyle davalı idare lehine nispi vekâlet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmı yönünden oy çokluğuyla karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
Temyiz istemine konu Mahkeme kararında, davalı idare lehine nispi vekalet ücretine hükmedilmesinde hukuka uygunluk bulunmamakta olup, bu husus, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca kararın düzeltilerek onanmasını gerektiren, "yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hata ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlık" kapsamında bulunmayıp, anılan maddenin 2. fıkrasının (b) bendi uyarınca kararın bozulmasını gerektiren "hukuka aykırılık" teşkil ettiğinden, İdare Mahkemesi kararının bu kısmının, Mahkemece yeniden bir karar verilmek üzere bozulması gerektiği oyuyla Daire kararına bu yönden katılmıyorum.