Danıştay 13. Daire 2021/173 Esas 2021/371 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/173
Karar No:2021/371

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bankası A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Üniversitesi Rektörlüğü
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Üniversitesi … Kampüsünde bulunan 7 metrekarelik taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu uyarınca bankamatik yeri olarak kiralanması ihalesi sonucunda süresinde sözleşme imzalanmadığından bahisle, ihale tutarının üç katı olan 72.000,00-TL'nin davacı tarafından ödenmesinin istenilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Harran Üniversitesi Rektörlüğü İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; Türkiye genelinde faaliyet gösteren tüzel kişilerden, şube personeli, vekil, mümessil gibi yetkili temsilcilerin şahsi kusurlarından kaynaklanan fiil veya davranışları sebebiyle haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmesi gerektiği idarece tespit edilenlerden verilecek bir aylık süre içinde ihale bedelinin üç katı tutarında tazminatı peşin olarak ödeyenler hakkında ihaleden yasaklama kararı verilmeyeceği, uyuşmazlık konusu ihalede ihale bedellerinin süresi içerisinde yatırılıp sözleşmenin imzalanması gerektiği hususlarını belirten 03/01/2020 tarih ve E.62 sayılı yazının davacı banka yetkilisi ...'a 06/01/2020 tarihinde usulüne uygun olarak tebliğ edilmesine karşın ihale bedellerinin süresi içerisinde yatırılmadığı ve sözleşme imzalanmadığı, bu durumun davacı banka yetkilisinin şahsi kusurundan kaynaklandığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, davalı kurumdaki kamera kayıtlarının incelenmesi gerektiği, kendilerinin yanıltıldığı, kesilen para cezasının dürüstlük kurallarına aykırı olduğu ve kamu zararının doğmasına sebebiyet verileceği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, usul ve yasaya uygun olan Mahkeme kararının onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
2577 sayılı Kanun'a 6545 sayılı Kanun'un 18. maddesiyle eklenen "İvedi yargılama usulü" başlıklı 20/A maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemlerinden doğan uyuşmazlıklarda ivedi yargılama usulünün uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, … Üniversitesi … Kampüsünde bulunan 7 metrekarelik taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 51/(g) maddesi uyarınca pazarlık usulüyle üç yıl süre ile bankamatik yeri olarak kiralanması ihalesinin yapılan pazarlıkta verilen son teklif olan 24.000,00-TL bedelle davacı üzerinde bırakılmasına … tarih ve … sayılı İhale Komisyonu kararıyla karar verildiği, anılan ihale kararının 02/01/2020 tarihinde onaylandığı, davalı idarenin … tarih ve E….sayılı yazısı ile davacıya ihale sonucu bildirilerek sözleşme imzalamaya davet edildiği, söz konusu yazının 06/01/2020 tarihinde davacı banka yetkilisine tebliğ edildiği, … Üniversitesi Rektörlüğü İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı'nın … tarih ve E…. sayılı işlemiyle ihale sonuç yazısı tebliğ edilmesine rağmen on beş gün içerisinde sözleşme imzalanmadığından bahisle ihale bedelinin üç katı tutarı olan 72.000,00-TL'nin idare hesabına yatırılması hâlinde sözleşmenin imzalanacağı ve ihaleden yasaklama kararına yönelik işlem yapılmayacağının belirtildiği, bunun üzerine davacı tarafından anılan işleminin iptali ve ödenen tazminat miktarının iadesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı; İdare Mahkemesi'nce, uyuşmazlıkta ivedi yargılama usulü uygulanarak 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesi uyarınca Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mahkeme kararının temyiz incelemesinin yapılabilmesi için öncelikle uyuşmazlığın ivedi yargılama usulüne tâbi olup olmadığının tespiti gerekir. 2577 sayılı Kanun'a 6545 sayılı Kanun'un 18. maddesiyle eklenen "İvedi yargılama usulü" başlıklı 20/A maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemlerinden doğan uyuşmazlıklarda ivedi yargılama usulünün uygulanacağı kurala bağlandığından, ihale işlemlerinden doğan uyuşmazlıklardan ne anlaşılması gerektiğinin açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Danıştay ve Uyuşmazlık Mahkemesi kararları ile, ihale sürecinde sözleşme öncesi işlemlerin ihale işlemi, dolayısıyla idari işlem olmaları nedeniyle idari yargının görev alanına girdiği kabul edilmiş ve bu yöndeki kararlar istikrar kazanmış bulunmaktadır.
Öte yandan, ihale işlemlerine ilişkin idari usulü düzenleyen temel kanunlardan olan 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 4. maddesinde, ihalenin, "Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla işin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve yetkili mercilerin onayı ile tamamlanan sözleşmeden önceki işlemleri", 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 4. maddesinde ise, "Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri" ifade ettiği belirtilmiş olup, bu kanunî tanımlamalar ve istikrar kazanan içtihatlar dikkate alınarak ihale ilanı ile başlayıp sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan süreçte idarece tesis edilen işlemlerin ivedi yargılama usulüne tâbi ihale işlemleri olduğunun kabulü gerekir.
6545 sayılı Kanun'un 18. maddesinin gerekçesinde; "İdari yargıda davaların tümü aynı usul takip edilmek suretiyle sonuçlandırılmaktadır. Ancak idari davaların bazıları, niteliği itibarıyla diğerlerinden farklıdır. Bu tür davaların geciktirilmeksizin karara bağlanması gerekmektedir. Bu bakımdan, gecikerek karar verilmesinde hem idare hem de davacılar bakımından katlanılması zor ya da imkânsız sonuçlar doğuracak sınırlı sayıdaki dava türünün, diğerlerine göre daha ivedi bir şekilde sonuçlandırılması gerekmektedir. Yargısal sürecin, süratle sonuçlandırılması özel önem taşıyan ihale, özelleştirme, acele kamulaştırma uyuşmazlıklarından kaynaklanan bazı davaların ivedilikle sonuçlandırılmaması hâlinde, hukuki belirsizlik doğmasına neden olunmaktadır. Madde ile Avrupa örneklerinde olduğu gibiidari yargılamaya ivedi yargılama usulü kurumu kazandırılmaktadır." açıklamalarına yer verilmiştir.
Kanun'un gerekçesinde de ifade edildiği üzere, sınırlı sayıdaki dava türü ivedi yargılama usulüne tâbidir. Nitekim gerekçede ihaleyle bağlantılı tüm işlemlerin değil, yargısal sürecin süratle sonuçlandırılması özel önem taşıyan ihale uyuşmazlıklarının bu yargılama usulüne tâbi kılındığı vurgulanmıştır.
Bu itibarla, süresi içerisinde ihale bedeli ödenerek sözleşme imzalanmadığından bahisle ihale bedelinin üç katı tutarında tazminatın ödenmesi hâlinde davacı hakkında ihaleden yasaklama kararı verilmeyeceğine ilişkin işlemin iptali ile ödenen tazminatın iadesi isteminden kaynaklanan uyuşmazlığın öncelikle sonuçlandırılması özel önem taşıyan ihale sürecine ilişkin bir uyuşmazlık olarak nitelendirilmesine imkân bulunmadığından, ivedi yargılama usulü uygulanmak suretiyle davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 09/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.