Danıştay 10. Daire 2020/6655 Esas 2021/252 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/6655
Karar No : 2021/252

DAVACI : ... Derneği
VEKİLİ : Av. ...
DAVALILAR : 1- C... (Mülga...)
VEKİLLERİ : ...
2- ... Bakanlığı
VEKİLİ: ...

DAVANIN KONUSU : Davacı Derneğin, 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 27. maddesi uyarınca, kamu yararına çalışan dernek statüsünün kaldırılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Bakanlar Kurulu Kararının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Davacı tarafından, kuruluşundan buna yana doğal hayatın sürdürülmesi faaliyetleri gözönüne alınarak kamu yararına çalışan dernek statüsünün verildiği, derneğin sahip olduğu malvarlığının ve yıllık gelirinin tüzüğünde amaç edindiği hizmetleri gerçekleştirebilecek düzeyde olduğu, Maliye Bakanlığı vergi denetmen yardımcıları tarafından derneğin 2001, 2002, 2003, 2004, 2005 ve 2006 yılı Ocak ila Ağustos dönemi faaliyetleriyle ilgili yapılan denetim sonucu düzenlenen ve dernek yetkililerince de imzalanan 13/10/2006 tarihli tutanak incelendiğinde elde edilen gelirlerin %66,67'sinin projelere harcandığının anlaşılacağı, inceleme tarihi itibarıyla 12.158 kayıtlı üyesinin bulunduğu, mülkiye müfettişleri ve dernek denetçileri tarafından hazırlanan raporun yasal dayanaktan yoksun olarak subjektif kriterlere göre hazırlandığı, derneğin yurt dışından almış olduğu yardımların sehven Valiliğe bildirilmediği, ancak yasal defter kayıt ve belgelere bakıldığında anılan yardımların dernek tüzüğü doğrultusunda gerçekleştirilen projelere aktarıldığının görüleceği, derneğin üst düzey yönetici ve yönetim kurulu üyesi olarak görev yapan kişilerin bulunduğu ... Vakfı'na derneğin malvarlığından bedeli karşılığı yapılan bazı aktarmaların iki kurumun aynı amaç etrafında daha etkin ve yaygın hizmet verebileceği düşüncesinden kaynaklanıp herhangi bir art niyetin bulunmadığı, derneğin halihazırda 2007 yılı net değerler esas alındığında 278.500,50 TL aktifinin bulunduğu, dolayısıyla derneğin bir kısım malvarlığının vakfa aktarılması nedeniyle faaliyetlerinin durdurulması gibi bir durumun söz konusu olmadığı, tüzük amaçları doğrultusunda yeni projeler geliştirildiği, hedefler belirlendiği, yeniden yapılanmaya gidildiği, kamuya yararlı dernek statüsünün devam ettiği, dava konusu Bakanlar Kurulu kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

DAVALILARIN SAVUNMASI : Davalı idareler tarafından; dava konusu işlemin dayanağını yapılan denetimler sonucu mülkiye müfettişi ve dernek denetçileri tarafından 2005 yılında hazırlanan raporların oluşturduğu, ... tarih ve ... sayılı özel denetim raporunda malzemelerinin değerlerinin çok altında değerle vakfa devredilmek suretiyle ve projelerin bedelsiz olarak devredilmesi suretiyle derneğin zarara uğratıldığı ve ... Vakfına menfaat sağlandığının tespit edildiği, ... tarih ve ... sayılı araştırma raporunda da dernek gelirinin yıllar itibarıyla düştüğü, derneği oluşturan yapı tarafından ... Vakfının kurularak derneğin projelerinin, taşınır ve taşınmazlarının, bir kısım kullanım alanları ile personelin adı geçen vakfa devir olduğu, bunun sonucu olarak da derneğin faaliyetlerinin anılan vakıf tarafından sürdürüldüğü, 2003-2004 yıllarındaki giderlerinin %90'lar üzerindeki kısmının ücretlerden oluşması nedeniyle derneğin amaçları için %10'lar düzeyinde harcama yapıldığı, derneğin üye aidatlarının ve diğer öz gelirlerinin gelir bütünlüğü içerisinde düşük bir paya sahip olduğu, gelirlerinin büyük bir kısmının yurt içi ve yurt dışı proje karşılığı yardımlardan oluştuğu ve bu bağlamda anılan derneğin gelirleri itibarıyla amacını gerçekleştiremeyecek duruma düşmüş olması nedeniyle "Türkiye" unvanının ve kamuya yararlı dernek statüsünün iptalinin gerekeceğinin tespit edilmesi üzerine Maliye Bakanlığı ile Çevre ve Orman Bakanlığının da görüşlerinin alınması suretiyle davacı derneğin kamuya yararlı dernek statüsünden çıkarıldığı, dava konusu kararın hukuka uygun olduğu öne sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davacı derneğin tüzel kişiliğinin ortadan kalktığı ve kütükten silindiği, davanın yalnızca hukuki kişiliği sona eren davacı derneği ilgilendirdiği anlaşıldığından, dava dilekçesinin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen 04/04/2013 tarih ve E:2008/3624, K:2013/3060 sayılı kararın, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 07/10/2019 tarih ve E:2017/2917, K:2019/4115 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 26. maddesinin, 1. fıkrasında, "Dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik ve niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar; gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar, dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verilir. Dört ay içinde yenileme dilekçesi verilmemiş ise, varsa yürütmenin durdurulması kararı kendiliğinden hükümsüz kalır." kuralı yer almış, aynı maddenin 2. fıkrasında, yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçelerin iptal edileceği kurala bağlanmıştır.
Dosyaya sunulan belgelerin incelenmesinden, davacı derneğin 27/02/2010 tarihinde gerçekleştirilen olağanüstü genel kurul toplantısında feshine karar verildiği, tasfiye işlemlerinin tamamlanarak 22/06/2010 tarihinde dernek kütük kaydının silindiği ve açılan davanın yalnızca tüzel kişiliği sona eren davacı derneği ilgilendirdiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, açıklanan mevzuat uyarınca dava dilekçesinin iptaline karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 26/2. maddesi uyarınca DAVA DİLEKÇESİNİN İPTALİNE,
2. Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 04/02/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.