Mahkemesi : Ankara 37. İş Mahkemesi

Dava, yurtdışı borçlanması sonucu elde edilen sigortalı hizmetlerin ilgili geçmiş dönemine mal edilmek suretiyle yaşlılık aylığının yeniden hesaplanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davalı vekilince istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı yurtdışı borçlanma süresinin 20.11.1995 tarihinden ileriye doğru 5825 gün olarak maledilmesini, yaşlılık aylığının bu maletmeye göre ilk bağlanma tarihi itibariyle yeniden hesaplanarak yükseltilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili yapılan işlemlerde hukuka aykırı bir husus bulunmadığından davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince “... Bu sebeple hatalı intibakın düzeltilmesi gerekir. Buna göre kurumca bağlanan ilk aylık 1.013,58 TL iken raporda yapılan hesaplama doğrultusunda intibak değiştiğinde aylığın 1.113,86 TL olacağı anlaşıldığından davacının intibak talebi ile ilgili isteğinin kabulü , kurum işleminin iptali ve aylığın en baştan itibaren yeniden hesaplanarak farkların davacıya ödenmesi gerektiğine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur...” gerekçesi ile, “...Davacının davasının kabulü ile, davacının 3201 Sayılı Yasa kapsamında gerçekleşen yurt dışı hizmet borçlanması süresinin 20/11/1995-24/01/2012 tarih aralığına mal edilmesi gerektiğinin tespitine aksine kurum işleminin iptaline davacının bu intibak sebebi ile daha önce bağlanmış olan yaşlılık aylığının aylığın bağlandığı tarihten itibaren yeniden hesaplanması ve farkların davacıya ödenmesi gerektiğinin tespitine,...” karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince “...Dosya kapsamı, mevcut delil durumu, istinaf edenin sıfatı ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir....” gerekçesi ile, “...Davalı kurum vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine,...” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU NEDENLERİ
Davalı vekili, usul ve yasaya aykırı olduğunu beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ
3201 sayılı Yasa kapsamında yapılan 5825 günlük yurt dışı hizmet borçlanmasının, 20.11.1995 tarihinden ileriye doğru maledilmesi ve buna göre bağlanan aylığın bağlandığı tarih itibariyle yeniden hesaplanması istemiyle açılan davada, davanın kabulüne karar verilmiş ise de; söz konusu hüküm eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeye dayalıdır.
Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkındaki 3201 sayılı Kanun"un “Amaç ve kapsam” başlığını taşıyan 1. maddesinde; 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerin, Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri hâlinde, bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirileceğini hüküm altına almıştır.
3201 sayılı Yasa"nın, 17/04/2008 tarih ve 5754 sayılı Yasa"nın 79. maddesi ile değişik “Süre tespiti ve sigortalılığın başlangıcı” başlıklı 5. maddesi ise “Yurt dışındaki sigortalılık sürelerinin tespitinde, bunu belirten ve istek sahibinin ibraz edeceği ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayıları esas alınır, bu tespitte 1 yıl 360 gün, 1 ay 30 gün hesaplanır.
Sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların, borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları ile ilgili hizmetlerine katılır. Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülen tarihtir…” hükmünü içermekte olup; yasanın anılan açık hükmü karşısında, 3201 sayılı Yasa kapsamında yapılan yurtdışı hizmet borçlanmalarında esas alınan yurt dışındaki sigortalılık sürelerinin, Yasa"nın 5. madde hükmü uyarınca, ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere belirlenmesi; giderek, belirlenen ve borçlanılan bu süreler üzerinden yaşlılık aylığı bağlanması gerekecektir.
Yurtiçinde 21.8.2015-20.9.2015 tarihleri arası 11 gün 4/1-a kapsamında hizmeti bulunan davacı, 24.8.2015 tarihli borçlanma talebine istinaden davalı Kurumca 4/1-a kapsamında 20.11.1995-10.7.2013 tarihleri arası 5825 gün tahakkukun oluşturulduğu ve borçlanma bedelinin 9.11.2015 tarihinde ödendiği, davacı tarafından 11.4.2016 tarihli tahsis talebine istinaden Kurumca 20.11.1995 tarihi sigorta başlangıcı kabul edilerek borçlanmanın 1995-2015 tarihleri arasına mal edilerek 1.5.2016 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlandığı anlaşılmaktadır. Türkiye’de 21.8.2015 tarihinde 4/a kapsamında hizmeti bulunan davacının borçlanma süresi olan 5825 günün bu tarihten geriye doğru gidilmek suretiyle sigortalılık süreleri belirlenmeli ve buna göre karar verilmelidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi"ne, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesine, 16/06/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.