MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... İli Merkez İlçe ... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tescil harici bırakılan taşınmazın bir bölümü hakkında, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak, adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece, usule ilişkin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... mirasçıları ... ve müşterekleri vekili, davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde davacı yararına zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleşmediği gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahallinde yapılan keşifler sırasında dinlenen mahalli bilirkişi ve tanıkların, çekişmeli taşınmazın imar ve ihya suretiyle davacının zilyetliğinde olduğunu bildirmiş olmalarına, alınan zirai bilirkişi raporlarında taşınmazın tarım arazisi olduğu ve harita mühendisi bilirkişi raporunda da taşınmazın 1961 ve 2001 çekim tarihli hava fotoğraflarında tarım arazisi olarak kullanıldığı belirtilmiş olmasına karşın, bu beyan ve raporların ne şekilde davacı aleyhine değerlendirildiği hüküm yerinde tartışılıp değerlendirilmediği gibi; zirai bilirkişi raporları, taşınmazın ne zamandan beri hangi tasarruflarla kullanıldığı hususlarının belirlenmesi bakımından soyut olduğu halde 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmamış, diğer yandan dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının getirtilerek stereoskop aleti ile incelenmesi gerekirken, 1961 ve 2001 tarihli hava fotoğrafları üzerinde tek boyutlu inceleme ile yetinildiği gibi, belirtilen tarihlere ilişkin taşınmazı kapsayan hava fotoğrafları bulunup bulunmadığı araştırılmamış ve dava konusu taşınmaz bölümü Merkez İlçe sınırları içerisinde bulunduğu halde imar planı kapsamına alınıp alınmadığı da araştırılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşabilmesi için Mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmazın imar planı sınırları içinde kalıp kalmadığı, imar planı sınırları içinde kalıyorsa hangi yıl imar planı sınırları içine alındığı ve imar planının hangi tarihte kesinleştiği ... ile Van Büyükşehir Belediye Başkanlığından sorularak alınacak cevabi yazı ile varsa imar planına ilişkin tüm bilgi ve belgeler getirtilmeli; taşınmazın imar planı kapsamına alındığının anlaşılması halinde bu tarihten, aksi halde dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait 3 ayrı dönemde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğü’nden getirilip dosya ikmal edilmeli, bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi ve fen bilirkişisinin katılımı ile yeniden keşif yapılmalı, bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, öncesi itibari ile imar ve ihyayı gerektiren yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar-ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, taşınmaz bölümü üzerinde sürdürülen zilyetliğin mevcut olup olmadığı ve mevcut ise zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkilerin giderilmesine çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu olup olmadığını ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi belirtir nitelikte, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmaz bölümünün değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye dosya içerisinde bulunan ve yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak, çekişmeli taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliği, imar ve ihyasının tamamlanıp tamamlanmadığı, tamamlanmış ise hangi tarihte tamamlandığı, taşınmaz bölümü üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcı, şekli ve süresi hususlarında ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli, fen bilirkişisinden ise keşfi takibe, bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemeye elverişli ayrıntılı rapor ve kroki düzenlemesi istenilmeli; bundan sonra davacı yararına, taşınmazın imar planı kapsamında bulunması halinde imar planının onaylandığı tarihe, imar planı kapsamında kalmadığının anlaşılması halinde ise dava tarihine kadar zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği kesin olarak belirlenmeli; ayrıca TMK"nın 713/4-5. maddeleri gereğince yasal ilanlar yapılarak, üç aylık yasal ilan süresinin dolması beklenilmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece, bu yönler göz ardı edilerek, eksik araştırma ve incelemeyle yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de; davalı Hazine dava konusu taşınmazın adına tescilini talep ettiği halde bu hususta olumlu – olumsuz bir karar verilmemesi ve dava reddedilmesine rağmen kendilerini vekille temsil ettiren davalı Hazine ve ... lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi de isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlere ayrı ayrı iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.