Danıştay 7. Daire 2016/7913 Esas 2021/871 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/7913
Karar No : 2021/871

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına … Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Uluslararası Taşımacılık Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Transit rejimi kapsamında Kapıkule Tır Gümrük Müdürlüğünde işlem gören … numaralı tır karnesi muhteviyatı yükü taşıyan araç içerisinde, Tır karnesi ve eki belgelerde "oto parçası" olarak beyan edilen 2.123 adet eşyanın fiziki muayenesinde, "kullanılmış" olduğu tespit edildiğinden bahisle, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca asıl sorumlu sıfatıyla davacı adına karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dosyanın incelenmesinden, Mahkemelerince verilen ara kararı ile, uyuşmazlık konusu eşyaların gümrüklenmiş değerlerinin hangi yöntemlere göre ve ne suretle belirlendiğinin sorulduğu, davalı idarece verilen cevap dilekçesinde; söz konusu eşyaların gümrüklenmiş değerlerinin, 06/10/2010 tarihli Kaçak Eşyaya Mahsus Tespit Varakası esas alınarak belirlendiğinin belirtildiği, söz konusu eşyanın vergiye esas değerinin üretici firma veya menşei ülke gümrük makamları nezdinde yapılacak araştırma neticesinde elde edilecek somut verilere göre belirlenmesi gerekirken bu usule uyulmaksızın gümrük memuru tarafından düzenlenen kaçak eşyaya mahsus tespit varakası esas alınarak belirlenen kıymet üzerinden karara bağlanan para cezasında ve bu karara vaki itirazın reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Mahkeme tarafından, idari işlem sadece kıymet yönünden yanlış hesaplama yapıldığından bahisle iptal edildiği, kaçak eşyaya mahsus tespit varakası düzenlenirken eşyanın piyasa değerinin araştırılarak değer tespiti yapıldığı, davacının tespit edilen kıymete ilişkin herhangi bir itirazının bulunmadığı, işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen serbest dolaşımda olmayan transit rejime tabii eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tespiti halinde, farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Olayda, transit refakat belgesinde beyan edilen eşyanın, belirgin şekilde farklı cinste eşya olması değil, eşyanın "kullanılmış" olduğunun tespit edilmesi söz konusudur. Yukarıda yer verilen madde kapsamında değerlendirilemeyecek dava konusu para cezasını, istemin özeti bölümünde yazılı gerekçe ile iptal eden mahkeme kararında sonucu itibariyle isabetsizlik bulunmadığından, temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Transit rejimi kapsamında Türkiye'den geçiş yapmak üzere 01/10/2010 tarihinde Kapıkule Tır Gümrük Müdürlüğü sahasına giren … numaralı tır karnesi muhteviyatı yükü taşıyan araç içerisinde, Tır karnesi ve eki belgelerde "oto parçası" olarak beyan edilen 2.123 adet eşyanın fiziki muayenesinde, "kullanılmış" olduğunun tespit edildiğinden bahisle, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca asıl sorumlu sıfatıyla davacı adına karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 3. maddesinin 16. fıkrasında, "gümrük beyanı"nın eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması talebinde bulunulmasını; 17. fıkrasında, "beyan sahibi"nin gümrük beyanında bulunan kişiyi; 20. maddesinin (a) bendinde "rejim hak sahibi" nin gümrük beyanında bulunan kişiyi , (b) bendinde ise, "asıl sorumlu"nun transit rejiminde rejim hak sahibini ifade ettiği belirtilmiş; 235. maddesinin 5. fıkrasında, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tespiti halinde, farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası alınacağı, hükme bağlanmıştır.
Gümrük Yönetmeliği'nin olay tarihinde yürürlükte bulunan mülga 278. maddesinde ise, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilerek transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde, beyan edilenden açıkça farklı olduğu tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilen ve gümrük vergileri ve/veya ticaret politikası önlemleri açısından farklılık oluşturan eşyanın, belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olarak kabul edileceği, Kanun'un 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca idari para cezası uygulanmasını müteakip eşyanın sevkine izin verileceği belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, 4458 sayılı Kanun'un 235. maddesinin 5. fıkrası uyarınca ceza kesilebilmesi için transit rejim beyanında bulunulan serbest dolaşımda olmayan eşyanın, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olması; bir eşyanın belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun kabul edilebilmesi için de giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde, beyan edilenden açıkça farklı olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilmesi ve gümrük vergileri veya ticaret önlemleri açısından farklılık oluşturması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Olayda, tır karnesinde oto parçası olarak beyan edilen eşyanın "kullanılmış" olduğunun tespit edildiğinden bahisle para cezası uygulanması söz konusu olup, ortada beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya kabulü doğuracak gümrük vergileri veya ticaret önlemleri açısından farklılık oluşturacak bir tespitin varlığına dair idarenin herhangi bir iddiası olmadığından, anılan madde hükmünün olayda uygulanma imkanı bulunmamaktadır.
Belirtilen hüküm dayanak gösterilmek suretiyle karara bağlanan para cezasını, yazılı gerekçeyle iptal eden mahkeme kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
3. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.