MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR

Davacılar; ... Köyü, Hisar Mevkiinde, davalı tarafından yapılan inşaatlardan B8, B9 ve C4, C5 nolu 4 adet bağımsız bölümü devir aldıklarını, satış sözleşmesi gereğince tüm edimleri yerine getirdiklerini, ancak davalı firmanın yüklendiği edimleri tam olarak yerine getirmediğini belirterek satın aldıkları taşınmazlarda ve tüm site bazında var olan eksik işlerin, kalitesizliklerin, ayıpların ve meydana gelmiş olan maddi değer kaybının tespiti ve şimdilik 10.000,00 TL bedel indirimine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, verilen kesin süre içinde gider avansının yatırılmadığı gerekçesiyle HMK.115.madde uyarınca davanın usulden reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece,23.02.2012 tarihli celsede dosyanın ... Nöb Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilerek bilirkişi raporu alınmasına, her bir bilirkişi için 400-TL ücret takdirine,incelemenin dosyadaki mevcut bilgilere göre yapılmasına masrafların davacı tarafça karşılanmasına, HMK.120. madde uyarınca 1.000-TL. avansın 2 hafta süre içinde davacı tarafından yatırılmasına, 26.06.2012 tarihli celsede de,dosyanın ... Nöb. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmesine, HMK.120.madde uyarınca 1.000-TL. avansın 2 haftalık kesin süre içinde davacı tarafından yatırılmasına karar verilmiş,08.11.2012 tarihli celsede verilen kesin süreye rağmen gider avansının yatırılmaması nedeniyle davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
HMK"nın 114/g maddesinde gider avansı dava şartı olarak düzenlenmiştir. HMK 115/2 ve 120 maddelerinden ve 30.09.2011 tarihli resmi gazetede yayımlanan HMK gider avansı tarifesinin 1 ve 6 maddelerindeki düzenlemelerden gider avansının davanın açılması sırasında alınmasının şart olmadığı mahkemenin sonradan da bu eksikliği kesin süre vererek ikmal ettirebileceği anlaşılmaktadır.
Davanın açıldığı tarihte eksik veya hiç gider alınmamış olsa bile gider avansı dava şartı olmakla hüküm verilinceye kadar ikmal ettirilebilir. Bu durum davanın her aşamasında resen gözetilmesi gerekir. Gider avansının yatırılmaması halinde dava usulden red edilir. Tarafların bazı usuli işlemleri belli bir süre içinde yapmaları için hakimin bir tarafa kesin mehil verebileceği HMK"nun 94 ve devamı maddelerinde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Kesin mehil, davanın en az masrafla ve sürüncemede bırakılmadan bir an evvel sonuçlanmasını temin için hakime tanınan yasal takdir yetkisidir. Ancak kesin mehil verilen işlemin yapılmaması, bir hakkın ortadan kalkması sonucunu doğurduğundan bu konudaki kararın yasaya uygun olması zorunludur. Bu nedenle HMK"da taraflara verilecek kesin süreye ilişkin ara kararlarda, yapılması gereken işlerin neler olduğunun açıklıkla belirtilmesi, tanınan sürenin yeterli ve elverişli olması, süreye uyulmamasının doğuracağı sonuçların açıklanması ve bu konuda tarafın uyarılması gereklidir. Aksi takdirde kesin mehle uymama, hukuki sonuç doğurmaz. (Bkz. HGK 21.9.1983 T. 14/3447-825 sayılı kararı)
Mahkemece davacıya gider avansını yatırması için iki haftalık kesin süre verilmiş ise de, ne kadar gider avansı talep edildiği, talep edilen giderlere nelerin dahil olduğu, bu giderler içinde delil ikamesine yönelik gider olup olmadığı belirtilmemiştir. Dolayısıyla talep edilen avansın miktarı belirli olmayıp gider avansı veya delil ikamesi avansı olup olmadığı denetlenememektedir. Davacı ne kadar avans yatıracağını bilmemektedir. Ayrıca yukarıda açıklandığı gibi gider avansı dava şartı iken delil ikamesi avansı dava şartı olarak nitelendirilemez. Delil ikamesi avansının verilen kesin süre içinde yatırılmaması dava şartı nedeni ile davanın reddini gerektirmez. Taraf belirlenen sürede delil avansı giderini yatırmazsa dayandığı o delilinden vazgeçmiş sayılır. Mahkeme, dava şartı olarak belirlediği gider avansına yönelik ara kararında gider avansını oluşturan harç, tebligat gibi gider gerektiren işlemleri kalem kalem açıklamalı, her kalemin miktarını ayrı ayrı göstermeli, dava şartına yönelik gider avansı ile ilgili olarak verilen kesin sürede yatırılmamasının sonuçlarını da duruşma zaptına açıkça yazmalıdır. Yukarıda açıklanan şekilde soyut olarak verilen kesin süreye dayanılarak dava şartı noksanlığından davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle,davacının yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile usul ve yasaya aykırı hükmün BOZULMASINA, peşin alınan 24.30 TL temyiz harcın istek halinde iadesine, 10.4.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.