22. Hukuk Dairesi 2016/25597 E. , 2016/22505 K.
"İçtihat Metni"DAVA : Davacı, kıdem ... ihbar tazminatı ücret alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili işçinin... sözleşmesinin haklı sebep olmadan feshedildiğini ileri sürerek, kıdem... ihbar tazminatı alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı vekili, davacının belirli süreli... sözleşmeleriyle çalıştırıldığını ileri sürerek, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyma kararı verilerek yapılan yargılama sonucunda, toplanan deliller... bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Uyuşmazlık taraflar arasındaki ilişkinin belirli süreli... sözleşmesinin unsurlarını taşıyıp taşımadığı noktasında toplanmaktadır.
Belirli süreli... sözleşmesinden ... edilebilmesi için sözleşmenin açık veya örtülü olarak süreye bağlanması... bunun için objektif sebeplerin varlığı gerekir.
Mülga ... sayılı Borçlar Kanunu"... .... maddesinde...Hizmet sözleşmesi, muayyen ... müddet için yapılmış yahut böyle ... müddet işin maksut olan gayesinden anlaşılmakta bulunmuş ..., hilafı mukavele edilmiş olmadıkça feshi ihbara hacet olmaksızın... müddetin müruriyle, akit nihayet bulur” kuralı mevcuttur. Anılan hükme göre tarafların belirli süreli... sözleşmesi yapma konusunda iradelerinin birleşmesi yeterli görüldüğü halde, mülga 1475 sayılı... Kanunu uygulamasında, Yargıtay kararları doğrultusunda belirli süreli... sözleşmelerine sınırlama getirilmiş... sürekli yenilenen sözleşmeler bakımından ikiden fazla yenilenme halinde, sözleşmenin belirsiz süreli hale dönüşeceği kabul edilmiştir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’... .... maddesinde, esaslı sebeplerin varlığı yenilemeler için öngörülmüş... ...yıldan uzun süreli belirli süreli... sözleşmesi yapılamayacağı kabul edilmiştir.
...güvencesi hükümlerinin yürürlüğe girmesiyle belirli-belirsiz süreli... sözleşmesi ayrımının önemi daha... artmıştır...4857 sayılı... Kanunu"... 11. maddesinde “...ilişkisinin ... süreye bağlı olarak yapılmadığı halde sözleşme belirsiz süreli sayılır. Belirli süreli işlerde veya belli ... işin tamamlanması veya belirli ... olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak işveren ... işçi arasında yazılı şekilde yapılan... sözleşmesi belirli süreli... sözleşmesidir. Belirli süreli... sözleşmesi, esaslı ... sebep olmadıkça, birden fazla ... üste (zincirleme) yapılamaz. Aksi halde... sözleşmesi başlangıçtan itibaren belirsiz süreli kabul edilir. Esaslı sebebe dayalı zincirleme... sözleşmeleri, belirli süreli olma özelliğini korurlar” şeklinde düzenleme ... ...konudaki esaslar belirlenmiştir. Borçlar Kanunundaki düzenlemenin aksine... ilişkisinin süreye bağlı olarak yapılmadığı hallerde sözleşmenin belirsiz süreli sayılacağı vurgulanarak ... kural ortaya konulmuştur.
... yandan değinilen.... madde, ...Mart 1999 tarihli 1999... ...Konsey Yönergesi ... birlikte ... alınmalıdır. Çerçeve sözleşmesinin ...maddesinde ayrım gözetmeme ilkesi vurgulanmıştır. Buna göre... koşulları açısından, belirli süreli... sözleşmesi ... çalışan işçilere yapılacak farklı muamele esaslı sebeplere dayandırılmadığı sürece, yalnızca belirli süreli... sözleşmesi... ...ilişkisi ... çalışmasından dolayı, emsal kadrolu işçilerden daha dezavantajlı davranılmayacaktır.
Sözleşmenin ...maddesinde ... kötü niyete karşı önlem konusu ... alınmıştır. Birbirini takip eden belirli süreli... sözleşmeleri veya istihdam ilişkisinden kaynaklanan istismarların önlenmesini amaçlayan kanuni düzenlemelerin bulunmaması halinde; ... devletlerin, ... taraflara danıştıktan sonra uluslararası kanunlar, toplu sözleşmeler veya uygulamaya göre belli başlı bazı sektörlerin ihtiyaçlarını... dikkate alarak, aşağıdaki tedbirlerden bazılarını alma zorunluluğu vardır:
.........türden akit veya istihdam ilişkilerinin yenilenmesini haklı kılacak nesnel gerekçeler tespit edilmesi,
......Yinelenen belirli süreli... sözleşmeleri veya istihdam ilişkilerinin azamî toplam süresini belirlenmesi,
.........türden sözleşme veya istihdam ilişkisin ... ... yenilenebileceğinin saptanması.
.... ... taraflara danıştıktan sonra, ... devletler elverişli olan durumlarda belirli süreli... sözleşmesi veya istihdam ilişkisinin,
......Yenilenmiş sayılacağına,
......Belirsiz süreli... sözleşmesi veya istihdam ilişkisi sayılacağına dair koşullar belirleyeceklerdir.
... yandan 1999... sayılı Konsey Direktifinin önsözünde, Essen Konseyi sonuç bildirgesinde “çalışanların istemleri... rekabetin gereklerini karşılayacak daha esnek ... ...örgütlenmesini özellikle ... önünde tutan istihdam yoğun büyüme” anlayışına uygun olarak alınması gerekli önlemler vurgulanmaktadır. 1999 yılı İstihdam Politikası ... Hatları Hakkında...Şubat 1999 tarihli Konsey Tavsiye Kararı...... tarafları işletmeleri daha verimli... rekabetçi kılmak... esneklik ... ...güvenliği arasında gereken dengeyi sağlayabilmek amacıyla, bulundukları ... düzeyde esnek çalışma düzenlemeleri dahil, ...örgütlenmesinin modernize edilmesi için sözleşme görüşmeleri yapmaya” davet etmiştir. Ayrıca, Hizmet İlişkisine İşveren Tarafından ... Verilmesi Hakkında ... sayılı Uluslararası Çalışma Sözleşmesine göre; ...sözleşmenin koruyucu hükümlerinden kaçınmak amacıyla belirli süreli... sözleşmesi yapılmasına karşı yeterli güvenceler alınması gerektiği vurgulanmıştır (......).
Gerek ... sayılı ... Sözleşmesi gerekse 1699... sayılı Konsey Direktifi, ... taraftan esnek çalışmayı özendirirken diğer taraftan güvenliğe önem vererek ... denge amaçlamıştır. Başka ... anlatımla esnek çalışma modellerinin kötüye kullanılmaması gerektiğini özenle vurgulamıştır.
Sözü edilen normatif dayanaklar uyarınca, işçinin niteliğine göre sözleşmenin belirli... ...belirsiz süreli olarak değerlendirilmesi imkanı ortadan kalkmıştır. Buna karşın, yapılan işin niteliği belirli süreli... sözleşmesi yapılabilmesi için önem arzetmektedir. Belirli ... işin tamamlanması veya belirli ... olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak “belirli süreli... sözleşmesi” yapılabilecektir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’... .... maddesinde ... defa yapılacak olan sözleşmelerde objektif sebep öngörülmemiş oluşu, önceki özel kanun olan... Kanunu’... 11. maddesindeki objektif sebeplerin varlığını ortadan kaldırmaz.
Somut uyuşmazlıkta, bozma doğrultusunda yapılan araştırma neticeleriyle birlikte dosya kapsamındaki ... bilgi... belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, taraflar arasında belirli süreli... sözleşmesinin yapılmasını gerektirir objektif sebebin bulunmadığı anlaşılmaktadır. ...halde, taraflar arasındaki ilişkinin belirsiz süreli... sözleşmesine dayandığı kabul edilmeli... davacının kıdem... ihbar tazminatı alacakları hüküm altına alınmalıdır. Aksi yönde kabulle sonuca gidilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, ......2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.