10. Hukuk Dairesi 2014/14371 E. , 2015/4185 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : İş Mahkemesi
Dava, 13.12.1999-30.06.2002 tarihlerine mal edilen yersiz ödenen sosyal güvenlik destek primlerinin iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ...... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davaya konu somut olayda; davalı kurumca 16.12.2011 tarihli yazı ile davacı vakıfta 13.12.1999-30.06.2002 tarihleri arasında çalışmaları görünen dava dışı sigortalı ........."den uluslararası sözleşme kapsamında aylık aldığını, buna göre aslen tüm sigorta kolların tabi olması gerekirken davacı vakıf tarafından Sosyal Güvenlik destek primine tabi olduğu belirtilerek bildirim yapılıp primlerin ödendiğini, buna göre anılan tarihler arasında kuruma verilen eski prim hizmet belgelerinin iptal bordroları ile yeni ve tüm sigorta kollarına ilişkin olmak üzere düzenlenen hizmet belgelerinin verilmesinin istenildiği, davacı Vakıf tarafından Kurumca istenen belgelerin verilmesinden sonra, Kurumca anılan döneme ilişkin olmak üzere fark prim tahakkuk ettirilerek 11.832,89 TL primin tahsil edilmesinin hukuka aykırı olduğunu, aslen işleme konu primlerin zamanaşımına uğradığını bu nedenle yersiz ödenen primlerin 506 sayılı Yasa"nın 84 ve 5510 sayılı Yasa"nın 89"uncu maddeleri kapsamında iadesini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de verilen kararın eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirmeye dayalı olduğu anlaşılmaktadır.
Borçlar Kanunu, zamanaşımını borcu sona erdiren sebepler arasında düzenlemiş olmakla birlikte, bu sebep, diğer sona erme sebeplerine oranla, eksik ve nispi nitelikte bir sona erdirme sebebidir. Zamanaşımı,borcu gerçek anlamda sona erdiren bir neden değildir. Burada kanun koyucu, zamana alacak hakkını zayıflatan bir etki tanımıştır. Zamanaşımı, borcun nispi bir sona erme sebebidir. Belirli bir zamanın geçmesi, alacak ve borcu kendiliğinden sona erdirmez; ancak alacaklının elinden, borçlu istemediği takdirde alacağı dava yoluyla takip ve tahsil etme imkanını alır. Zamanaşımı, borçluya sadece bir defi hakkı verir. Borçlu, alacaklıya bu def’i hakkını ileri sürdüğü takdirde, borç sona ermekte, eksik bir borç haline gelmekte ve alacaklının açmış olduğu dava reddedilmektedir. Zamanaşımına uğramış bir alacak,
borçlunun zamanaşımı def’inden sonra da alacaklıya bu alacak üzerende eksik bir alacak hakkı verir. Borç eksik de olsa varlığını devam ettirdiğinden, borçlu bu borcu ifa ederse, bir bağışlama teşkil etmediği gibi, sebepsiz bir zenginleşme de teşkil etmez ve dolayısıyla borçlu bunu sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak geri isteyemez. ( Prof.Dr.Fikret Eren 11. Baskı sayfa:1232 v.d )
Dava konusu somut olayda, davacı şirketin, 21.09.2013 tarihinde davalı Kuruma müracaat ederek, kurumca çıkartılan prim borcunu ödendiği hususunda uyuşmazlık bulunmadığına göre, yapılan ödemelerin zamanaşımına uğrasa da geri alınamayacağı gözetilmeli,açıklanan ilkeler çerçevesinde karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 09.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
