Mahkemesi : İş Mahkemesi

Dava, Kurumca tahakkuk ettirilen fark işçilik ve prim borcunun ihtirazi kayıtla ödenmesinden sonra yersiz olduğu ididiası ile iadesi ve Kuruma karşı borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi.......tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davada, davacı şirketin .....ve....."da iki şeker fabrikası ve bu fabrikalar nedeniyle tescilli işyerleri olduğu, davacı şirketin 19.11.2007 tarihinde davaya konu ...."deki işyerine yönelik olarak 2007 Yılı 9. aya ait iptal bordrolarının verilmesi sonrasında davalı Kurumca, davacı şirket tarafından verilen iptal bordrolarının işleme alınıp alınmayacağı hususunda şirketin ...."deki merkezinde inceleme yapıldığı, incelemeler sırasında, bir kısım sigortalıların....."da kurulu işyerinden bildirilmesi gerekirken....."den bildirilmesi ve aynı sigortalıların halihazırda ....."daki işyerinden bildirimlerinin zamanında yapılmış olması nedeniyle verilen iptal bordrosunun işleme alınması gerektiği, fakat aynı zamanda her iki işyerinden defter kayıtlarında tespit edilen işçilik ödemesi ile kuruma bildirilen işçilik ödemeleri arasında fahiş farkın bulunduğunun tespit edildiği,işçilere yapılan ikramiye ve toplu iş sözleşmesi ödemeleri düşüldükten sonra kalan 354.419,37 TL tutarlı işçilik ödemelerinin, davacı şirket tarafından belgelendirilememesi ve kayıtlardan davacı şirketin ......"daki fabrika için 147.440,01 TL"lik ikramiye tutarının prime esas kazançlara dahil edilmesi gerekirken edilmemesi nedeniyle bu tutar itibari ile ek prim tahakkuku yapıldığı, buna göre; davacı şirketin...."daki işyeri bakımından, 2007 yılı 9. aya mal edilmek üzere 50129,60 TL prim ve 38.454,65 TL gecikme zammı tahakkuku ile davacı şirketin ihtirazi kayıtl ödemesinden sonra iadesi için eldeki davayı açtığı, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de; verilen kararın, eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirmeye dayalı olduğu anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanunun “Prim Belgeleri” başlığını taşıyan 79’uncu maddesinin ilk fıkrasında ;"İşveren, bir ay içinde çalıştırdığı sigortalının sigorta primleri ve destek primi hesabına esas tutulan kazançlar toplamı ve prim ödeme gün sayıları ile bu primleri gösteren ve örneği yönetmelikle belirlenen asıl veya ek belgeleri ait olduğu ayı veya dönemi takip eden ayın sonuna kadar Kuruma vermekle ve Kurumca istenilmesi halinde iş yeri kayıtlarını ibraz etmekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren bir ay içinde yazılı olarak Kuruma bildirmekle yükümlüdür."hükmü ile 7. fıkrasında düzenlenen "Fiilen veya iş yeri kayıtlarından tespit edilecek her türlü bilgiden ya da kamu kuruluşları tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden çalıştığı tespit edilen sigortalılara ait olup, bu Kanun uyarınca Kuruma verilmesi gereken belgelerin yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi veya noksan verilmesi halinde, bu belgeler Kurumca re"sen düzenlenir ve muhteviyatı sigorta primleri Kurumca tespit edilerek işverene tebliğ edilir" hükmü ile 16’ncı fıkrasında; Kuruma, yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığının araştırılmasına ilişkin yöntem, işin yürütümü için gerekli olan asgari işçilik tutarının tespitinde ve Kuruma yeterli işçilik bildirmiş olup olmadığının araştırılmasında dikkate alınacak asgari işçilik oranlarının saptanması ve asgari işçilik oranlarına yönelik itirazların incelenerek karara bağlanması amacıyla Kurum bünyesinde Asgari İşçilik Tespit Komisyonu kurulduğu açıklanmıştır.
01.10.2008 tarihinden itibaren uygulanan 5510 Sayılı Kanunun 85’inci maddesinde de benzer düzenlemelere yer verilmiş olup; “Bu maddenin birinci ve ikinci fıkrasında belirtilen usûllerle Kuruma bildirilmediği tespit edilen asgarî işçilik tutarı üzerinden Kurumca re"sen tahakkuk ettirilen sigorta primleri, 88 inci ve 89 uncu maddeler dikkate alınarak işverene tebliğ edilir. İşveren, tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazın reddi halinde işveren, kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvurulması, prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz.” hükmü yer almaktadır.
Eldeki davada ise; Mahkemece, öncelikle, davacı şirketin Kurum tahakkukuna esas alınan ikramiye ödemelerine dair bilgi ve belgelerin getirtilmesi, her iki fabrika yönünden, ayrı ayrı irdeleme yapılarak, 2007 yılı 9"uncu ayında çalışan sigortalıların ikramiye ücretini, dönemsel mi, yoksa, her ay mı aldıklarının belirlenmesi, bu dönemde kuruma bildirilen prim miktarı ile bildirilmeyen ikramiye ödemeleri karşılaştırılması ile dönemin tavan prim tutarının da dikkate alınarak, davacı şirketin mükerrer olarak prim ödemesi yapıp yapmadığı belirlenmeli, dosya arasında birbiri ile çelişen hesap raporlarının varlığı karşısında, hesap yapabilecek nitelikte aralarında yeminli mali müşavirinde bulunduğu bilirkişi heyetinden yukarıdaki yasal düzenlemeler ve belgelere dayalı olarak 506 sayılı Yasanın 77 ve 79" uncu maddelerine göre şirket kayıtları üzerinde inceleme yaptırılarak, denetime elverişli bir rapor aldırılarak, davacı şirketin Kuruma fazladan prim ödeyip ödemediği belirlenmeli ve tüm dosya kapsamı dikkate alınarak sonucuna göre karar verilmesi
gerekirken, yetersiz bilirkişi raporuna istinaden hüküm verilmesi isabetsizdir. Aldırılacak bilirkişi raporunda şayet farklı tutarlar belirlenirse, Kurumca belirlenen tutardan hangi yönleri ile ayrıldığı ve aradaki farkın kaynağının gösterilmesi gerekmektedir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik araştırma ve hatalı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 09.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.