Danıştay 9. Daire 2019/3491 Esas 2021/711 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/3491
Karar No : 2021/711

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Sanayi A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesi'nin … tarih ve E:.., K:.. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacının, ihtirazi kayıtla verdiği düzeltme beyannamesine istinaden tahakkuk eden damga vergisinin kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27. maddesinin 3. fıkrasında yer alan; ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine yapılan işlemlere karşı açılan davalarda tahsilatın durmayacağı, yürütmenin durdurulmasının istenebileceği kuralının yasal süresi içinde verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden vergileri kapsadığının açık olduğu, davacının süresinden sonra 01/08/2018 tarihinde düzeltme beyannamesi verdiğinin dosyaya sunulan beyanname ve tahakkuk fişiyle sabit olduğu, davacının kendi beyanı olan ilk beyannamesinde ise her hangi bir ihtirazi kayıt bulunmadığı, bu durumda, idari davaya konu olacak bir işlem bulunmadığı durumlarda idari yargı yerlerinde açılan davaların, 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesinin (1/b) bendi gereğince reddi gerektiğinden vergi davasına konu edilemeyecek bir işleme karşı açılan davanın esasının incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların, söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun'un 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacının, damga vergisine konu işlemin niteliği itibarıyla binde 1,89 oranı üzerinden damga vergisi beyannamesi verildiği ancak davalı idarece bu oranın 9,48 olup olmayacağı yönünde tereddüt oluştuğu ve bu hususta davalı idarenin vergi ziyaı cezası uygulanacağı şeklinde baskısı sonucu özelge talep edildiği ve özelge içeriği doğrultusunda davaya konu beyanname verilmek zorunda kalındığı, dava konusu beyannamenin davacının özgür iradesi ile verilmediği, dolayısıyla yapılan işlemlerin hukuka aykırı olduğu iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ: Dava dilekçesinde ileri sürülen iddialar incelenerek uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi gerekirken, yukarıda yazılı gerekçeyle davayı reddeden vergi mahkemesi kararına yönelik davacının istinaf isteminin reddinde isabet bulunmadığından temyiz isteminin kabul edilerek kararın bozulmasının gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:Davacının, ihtirazi kayıtla verdiği düzeltme beyannamesine istinaden tahakkuk eden damga vergisinin kaldırılması istemine ilişkindir.
İLGİLİ MEVZUAT: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinde; dava açma süresinin, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde vergi mahkemelerinde otuz gün olduğu, bu sürenin tahakkuku tahsile bağlı olan vergilerde tahsilatın, tebliğ yapılan hallerde veya tebliğ yerine geçen işlemlerde tebliğin, tevkif yoluyla alınan vergilerde istihkak sahiplerine ödemenin, tescile bağlı vergilerde tescilin yapıldığı ve idarenin dava açması gereken konularda ise ilgili merci veya komisyon kararının idareye geldiği tarihi izleyen günden başlayacağı, 27 . maddesinin 4. bendinde ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine yapılan işlemlerle tahsilat işlemlerinden dolayı açılan davaların, tahsil işlemini durdurmayacağı belirtilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 25. maddesinde; vergi kanunlarına göre beyan üzerinden alınan vergilerin 'tahakkuk fişi" ile tarh ve tahakkuk ettirileceği, 3. maddesinin (A) bendinde; vergi kanunlarının lazfı ve ruhu ile hüküm ifade edeceği, lafzın açık olmadığı hallerde vergi kanunlarının hükümlerinin, konuluşundaki maksat, hükümlerin kanun yapısındaki yeri ve diğer maddelerle olan bağlantısı göz önünde tutularak uygulanacağı, 124. maddesinde; vergi mahkemesinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların şikayet yoluyla Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri, 378. maddesinin ikinci fıkrasında ise, mükelleflerin beyan ettikleri matrahlara ve bu matrahlar üzerinden tarh edilen vergilere karşı dava açamayacakları ifade edilmiştir.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 22. maddesinin (a) bendinde; Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kağıtların damga vergisinin, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirileceği ve yirmialtıncı günü akşamına kadar ödeneceği, aynı maddenin son fıkrasında ise; Maliye Bakanlığının, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye, lüzum göreceği işlemlere ilişkin kâğıtlara ait verginin yukarıdaki sürelere bağlı kalmaksızın ve beyanname aranmaksızın kâğıdın düzenlenmesinden önce veya noterlerce işleme tâbi tutulması sırasında ödenmesi zorunluluğunu getirmeye, vergiyi işlem anında ilgili kamu kurum veya kuruluşuna makbuz karşılığı ödettirmeye yetkili olduğu kuralı bulunmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, beyan olunan matrah üzerinden tarh olunan vergiye karşı mükelleflerin dava açamayacakları anlaşılmakta ise de, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 27 . maddesinin 4. bendinde yer alan ihtirazi kayıtla verilen beyannamelerle ilgili kural dikkate alındığında, ihtirazi kayıtla verilen beyannamelere karşı da dava açılabileceği, dolayısıyla yükümlülerin beyan ettikleri matrah için ihtirazi kayıt koymalarının mümkün olduğu görülmektedir.
Diğer bir ifadeyle mükellefin, kanuni süresinde verilen bir beyannameden sonra dava açma süresi içinde düzeltme isteminde bulunma hakkının yanı sıra ilk beyan edilen bilgileri değiştiren ikinci bir beyanname vermesi ve vereceği bu beyannameye ihtirazi kayıt koyarak dava açabilme hakkının bulunduğunun kabulü gerekmektedir.
Olayda; davacı tarafından 04/12/2017 tarihli protokole ilişkin damga vergisinin hangi oran üzerinden hesaplanması gerektiğine ilişkin olarak 17/01/2018 tarihinde özelge talebinde bulunulduğu, bununla birlikte yasal süresi içerisinde damga vergisi beyannamesinin 23/01/2018 tarihinde verildiği, beyanname verilirken herhangi bir ihtirazı kayıt konulmadığı, özelge talebine … tarih ve …. sayılı yazıyla söz konusu protokolün binde 9,48 oranında damga vergisine tabi tutulması gerektiği yönünde cevap verilmesi üzerine, 01/08/2018 tarihinde ihtirazi kayıtla düzeltme beyannamesinin verildiği, verilen düzeltme beyannamesine istinaden düzenlenen 01/08/2018 tarihli tahakkuk işleminin iptali istemiyle dava açıldığı anlaşıldığından, dava dilekçesinde ileri sürülen iddialar incelenerek uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi gerekirken, yukarıda yazılı gerekçeyle davayı reddeden vergi mahkemesi kararına yönelik davacının istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle incelenmeksizin reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesi'ne gönderilmesine , 09/02/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.