Danıştay 12. Daire 2019/1081 Esas 2021/432 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/1081
Karar No : 2021/432

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …'yi temsilen … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarihli, E:…, K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı Şehir Tiyatrosu Şube Müdürlüğü bünyesinde sanatçı unvanıyla sözleşmeli olarak görev yapan davacının, hizmet sözleşmesinin, yenilenmemesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin ve 19/12/2016 tarih ve 396 sayılı Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı Şehir Tiyatrosu Şube Müdürlüğü Teşkilat, Görev ve Çalışma Yönetmeliğinin 28. maddesinin 1. ve 2. bentlerinin iptali ile yoksun kalınan parasal hakların yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla; Büyükşehir belediyelerinin sosyal ve kültürel hizmetleri yürütmekle yükümlü olduğu, kanunların verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarma yetkisini haiz olan belediyelerin söz konusu yetkisinin, yönetmelikte değişiklik yapma yetkisine de sahip olduğu, bu kapsamda, Yönetmelik değişikliğinden önce Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu Şube Müdürlüğünde sanatçı olabilmek için ilkokul mezunu olmak yeterli iken, yapılan Yönetmelik değişikliği ile üniversitelerin veya konservatuarların tiyatro bölümlerinin oyunculuk dalını bitirmiş olma şartının getirildiği, söz konusu değişikliğin çalışma verimliliğini ve kaliteyi arttırmaya yönelik çağdaş bir düzenleme olduğu, idarenin takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak kullanıdığına ilişkin herhangi bir somut tespit ya da bilgi ve belgenin de bulunmadığı dikkate alındığında, usul ve kanuna uygun olarak değiştirilen Yönetmeliğin 28. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı, bireysel işlem yönünden ise Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşleri Dairesi Başkanlığı Şehir Tiyatrosu Şube Müdürlüğü Teşkilat, Görev ve Çalışma Yönetmeliği'nin 28. maddesinin 1. fıkrasında; üniversitelerin veya konservatuarların tiyatro bölümlerinin oyunculuk dalını bitirmiş olmak kaydı ile stajyerlik döneminde başarılarını kanıtlamış olanların ve bu sektörde oyunculuk anlamında kendini kanıtlamış ve oyunculuk deneyimi olanların yönetim kurulu kararı ile oyuncu kadrosuna atanmak üzere teklif edilebileceği, 2. fıkrasında ise; müdürlük dışında bu kadroya teklif edileceklerin mesleklerinde oyuncu olarak başarılarını kanıtlamış olmaları ve üniversitelerin veya konservatuarların tiyatro bölümlerinin oyunculuk dalını bitirmiş olmaları şartının düzenlendiği, davacının ise lise mezunu olduğu, bu durumda, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosunda oyuncu olabilmek için üniversitelerin veya konservatuarların tiyatro bölümlerinin oyunculuk dalını bitirmiş olma şartını taşımayan davacının, 2017 yılında sözleşmesinin yenilenmemesine yönelik tesis edilen dava konusu … tarih ve … sayılı işlemde mevzuata, kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İşlemin ve Yönetmelik hükümlerinin gerekçesiz olduğu, takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilmeksizin kullanıldığı ve üst normlarda yer almayan kısıtlamaların Yönetmelik ile düzenlenmesinin hukuka aykırı olduğu, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nda ''sanatçı'' olarak görev yapan davacı tarafından, hizmet sözleşmesinin yenilenmemesine dair … tarih ve … sayılı işlem ile işlemin dayanağı olan Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı Şehir Tiyatrosu Şube Müdürlüğü Teşkilat, Görev ve Çalışma Yönetmeliği'nde değişiklik yapılmasına dair 19/12/2016 tarih ve 396 sayılı Yönetmeliğin 28. maddesinin 1 ve 2. bentlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı Şehir Tiyatrosu Şube Müdürlüğü Teşkilat Görev ve Çalışma Yönetmeliği'nin ''Oyuncu'' başlıklı 28.maddesinde; 1) Üniversitelerin veya konservatuarların tiyatro bölümlerinin oyunculuk dalında bitirmiş olmak kaydı ile stajyerlik döneminde başarılarını kanıtlamış olanlar ve bu sektörde oyunculuk anlamında kendini kanıtlamış ve oyunculuk deneyimi olanlar yönetim kurulu kararı ile oyuncu kadrosuna atanmak üzere teklif edilebilirler. 2) Müdürlük dışında bu kadroya teklif edileceklerin mesleklerinde oyuncu olarak başarılarını kanıtlamış olmaları ve üniversitelerin veya konservatuarların tiyatro bölümlerinin oyunculuk dalını bitirmiş olmaları şarttır. Bu duruma uyanlar, stajyer sanatçı statüsüne tabi olmaksızın oyuncu kadrosuna teklif edilebilir. 3) Oyuncular, kendilerine verilecek her türden rolleri, partisyon ve görevleri üstlenmeye ve gereğini eksiksiz olarak yerine getirmeye yükümlüdürler. 4) Müdürlükte, oyuncu statüsünde çalışabilmek için, devlet memurları yasası ile yürürlükteki diğer yasaların aradığı bağlayıcı genel niteliklere sahip olmak şarttır. 5) "Oyuncu" statüsünü kazananlar, bağlı bulundukları yasalar doğrultusundaki düzenlemelere bağlı kalmayı peşinen kabul etmiş sayılır.... Büyükşehir Belediyesi sözleşme süresinin bitiminden önce bildirimde bulunarak sözleşmeyi tek taraflı fesih etme yetkisini kullanmakta serbesttir.'' düzenlemesine yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 1.maddesi; “Anayasa Mahkemesi üye ve yedek üyeleri ile raportörleri; hakimlik ve savcılık mesleklerinde veya bu mesleklerden sayılan görevlerde bulunanlar, Danıştay ve Sayıştay meslek mensupları ve Sayıştay savcı ve yardımcıları, Üniversitelerin, İktisadi ve Ticari İlimler Akademilerinin, Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademilerinin, Devlet Güzel Sanatlar Akademilerinin, Türkiye ve Orta - Doğu Amme İdaresi Enstitüsünün öğretim üye ve yardımcıları, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası üyeleri, Genelkurmay Mehtaran Bölüğü Sanatkarları, Devlet Tiyatrosu ile Devlet Opera va Balesi ve Belediye Opera ve tiyatroları ile şehir ve belediye konservatuvar ve orkestralarının sanatkar memurları, uzman memurları, uygulatıcı uzman memurları ve stajyerleri; SporToto Teşkilatında çalışan personel; subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erler * ile Emniyet Teşkilatı mensupları özel kanunları hükümlerine tabidir.” şeklinde düzenlenmiştir.
''Devlet sanatçıları ve sanatkarlar'' başlıklı Ek Geçici 16.maddesinde; Teknik bünyeye dahil olmayan ve haklarında Devlet Memurları Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekenler hariç, bu Kanunun Ek Geçici 12, 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamına dahil personel ile Kültür ve Turizm Bakanlığının sanatla ilgili merkez ve taşra birimlerine bağlı olarak çalışan orkestra, koro ve topluluk sanatçıları, sanatkarları ve sanatçı öğretmenleri ile Devlet sanatçıları söz konusu maddelerin mali hükümlerine bağlı kalınmaksızın sözleşmeli olarak çalıştırılabilirler. Sanatçı sıfatını kazananlardan yönetici kadrolara atananlar da, bu kadrolar karşılık gösterilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılabilirler.'' hükmüne, Ek Geçici 21.maddesinde ise Ek Geçici 12 nci ve 13 üncü maddeler kapsamına giren personel hakkında 5441, 1309, 1310, 37 ve 6940 sayılı Kanunların bütün hükümlerinin aynen uygulanacağı düzenlemesine yer verilmiştir.
657 sayılı Kanun'un ''Belediye Opera ve Tiyatroları, Şehir ve Belediye Konservatuvar ve Orkestrası'' başlıklı Ek geçici 13.maddesinde, Belediye Opera ve Tiyatroları ile Şehir ve Belediye Konservatuvar ve Orkestralarının teknik bünyeye dahil olan stajyer, uzman memurlar uygulatıcı uzman memurlar ve sanatkarlar hakkında kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar 29/7/1960 tarih ve 37 sayılı Kanun ile bu Kanunla atıf yapılan kanun hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı, sanatçı, stajyer sanatçı, sanat uygulatıcısı ve sahne uygulatıcılarının sözleşmeli personel olarak istihdamı için kullanılacak olan pozisyonların unvanı ve sayısı ile tip sözleşmeleri ve ücretleri için Maliye Bakanlığından vize alınması yönünde yılı bütçe kanunları dâhil ilgili mevzuatında düzenlenmiş olan hükümlerin, bu madde kapsamına girenler hakkında uygulanmayacağı düzenlenmiştir.
5441 sayılı Devlet Tiyatroları Personeli Hakkında Kanun'un 6.maddesi, "Devlet konservatuvarları mezunları, stajyer kadrolarına göre idari sözleşmeye tabi olmaksızın Devlet Tiyatrolarına alınırlar....", 7.maddesi; "Devlet Tiyatrolarına ilk defa idari sözleşme ile girecek sanatkarlar, uygulatıcı uzman memurlar ve uzman memurlar sanat ve yönetim kurulu tarafından sınava tabi tutulurlar. Sınav sonunda başarı gösterenler kabiliyetlerine göre derecelendirilirler. Memleketin sahne hayatında öteden beri yüksek başarılariyle tanınmış olanlar, sanat ve yönetim kurulu karariyle sınavsız olarak Devlet Tiyatroları sanatkarlığına alınabilirler. Bunlarla da idari sözleşme yapılır." şeklinde ifade edilmiştir.
Davacının sözleşme imzaladığı dönemde yürürlükte olan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu Yönetmeliği'nin "Hizmet Birimleri ve Atanma Şartları" nı düzenleyen 16.maddesi, Şehir Tiyatrosunun dışındaki tiyatrolarda, oyuncu olarak başarılarını kanıtlamış olanların en az ilkokul mezunu olmak şartı ile durumlarına uygun sanatçı kadrosuna alınabilecekleri düzenlemiş ve davacı bu maddenin uygulanması ile 657 sayılı Kanun'un Ek Geçici 13 ve Ek Geçici 16. maddeleri kapsamında hizmet sözleşmesi imzalamıştır.
Anılan Kanunlar incelendiğinde, sahne hayatında kendini ve başarılarını kanıtlamış, tanınmış olanların sınavsız olarak sanatkar kadrolarına alınabileceğinin açıkça düzenlendiği anlaşıldığından, ilgili Kanunlarda yükseköğrenim şartı öngörülmemiş iken lise mezunu davacı hakkında daha sonra yürürlüğe giren yönetmelik ile getirilen yükseköğrenim şartına uymadığı gerekçesiyle sözleşmesinin yenilenmemesine ilişkin işlemde ve işlemin dayanağı olan Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı Şehir Tiyatrosu Şube Müdürlüğü Teşkilat, Görev ve Çalışma Yönetmeliği'nde değişiklik yapılmasına dair 19/12/2016 tarih ve 396 sayılı Yönetmeliğin 28. maddesinin 1 ve 2. bentlerinde hukuka uyarlık bulunmadığından davanın reddine ilişkin ilk derece mahkemesi kararına yapılan istinaf isteminin kabulü gerekirken istinaf isteminin reddi yönünde verilen … Bölge İdare Mahkemesi ... Dava Dairesinin temyize konu kararının bozulması gerektiği gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen …. tarihli, E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 04/02/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.