14. Hukuk Dairesi 2016/19059 E. , 2020/7268 K.
"İçtihat Metni" 14. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 02/08/2006 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 29/07/2009 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, ... ili, ... ilçesi, ...Köyü 163 parsel, ...Köyü 18, 47, 92, 135, 173, 174, 175, 176, 178, 185, 246, 244, 251, 271, 279, 304, 118 parseller ve Nasuhpaşa Mahallesi 119 ada 17 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesini talep etmiştir.
Bir kısım davalılar yargılama aşmasında ölü olan paydaşların mirasçılarının davaya dahil edilmesi gerektiğini beyan etmişlerdir.
Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış yolu ile giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, ... temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.
Satışına karar verilen taşınmaz;
a)Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin paydaşların tapudaki payları oranında,
b)Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin mirasçılık belgesindeki paylar oranında,
c)Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına karar verilmesi gerekir.
Mahkeme kararının infazı için satış memuru görevlendirilmesi gerekli olmakla, satış memuru olarak görevlendirilen kişinin görev ve sıfatının belirtilmesi yeterli olup, ayrıca isim belirtilmemesi gerekmektedir.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK"nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Somut olaya gelince;
Temyiz talebinde bulunan ...’in davaya konu taşınmazlarda hissedar olan ...’in mirasçısı olduğunu, kararda ... isminin yer aldığını ancak murisinin 20.12.1997 tarihinde vefat ettiğini, kendilerine dava ile ilgili tebligatların yapılmadığını beyan etmiştir. Temyiz dilekçesi ekinde yer alan ... Sulh Hukuk Mahkemesinin ve 19.01.1998 tarihli ve 1998/16 Esas – 1998/10 Karar sayılı mirasçılık belgesine göre Mustafa kızı ... mirasçıları olarak ..., .....ün de yer aldığı, mahkemece adı geçen mirasçıların davaya dahil edilmeden hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır.
Taraf teşkili kamu düzenine ilişkin olup re’sen yargılamanın her aşamasında gözönünde bulundurulması gerekir. Savunma hakkı, Anayasanın 36. maddesi ile güvence altına alınmış olup, 6100 sayılı HMK’nun 27. maddesinde de “hukuki dinlenilme hakkı” başlığı altında ayrıca düzenlenmiştir. Hakim, tarafları dinlemeden veya iddia ve savunmalarını bildirmeleri için kanuna uygun biçimde davet etmeden hükmünü veremez. Buna göre hakim iddia ve savunma haklarını kullanabilmeleri için tarafları duruşmaya çağırmak zorundadır.
Mahkemece yakın tarihli mirasçılık belgelerinin çıkarılması için davacı vekiline yetki verilerek mirasçılarını davaya dahil edilmesi için süre verilmesi ve taraf teşkili sağlanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, kararın bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; ..."in temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 12.11.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
