15. Hukuk Dairesi 2018/572 E. , 2018/3178 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi:Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki asıl ve birleşen dosya davalısı ... vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde asıl ve birleşen dosya davacısı vekili ile davalı ... İnş. Mim. Tic. Ltd. Şti. yetkilisi gelmedi. Asıl ve birleşen dosya davalısı ... vekili Avukat ... geldi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan asıl ve birleşen dosya davalı avukatı dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Asıl ve birleşen davalar kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca tapu iptâl ve tescil, olmadığı takdirde alacak istemlerine ilişkin olup, mahkemece yapılan yargılama sonunda asıl ve birleşen davaların kabulüne dair verilen karar, davalı-birleşen dosya davalısı ... tarafından temyiz edilmiştir. Davacı-birleşen dosya davacısı ...Yatırım Hırdavat İnşaat A.Ş. devreden yüklenici, davalı-birleşen dosya davalısı ... arsa sahibi, diğer davalı ... İnş. Mim. Ltd. Şti. ise devralan yüklenicidir.Davacı yüklenici asıl davasında, davalı-birleşen dosya davalısı arsa sahibi ile aralarında ... 5. Noterliği 15.03.2010 tarih ve 5332 yevmiye numaralı kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile tapu devri aşamalarını gösteren ... 1. Noterliği 29.07.2011 tarih ve 4783 yevmiye numaralı değişiklik sözleşmesi imzalandığını, davacı tarafından inşaatın %70 seviyeye kadar getirildiğini, sözleşme konusu iş devam ederken ... 5. Noterliği 14.06.2012 tarih ve 13950 yevmiye numaralı devir sözleşmesi ile sözleşme konusu işin asıl dosya davalısı ...İnş. Mim. Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti’ye devredildiğini, davalı-birleşen dosya davalısı arsa sahibi tarafından bu devre muvafakat edildiğini, devir sözleşmesi ile aynı gün ve sonrasında imzalanan sözleşmeler ile davalı devralan yüklenici şirketin yapılan iş karşılığında 510.000,00 TL ile A-Blokta 9, 10, 12, 13, 15, 18, 21 numaralı bağımsız bölümlerin verileceğinin kararlaştırıldığını, davalı-birleşen dosya davalısı arsa sahibi ile yapılan protokol uyarınca A ve B blokun C blokla aynı seviyeye gelmeden tapu devri yapılmayacağını taahhüt ettiğini, ancak söz konusu bağımsız bölümlerin üçüncü şahıslara devredildiğini, bu nedenle söz konusu bağımsız bölümler yerine A blok 5, 8, 11, 14, 16, 17, 20 numaralı bağımsız bölümlerin tapuların iptâl edilerek tesciline karar verilmesini, mümkün olmadığı takdirde bağımsız bölümlerin tespit edilecek değerlerinin tahsilini; birleşen dosyada da satışı yapılan dört adet bağımsız bölüm yerine C blok 9, 12, 15, 18 numaralı bağımsız bölümlerin tapu iptâl tescilini talep etmiş, davalı-birleşen dosya davalısı arsa sahibi ise sözleşmenin devri ile birlikte davacının talep haklarını kendisine karşı ileri süremeyeceğini, üzerine düşen edimleri yerine getirdiğini savunmuş; diğer davalı devralan yüklenicinin cevap dilekçesi vermediği gibi yargılamaya katılmadığı anlaşılmıştır. Mahkemece dava konusu yapılan bağımsız bölümlerin üçüncü kişilere devredildiği gerekçesiyle davacının tapu iptâl ve tescil talebinin reddine, ancak bilirkişi kurulu tarafından tespit edilen bağımsız bölümlerin değerlerinin taleple bağlı kalınarak ve davacının ıslahı gözetilerek asıl ve birleşen davaların kabulüne karar verilmiştir.
Davacı gerek asıl gerek birleşen dosyada, davalı-birleşen dosya davalısı arsa sahibine aralarındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayanarak dava açmış ise de, davacının ... 5. Noterliği 14.06.2012 tarih ve 13950 yevmiye numaralı devir sözleşmesi ile arsa sahibi ile imzaladığı sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerini davalı ... İnş. Mim. Tic. Ltd. Şti’ye devrettiği, davalı-birleşen dosya davalısı arsa sahibinin de bu devre muvafakat verdiği anlaşılmaktadır. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 205. maddesine göre sözleşmenin devri, bir sözleşmenin hak ve borçlarıyla birlikte bir başkasına devredilmesini ifade eder. Sözleşmenin devrinde üç taraf bulunmaktadır. Bunlar, sözleşmeyi devreden, sözleşmeyi devralan ve sözleşmede kalandır. Sözleşmeyi devreden, bu sözleşmeye ilişkin taraf olması sıfatını terk etmekte, onun yerine üçüncü bir kişi sözleşmeye dâhil olmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, sözleşmeyi devralanın sözleşmeyi devreden yerine sözleşme ilişkisine tüm hak ve yükümlülükleri kapsar biçimde girmesidir. Somut uyuşmazlığımızda da, davacı-birleşen dosya davacısı yüklenici devir sözleşmesi ile davalı-birleşen dosya davalısı arsa sahibi ile imzaladığı kat karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafı olma sıfatını kaybetmiştir. Bir subjektif hakkı dava etme yetkisi yani dava hakkı kural olarak o hakkın sahibine ait olup, usul hukukunda bu durum aktif dava ehliyeti olarak adlandırılmaktadır. Davacı-birleşen dosya davacısı yüklenici kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan hak ve yükümlülüklerini davalı devralan yükleniciye devretmekle sözleşmenin tarafı olmaktan çıkmış olup sözleşmenin nispiliği ilkesi uyarınca sözleşmeden kaynaklanan haklarını kaybettiği için bunun usul hukukuna yansıması olan aktif dava ehliyetini de kaybettiğinden davalı-birleşen dosya davalısı arsa sahibine karşı dava açamaz. Mahkemece davalı-birleşen dosya davalısı arsa sahibi bakımından davacının aktif dava ehliyeti bulunmadığından açılan her iki davanın reddine karar verilmesi gerekirken, kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, kararın belirtilen nedenlerle bozulması uygun bulunmuştur.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın davalı-birleşen dosya davalısı arsa sahibi yararına BOZULMASINA, 1.630,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacıdan alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan asıl ve birleşen dosya davalısı ..."a verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden asıl ve birleşen dosya davalısı ..."a geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 12.09.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.