10. Hukuk Dairesi 2014/27670 E. , 2015/4100 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : İş Mahkemesi
Dava, davacının dava dışı............ ve.... ... ünvanlı işyerinde 01.03.2004 - 30.06.2005 tarihleri arasında geçen çalışmalarını iptal eden Kurum işleminin iptaline ilişkindir
Mahkemece, davanın reddine dair hüküm tesis edilmiştir.
Hükmün davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ....... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, 506 sayılı Kanunun 79. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
31.07.2013 tarihli Kurum Raporu’nda, davacının, 09.11.2012 tarihinde Kurum’da vermiş olduğu ifadesinde, davalı şirkette fiili olarak çalışmadığını ancak Şirket ortaklarından ......"ın yazlığında bahçıvanlık yaptığını belirtmesi üzerine dava dışı 10614575 işyeri numaralı şirketten yapılan bildirimler iptal edilmiştir. Davacı, iş bu dava ile dava konusu dönemde bildirimlerini iptal eden Kurum işleminin iptalini istemiş olup, Mahkemece, Kurum Rapor’unun aksi yazılı delillerle kanıtlanması gerekir gerekçesiyle dava reddedilmiştir. Davacının, dava dışı şirket ortaklarından......’ın villasında çalıştığı iddiası karşısında bu hususun hiç araştırılmayarak yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz bulunmuştur.
Mahkemece yapılacak iş, dava dış...... ortağına ait olduğu iddia edilen, yazlığın mevki ve yüzölçümü, içinde bulunan bina ve müştemilatları ile bahçede bulunan ağaç sayısı, bunların niteliği, sebze tarımında kullanılacak arazi olup olmadığı, varsa hangi tür hayvanlar olduğu ve sayısı icra edilecek bir keşif suretiyle
belirlenmeli, davacının burada tam olarak hangi işleri yerine getirdiği konusunda davacının ayrıntılı beyanı alınmalı (bahçe bakımı, ev hizmetleri, bekçilik, hayvan bakımı v.s.), dava dışı şirket ortağı ... ...’ın bu konuda beyanına başvurularak davacının çiftlikte çalışma iddiasına dair tüm bilgi ve belgeler istenmeli, ayrıca ilgili çalışmaların geçtiği iddia edilen yazlık evine komşu çalışan ya da oturanlar zabıta marifetiyle belirlenmeli, evin bulunduğu köyün ihtilaf konusu dönemdeki muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri belirlenerek, çalışmaların varlığı ve süresi yönünden bilgi ve görgülerine başvurulmalı, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde; iş yerinin kapsamı, kapasitesi ile işin ve işyerinin niteliği nazara alınmalı, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak taraflar arasındaki ilişkinin niteliği tereddütsüz belirlenerek, uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem hâlinde davacıya iadesine, 09.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.