İmar kirliliğine neden olma suçundan şüpheli Fatma hakkında yapılan soruşturma evresi sonucunda Orhangazi Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 08.06.2009 tarihli ve 2009/703 soruşturma, 2009/497 sayılı iddianamenin 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 170. maddesine uygun bulunmadığından bahisle aynı Kanun"un 174/1. maddesi gereğince iadesine dair (Orhangazi Aslîye Ceza Mahkemesi)"nin 22.06.2009 tarihli ve 2009/262 sayılı kararına yönelik itirazın reddine ilişkin (Bursa Dördüncü Ağır Ceza Mahkemesi)"nin 02.07.2009 tarihli ve 2009/510 değişik iş sayılı kararının Adalet Bakanlığımca 09.11.2009 gün ve 62994 sayılı yazı ile yasa yararına bozulmasının istenmesi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 08.12.2009 gün ve 272045 sayılı tebliğ namesiyle dava dosyası Daireye gönderilmekle incelendi:

Tebliğnamede "5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 170/3. maddesinde iddianamede nelerin gösterileceği, aynı Kanun"un 174/1. maddesinde ise iddianamenin hangi hallerde iadesine karar verileceğinin belirtildiği, olay yeri incelemesi yapılmadan ve bilirkişi raporu aldırılmadan dava açılmasının iddianamenin iadesi sebebi yapılamayacağı gibi, anılan Kanun"un 170/2. maddesi gereğince; "Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; C.Savcısı, bir iddianame düzenler." hükmü gereğince soruşturma evresi sonunda toplanan delillerin suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturması durumunda CSavcısının kamu davası açması gerekeceği, somut olayda da suça konu binaya ilişkin tutanak tutulduğu, ruhsat ve planın getirildiği, C.Savcısı tarafından toplanan delillerin kamu davası açılması için yeterli şüphe oluşturması sebebiyle iddianame düzenlenmiş olması karşısında itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir" denilmektedir.

Gereği görüşüldü;

5271 sayılı Ceza Yargılama Yasası"nın 174/1. maddesinde; "Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle;

a) 170. maddeye aykırı olarak düzenlenen,

b) Suçun sübutuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut delil toplanmadan düzenlenen,

c) Önödemeye veya uzlaşmaya tabi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde önödeme veya uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenen iddianamenin C.Başsavcılığı"na iadesine karar verilir."

Aynı Yasa"nın 170/3. maddesinde; "Görevli ve yetkili mahkemeye hitaben düzenlenen iddianamede;

a) Şüphelinin kimliği,

b) Müdafii,

c) Maktul, mağdur veya suçtan zarar görenin kimliği,

d) Mağdurun veya suçtan zarar görenin vekili veya kanuni temsilcisi,

e) Açıklanmasında sakınca bulunmaması halinde ihbarda bulunan kişinin kimliği,

f) Şikayette bulunan kişinin kimliği,

g) Şikayetin yapıldığı tarih,

h) Yüklenen suç ve uygulanması gereken kanun maddeleri, i) Yüklenen suçun İşlendiği yer, tarih ve zaman dilimi,

j) Suçun delilleri,

k) Şüphelinin tutuklu olup olmadığı, tutuklanmış ise, gözaltına alma ve tutuklama tarihleri ile bunların süreleri, gösterilir." hükümleri yer almaktadır.

Orhangazi Asliye Ceza Mahkemesi"nce CYY"nin 170. ve 174/1. maddesi uyarınca verilen İddianamenin iadesi kararının gerekçesi, imar kirliliğine neden olma suçundan açılan kamu davasına ilişkin olarak davaya konu yapının imara aykırı olup olmadığı noktasında inceleme yapılmaması ve buna ilişkin teknik rapor alınmaması nedenine dayandırılmıştır.

Yasa koyucu, iddianamenin iadesine ilişkin düzenlemede, iade nedenleri açısından sayma yöntemini benimseyerek iade işlemlerini sınırlandırma iradesini açıkça ortaya koymuştur. İddianamenin iadesine gerekçe olarak gösterilen eksiklik, yapının imara aykırı olup olmadığına ilişkin bilirkişi raporunun alınmamasıdır.

CYY"nin 83. maddesi hükmüne göre "keşif, hakim veya mahkeme veya naip hakim ya da istinabe olunan hakim veya mahkeme ile gecikmesinde sakınca bulunan hallerde C.Savcısı tarafından yapılır." Suçun sübutuna etki edecek nitelikte teknik İncelemeyi içeren bilirkişi raporunun yargılama evresinde hakim tarafından alınması yasa gereğidir.

CYY"nin 170/2. maddesi uyarınca C.Savcısı, kamu davasını açmaya yeterli şüphe oluşturacak delil elde edildiğinde iddianame düzenlemek zorundadır. Dosya içinde yapı tatil tutanağının, binanın ruhsata uygun olmadığına ilişkin delillerin bulunmaması nedeniyle iddianamenin iade edilmesi yasaya aykırılık oluşturmaktadır. Belirtilen eksiklik aynı Yasa"nın 170/3. maddesine göre iddianamede yer alması zorunlu olan bilgiler kapsamında değildir. Belirtilen nedenlerle iddianamenin iadesi kararına karşı yapılan itirazı inceleyen merciin verdiği ret kararı hukuka uygun değildir.

Yargıtay C.Başsavcılığımın düzenlediği tebliğnamedeki düşünce, yapılan açıklamalar ışığında yerinde görüldüğünden, Orhangazi Asliye Ceza Mahkemesi"nin iddianamenin iadesi kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin, Bursa Dördüncü Ağır Ceza Mahkemesi"nce verilip kesinleşen 02.07.2009 tarih ve 2009/510 değişik iş sayılı kararın, 5271 sayılı CYY"nin 309. maddesi uyarınca (BOZULMASINA), aynı yasa maddesinin 4-a fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin yerinde tamamlanmasına,02.02.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.