Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi


Dava, rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı ve davalılar..... ..... Yapı Koop.,.... vekilleri ile ...... tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ...... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
02.6.2005 tarihinde meydana gelen iş kazasında ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanan gelir nedeniyle, uğranılan Kurum zararının 506 sayılı Yasa"nın 10 ve 26 maddeleri uyarınca tahsili istemine ilişkindir.
Dosya kapsamına göre; davalı kooperatife ait inşaatın çatısının şeytan damında temizlik yapan sigortalı elektrik akımına kapılarak vefat etmiş olup, Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporunda; işveren kooperatif in % 50, kooperatif başkanı ...."ın % 10, ......"ın % 20, sigortalının % 20 kusurlu olduğu kabul edilmiş, raporda; bekçi konumunda olduğu anlaşılan....."in kusurlu olduğuna yönelik bir tespit bulunmadığı halde, bu davalı yönünden davanın kabulüne karar verilmiş olması, aleyhe temyiz bulunmadığından bozma sebebi yapılmamıştır.
Sigortalının mirasçılarının davalı işverenle birlikte,..... ve....... aleyhine açtığı tazminat davasında, ..... İş Mahkemesi"nin 2008/440 esas ve 2010/405 karar sayılı kararı ile davalı kooperatifin % 60, kooperatif başkanı....."ın % 10, sigortalının % 30 kusurlu olduğu kabul edildiği, anılan kararın 21. Hukuk Dairesi tarafından temyiz talebinin feragat nedeniyle reddine karar verilmek suretiyle kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan..... ve .... haklarında açılan ceza davasında; ...... Asliye Ceza Mahkemesi"nin 2006/441 esas ve 2008/30 karar sayılı kararı ile davalılar hakkında verilen erteli hapis cezasının temyizsiz kesinleştiği anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, Kurum sigortalı ya da hak sahiplerinin işverene karşı açtıkları tazminat dosyasının tarafı olmadığından, o davada alınan kusur raporunun, eldeki
davada kesin delil niteliğinde değilse de, güçlü delil niteliğinde olduğu; ayrıca mahkumiyet kararında tespit edilen maddi olguların hukuk hakimini bağlaması nedeniyle, cezada mahkum olanlar bakımından az da olsa kusur verilmesi gerektiği gözetilerek, özellikle inşaatın üzerindeki elektirik hattının tesis tarihi, inşaatın başladığı tarih, hattın yerinin değiştirilmesi konusunda davalı Medaş"tan talepte bulunulup bulunulmadığı üzerinde de durularak, tarafların kusur durumlarını irdeleyen çelişkiyi giderecek mahiyette, konusunda ve işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında uzman bilirkişilerden oluşa ve mevzuata uygun kusur raporu alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yetersiz bilirkişi raporuna dayalı olarak karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
2-)Davalı kooperatifin, 10. maddeye dayalı olarak sorumlu olduğu kabul edilmişse de, 10. madde şartlarının oluşup oluşmadığı hususunda bir araştırma yapılmadığı anlaşılmıştır.
506 sayılı Yasanın 9. maddesi - (Değişik : 25.08.1999 - 4447 / 12 md. Y.T. 08.09.1999) ""İşveren çalıştıracağı kimseleri, işe başlatmadan önce örneği Kurumca hazırlanacak işe giriş bildirgeleriyle Kuruma doğrudan bildirmekle veya bu belgeleri iadeli-taahhütlü olarak göndermekle yükümlüdür. İnşaat işyerlerinde işe başlatılacak kimseler için işe başlatıldığı gün Kuruma veya iadeli-taahhütlü olarak postaya verilen işe giriş bildirgeleri ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilen işyerlerinde işe alınan işçiler için en geç bir ay içinde Kuruma verilen veya iadeli-taahhütlü olarak gönderilen işe giriş bildirgeleri de süresi içinde verilmiş sayılır.
(Ek : 14.07.1999 - 4410 / 1 md.) ..... Bakanlığının sigortalı olarak yurtdışı göreve atanan personeli için işe giriş bildirgeleri ise, Kuruma en geç üç ay içinde gönderilir. ""
Düzenlemesini öngörmektedir.Anılan yasanın 10. maddesine göre ise 9. maddede öngörülen işe giriş bildirgesini süresinde Kuruma intikal ettirmeyen işverenler hakkında 26. maddede öngörülen sorumluluk halleri aranmaksızın, zararlandırıcı sigorta olayı nedeniyle Kurum tarafından bağlanan gelir ve harcamanın işverenden tahsil edileceğini düzenlemiştir. Yani, davalı işverenin 506 sayılı Kanunun 25.08.1999 tarih ve 4447 sayılı Kanunun 2. maddesiyle değiştirilen ve 08.09.1999 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 9 ve 10.maddesi hükmüne göre rücu alacağından sorumluluğu için;işe giriş bildirgesinin sigortalının, işe başlatılmasından önce verilmemiş olması ve zararlandırıcı sigorta olayının da işe giriş bildirgesinin kuruma verilmesinden önce meydana gelmesi gerekir.
İşverene ait işyerinin hangi tarih itibarıyla 506 sayılı yasa kapsamına alınması gerektiği belirlenmeli, varsa işverence sigortalı hakkında verilen işe giriş bildirgesinin Kuruma intikal tarihi belirlenmeli, sigortalının işverene ait işyerinde işe başladığı tarih açık ve net biçimde saptanmalı ve özellikle sigortalıya ait işe giriş bildirgesinin Kuruma intikal ettiği tarih ile iş kazası aynı tarihe rastlıyor ise, işe giriş bildirgesinin daha önce verildiğinin ispat yükünün işverene ait olacağı gözetilmeli, bütün bu olgular hep birlikte değerlendirilerek, 10. madde koşullarının oluştuğu sonucuna varılacak olursa, BK 43 ve 44. maddeler uyarınca hakkaniyet indirimi yapılarak işverenin sorumluluğuna karar verilmelidir.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukukiolgular ışığında araştırma ve irdeleme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı ve davalı kooperatif, ..... vekilleri ile davalı ......"ın bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılara iadesine, 03.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.