MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “mahkemece, tarafların dayandıkları tapu ve vergi kayıtlarının yöntemince uygulanıp kapsamlarının belirlenmediği, bilirkişi ve tanık beyanları arasındaki çelişkilerin giderilmediği, bölgede taşınmaz kültür varlıkları bulunduğu anlaşıldığı halde bu hususun araştırılmadığı ve bu haliyle yapılan incelemenin hüküm vermek için yeterli bulunmadığı açıklanarak, mahallinde yeniden keşif yapılması, tarafların tutundukları tapu ve vergi kayıtlarının kapsamlarının yöntemince belirlenmesi, tapu kaydı kapsamı dışında kalan bölümler yönünden zelyitlikle mülk edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin saptanması ve sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda dava konusu 224 parsel sayılı taşınmazın 81.651,47 metrekare yüzölçümlü olarak tespit malikleri ve mirasçıları adına payları oranında tapuya tesciline, teknik bilirkişilerin 18.04.2008 tarihli müşterek teknik bilirkişi raporu ve eki haritada 224 parsel sayılı taşınmazın (C) ve (D) harfleriyle gösterilen bölümlerinin "birinci derece", (B) harfi ile gösterilen bölümünün ise "üçüncü derece" ... sit alanında kaldığının tapu kaydının beyanlar hanesinde gösterilmesine; çekişmeli 227 parsel sayılı taşınmazın (B) harfi ile gösterilen 3.587,75 metrekare yüzölçümündeki bölümünün davacı Hazine adına tapuya tesciline ve bu bölümün "birinci derece" ... sit alanında kaldığının tapunun beyanlar hanesinde gösterilmesine, (A) harfi ile gösterilen 13.573,61 metrekare yüzölçümündeki bölümünün ... mirasçıları adına payları oranında tapuya tesciline; çekişmeli 274 parsel sayılı taşınmazın (B) harfi ile gösterilen 2.108,17 metrekare yüzölçümündeki bölümünün taşlık ve çalılık vasfı ile Hazine adına tapuya tesciline, (A) harfi ile gösterilen 17.352,14 metrekare yüzölçümündeki bölümünün ... mirasçıları adına payları oranında tapuya tesciline; çekişmeli 251 parsel sayılı taşınmazın (B) harfi ile gösterilen 11.964,57 metrekare yüzölçümündeki bölümünün taşlık ve çalılık vasfı ile Hazine adına tapuya tesciline, (A) harfi ile gösterilen 10.311,58 metrekare yüzölçümündeki bölümünün müdahil...mirasçıları adına payları oranında tapuya tesciline; çekişmeli 220 parsel sayılı taşınmazın 17.480,60 metrekare yüzölçümlü, 221 parsel sayılı taşınmazın 87.069,29 metrekare yüzölçümlü ve 223 parsel sayılı taşınmazın 9.252,12 metrekare yüzölçümlü olarak ... mirasçıları adına payları oranında tapuya tesciline; müşterek raporda 221 parsel sayılı taşınmazın (A1) olarak gösterilen 405,69 metrekare ve (B1) olarak gösterilen 3.188,05 metrekare yüzölçümündeki bölümlerinin korunması gerekli kültür varlığı olduğunun tapu kaydının beyanlar hanesinde gösterilmesine karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine vekili,
davacı ... ve 23 arkadaşı, davacı ... ve ... vekili, davalı ... mirasçısı ... ve 40 arkadaşı, davalı ... ve ... mirasçıları ile davalı ... ... mirasçısı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1) Dosya içeriğine, mahkemece hükmüne uyulan bozma kararında açıklandığı gibi işlem yapılıp sonucuna göre hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde bulunmayan tüm temyiz itirazlarının reddi ile çekişmeli 227 ve 251 parsel sayılı taşınmazlar hakkında verilen hükmün ONANMASINA,
2) Çekişmeli 224 parsel sayılı taşınmaza yönelik temyiz itirazlarının değerlendirmesi: Dosya içeriğine, toplanan delillere ve kararda ... gerektirici nedenlere göre sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak mahkemece, çekişmeli taşınmaz üzerinde, ... 2. Noterliği tarafından düzenlenmiş 25.06.1963 tarih 5313 yevmiye numaralı satış senedi ile ..."lardan devralan tespit malikleri yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle mülk edinme koşullarının oluştuğu kabul edilerek ... şekilde karar verilmiş ise de verilen karar dosya kapsamına uygun düşmediği gibi, bu yönde yapılan inceleme ve araştırma da hüküm kurmak için yeterli değildir. Çekişmeli taşınmazın kadastro tespiti 1970 yılında yapılmıştır. Mahallinde, 1972 yılında yapılan keşifte dinlenen yerel bilirkişiler, çekişmeli taşınmazın kayalıklar arasında kalan bölümlerinin 10-15 yıldan beri ekin ekilerek kullanıldığını bildirmişlerdir. Bu taşınmaza uygulanan 1937 tarih 127 tahrir numaralı ve sahibi ... olan vergi kaydının miktarı 7.350 metrekare olup taşınmazın tespitte belirlenen yüzölçümü ise 61.740 metrekare olup vergi kayıt miktarından oldukça fazladır. Çekişmeli taşınmaz başında daha sonra 1975, 1988, 1991, 1992, 1997 ve 2008 yıllarında yapılan keşiflerden, taşınmazın tespitten sonra genişletilmeye başlandığı ve zaman içinde tamamının limon bahçesi haline getirildiği anlaşılmaktadır. İmar ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile mülk edinme koşullarının kadastro tespit günü itibariyle gerçekleşmiş bulunması zorunlu olup kadastro tespitinden sonra yapılan imar ve ihya çalışması ile sürdürülen zilyetliğe değer verilemez. Mahkemece, kadastro tespit günü itibariyle çekişmeli taşınmazların hangi bölümlerinin kullanıldığı ve bu bölümler yönünden iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılmadan ... şekilde hüküm tesisi isabetsizdir. Diğer taraftan, arkeolog bilirkişi raporundan, çekişmeli taşınmazın 18.04.2008 tarihli fen bilirkişi raporunda (C) ve (D) harfleri ile gösterilen bölümlerinin, "birinci derece ..." sit alanında kaldığı belirlenmiştir. 2683 sayılı Kanun"un 5663 sayılı Kanunla değişik 11/1. ve geçici-7. maddeleri uyarınca bu tür taşınmazların kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla iktisabı mümkün olmadığı halde mahkemece bu yönün göz ardı edilmesi de doğru olmamıştır. Hal böyle olunca doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece, öncelikle, çekişmeli taşınmaz ile çevresini gösterir ve kadastro tespit tarihi olan 1970 yılından yaklaşık 15, 20 ve 25 yıl öncesine ait yüksek çözünürlüklü hava fotoğrafları getirtilmeli, bundan sonra mahallinde yeniden keşif yapılıp jeodezi ve fotoğrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişi ve uzman ziraatçi bilirkişi eliyle, hava fotoğrafları zemindeki sabit noktalardan da istifade edilerek uygulanmak suretiyle çekişmeli taşınmazın hangi bölümlerinde ve hangi tarihte imar ihyanın tamamlandığı, bu bölümler üzerinde kadastro tespit günü itibariyle 20 yılı aşkın ve ekonomik amacına uygun zilyetliğin bulunduğu belirlenmeli, 2683 sayılı yasanın 11/1 ve Geçici-7. maddeleri de göz önünde bulundurlarak sonucuna göre bir karar verilmelidir. 224 parsel sayılı taşınmaza yönelik davalı Hazine dışındaki temyiz itirazlarının reddi ve Hazinenin temyiz itirazlarının açıklanan nedenlerle kabulü ile çekişmeli 224 parsel sayılı taşınmaza ilişkin hükmün BOZULMASINA,
3) Davacı Hazinenin çekişmeli 274 parsel sayılı taşınmaza yönelik temyiz itirazları, hükme esas alınan 18.04.2008 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen bölümüne ilişkindir. Mahkemece, bu bölümün tespit tarihine kadar 20 yılı aşkın süreyle tespit maliki ... tarafından kullanıldığı, tarım arazisi olduğu ve adına tescil kararı verilenler yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla mülk edinme koşullarının
oluştuğu kabul edilerek ... şekilde hüküm kurulmuş ise de varılan sonuç dosya kapsamına uygun değildir. Çekişmeli taşınmaz başında 1972 yılında yapılan keşifte alınan beyanlarda, çekişmeli taşınmaz bölümünün 10-15 yıldır ..."in zilyetliğinde bulunduğu açıklanmış, 25.12.1972 tarihli ziraatçi bilirkişi raporunda ise taşınmazın tamamının taşlık ve kayalık olduğu, 15-20 yıllık tasarrufun dahi olamayacağı belirtilmiştir. Kadastro tespit gününden sonra yapılan imar, ihya çalışmaları ile sürdürülen zilyetliğe değer verilemez. Hal böyle olunca, kadastro tespit günü itibariyle çekişmeli taşınmaz üzerinde davalı tespit maliki ... ve mirasçıları yararına imar, ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle mülk edinme koşullarının oluşmadığının saptanması karşısında, çekişmeli 274 parsel sayılı taşınmazın tamamının Hazine adına tesciline karar verilmek gerekirken ... şekilde hüküm tesisi isabetsizdir. Davacı Hazine vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile 274 parsel sayılı taşınmazın temyize konu (A) bölümüne ilişkin hükmün BOZULMASINA,
4) Dava konusu 220, 221 ve 223 parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazlarının değerlendirmesi: Dosya içeriğine, toplanan delillere ve kararda ... gerektirici nedenlere göre diğer temyiz itirazları yerinde değildir. Mahkemece 220 ve 221 parsel sayılı taşınmazların ..."lara ait ve 220 parsel sayılı taşınmazın tespitine esas Mart 1968 tarih 4 sıra numaralı tapu kaydının kapsamında kaldığı, 223 parsel sayılı taşınmazın ise yine ..."lara ait ve tespite esas Mart 1968 tarih 6 sıra numaralı tapu kaydı kapsamında kaldığı kabul edilerek ... şekilde hüküm kurulmuştur. Ne var ki; anılan tapu kayıtları, sınırlarının değişebilir ve genişlemeye elverişli nitelikte olması nedeniyle 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 20/C maddesi uyarınca gayrısabit hudutlu olup kapsamları, yüzölçümlerinden ibarettir. Yine, 221 parsel sayılı taşınmazın tespitine esas ve tespit malikleri ... ve müştereklerinin tutunduğu Şubat 1968 tarih 4 sıra numaralı tapu kaydı da gayri sabit hudutlu olup kapsamı, miktarı ile sınırlıdır. Mahkemece mahallinde 1972 yılında yapılan keşif ile alınan ziraatçi bilirkişi raporundan, 221 parsel sayılı taşınmazın tamamının taşlık ve kayalık olup kullanılmadığı, 220 parsel sayılı taşınmazın sadece kuzeybatısında kalan 13-14 dönüm yüzölçümündeki bölümünün kullanıldığı, kalan kısmının taşlık, kayalık olup kullanılmadığı; 223 parsel sayılı taşınmaz yönünden mahallinde 1987 yılında yapılan keşifte alınan beyanlar ve raporlar ile daha sonra 1988, 1991, 1992, 1997 ve 2008 tarihlerinde yapılan keşifler ve bu keşifler sonucunda alınan raporlardan, 223 parsel sayılı taşınmazın da, tespit tarihi olan 1970 yılı itibari ile kullanılmadığı, taşlık ve kayalık vasfında olduğu anlaşılmaktadır. Bu olgular karşısında, çekişmeli taşınmazlar üzerinde, hak talep edenler yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Sözü edilen taşınmazlarda hak talep eden tarafların, ancak tapu kayıtlarının, taşınmazlara uyduğunun kanıtlanması halinde, tapu kaydının yüzölçümüne göre kapsadığı taşınmaz bölümleri üzerinde hak iddia etmeleri mümkündür. Yukarıda yapılan açıklamalar karşısında mahkemece, tapu kayıtlarının sabit hudutlu kabul edilmeleri isabetsiz olduğu gibi, tapu kayıtlarının kapsamlarının belirlenmesine ilişkin uygulama da hüküm kurmak için yeterli değildir. Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşabilmek için, Mart 1968 tarih 3, 4 ve 6 sıra numaralı tapu kayıtları tesislerinden itibaren bütün tedavülleri ile birlikte eksiksiz olarak yeniden getirtilmeli, bundan sonra mahallinde, yöreyi iyi bilen, olabildiğince yaşlı, taraflarla yakınlığı ve husumeti bulunmayan mahalli bilirkişi kurulu, taraf tanıkları, fen bilirkişisi ve kadastro tespit bilirkişilerinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan tapu kayıtlarında ..., köy, mevki adları ile tüm sınırlar tek tek okunarak yerleri göstertilmeli, 3402 sayılı Yasa"nın 20. maddesine göre ve tapu kayıtlarının gayrısabit hudutlu oldukları göz önünde bulundurularak yüzölçümlerine göre kapsamları ile çekişmeli taşınmazlara ait olup olmadıkları belirlenmeli, tapu kayıtlarının sınırlarında değişiklik olmuş ise doğru temele dayanıp dayanmadıkları araştırılarak doğru temele dayandığının saptanmaması halinde, doğru temele dayanan eski tarihli sınırlara itibar edilmeli, tapu kayıtlarının çekişmeli taşınmazların bir bölümünü kapsadığının saptanması
halinde, tapu kayıtlarının yüzölçümüne göre kapsamında kalan bölümler yönünden hak sahipleri adına tescil kararı verilerek kalan kısımlarının Hazine adına tesciline karar verilmelidir. Temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile çekişmeli 220, 221 ve 223 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harçlarının talep halinde temyiz eden taraflara iadesine, 17.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.