Danıştay 10. Daire 2019/4718 Esas 2021/294 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4718
Karar No : 2021/294

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … 2- …
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı dava konusu işlemin iptali yolundaki kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından, iş yerinde yapılan denetim sonucu düzenlenen sosyal güvenlik denetmeni raporu uyarınca, 2008/10,11,12, 2009/1-12, 2010/1-12, 2011/1-12, 2012/1-12, 2013/1-8 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle 95.367,00 TL idari para cezası ile cezalandırılmalarına ilişkin İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Çatalca Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve … sayılı işlemine yapılan itirazın reddine dair … tarih ve … sayılı komisyon kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacılar tarafından çalıştırıldığı iddia edilen kişi ile ilgili olarak ... Asliye Hukuk (İş) Mahkemesinin E:… sayısında açılmış olan menfi tespit davası sonucunda, anılan Mahkemenin 03/04/2015 tarihinde davanın kabulüne karar verdiği, ...'ın davacıya ait işyerinde hizmet akdi ile çalışmadığının, mahallin işyeri olmadığının tespit edildiği, Çatalca SGK Merkezinin … tarih ve … Karar sayılı prim tahakkuk itiraz komisyonu kararının iptaline karar verildiği, bu durumda ... Asliye Hukuk (İş) Mahkemesinin kararı dikkate alındığında, ...'ın davacılara ait işyerinde çalıştığına dair tespitin hukuken muteber sayılamayacağı kanaatine varıldığından aylık prim hizmet belgelerinin süresinde verilmemesi nedeniyle uygulanan idari para cezasının hukuka aykırı olduğu anlaşıldığından iptaline karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davanın süre yönünden reddi gerektiği yolundaki taleplerinin incelenmediği, denetmen raporuna müsteniden tesis edilen işlemin usul ve kanuna uygun olduğu, davacıların çalışan kişiye aylık ücret ödediği yolunda beyanlarının bulunduğu ve düzenli ödemelerin banka hesap ekstrelerinden tespit edildiği, iş mahkemesi kararının henüz kesinleşmediği, idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacılar tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulunun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacılara ait çiftlik evi olarak tabir edilen iş yerinde kayıtdışı çalışanlar bulunduğu yolunda yapılan ihbar üzerine Sosyal Güvenlik Denetmeni tarafından 29/07/2013 tarihinde fiili denetim yapıldığı, denetim sonucu hazırlanan … tarih ve … sayılı durum tespit raporuyla, 2008/10,11,12, 2009/1-12, 2010/1-12, 2011/1-12, 2012/1-12, 2013/1-8 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin süresi içinde Kuruma verilmediğinin tespit edildiğinden bahisle davacıların 95.367,00 TL idari para cezası ile cezalandırıldığı, bu işleme yapılan itirazın reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun, işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 86. maddesinde; "İşveren bir ay içinde 4 üncü ve 5 inci maddeye tabi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalıların; a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını, b) 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını, c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındakiler için en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar, diğer sigortalılar için ise ait olduğu ayı takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür." hükmü, 102. maddesinin 1. fıkrasının “c” bendinde; “86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için;.... 4) Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta; Mahkemenin gerekçesinde belirtilen ... Asliye Hukuk (İş Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı prim tahakkuk itiraz komisyonu kararının iptali yolundaki kararının, (Kapatılan) ... Hukuk Dairesinin … tarih ve E:..., K:… sayılı kararıyla "...'ın denetim yapılan çiftlik evinde ailesi ile birlikte kaldığı, çimleri biçip havuzla ilgilendiği, bekçilik yaptığı, bahşiş olarak 600 Lira verdikleri ve kira almadıkları beyanları karşısında artık davalı Kurum işleminin dolayısıyla iptali istenen komisyon kararının yerinde olmadığından söz edilemeyeceği göz önünde bulundurulmadan davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir" gerekçesiyle bozulmasına karar verildiği, Mahkemece bozma kararına uyularak yargılamaya devam olunduğu, bu esnada davacılar davadan feragat ettiğinden ... Asliye Hukuk (İş Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla feragat nedeniyle davanın reddine karar verildiği, bu kararın (Kapatılan) ... Hukuk Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla onanarak kesinleştiği görülmektedir.
Bu durumda, dava konusu işlemde ismi belirtilen ...'ın davacılara ait iş yerinde çalıştığı hususu adli yargı kararıyla sabit olduğundan iş bu davada oluşan yeni hukuki duruma göre değerlendirme yapılmak üzere yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan; İdare Mahkemesince, İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Çatalca Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve … sayılı işlemi celp edilerek, hesaplama yönünden işin esasının inceleneceği hususu da tabiidir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08/02/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.