MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi



Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hüküm davalı ..., ..., ... vekilince duruşmalı, davalı ... vekilince duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacılar vekili Avukat ... ile birleşen dosya davacıları ..., ... vekili Avukat ... ve davalılar ..., ... mirasçıları vekili Avukat ... gelmiş, diğer taraflardan gelen olmadığı anlaşılmakla onların yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR-
2797 sayılı Yargıtay Kanunu"nun 41/4. maddesi gereğince bir işin duruşmasında bulunan başkan ve üyelerin çoğunluğunun kurul kadrolarında değişiklik, izin veya hastalık gibi nedenler dışında o işin görüşülmesinin yapıldığı kurullarda yer alması zorunlu ise de 20.10.2020 tarihli duruşmada hazır bulunan Daire başkanı ...’ün emeklilik nedeniyle görevden ayrılması, üye ...’ın Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Başkanlığı’na ve üye ...’ın da Yargıtay Hukuk Genel Kurulu üyeliğine seçilmesi nedeniyle işin görüşülmesinin yapıldığı bugünkü kurulda yer almaları fiilen ve hukuken mümkün olmadığından temyiz incelemesinin duruşmada hazır bulunan daire üyeleri ... ve ... ile duruşmada hazır bulunmayan daire başkanı ... başkanlığında daire üyeleri ... ve ...’in katılımıyla yapılmasına karar verilerek işin esası incelendi; Uyuşmazlık kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanmakta olup asıl ve birleşen davalarda yükleniciden bağımsız bölüm satın alanlar, sözleşme uyarınca ortak alan olması gereken arsanın 3. kişiye satılması nedeni ile arsanın tapusunun iptali ile adlarına tescilini talep etmişler, mahkemece asıl ve birleşen davaların kabulüne dair verilen karar davalı arsa sahipleri ve davalı ... vekillerince temyiz edilmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Değer tâyini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz (16/3. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30"uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). Harçlar Kanunu 28. maddeye göre (1) sayılı tarifede yazılı nispî karar ve ilâm harcının 1/4"ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilâm harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır. (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK"nın 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır.
Somut olayda; asıl ve birleşen davalar, sözleşme gereği ortak alan olması gereken 127 ada 1 parselin tapusunun iptâli ve her bağımsız bölüm sahibine 1 pay olacak şekilde tescili istemine ilişkin olup, 492 sayılı Harçlar Yasası"nın 16/II. maddesi gereğince taşınmazın değeri üzerinden nispi harca tabidir. Asıl dava dilekçesinde harca esas değer 9.193,00 TL olarak gösterilerek 157,00 TL peşin harç yatırılmış, birleşen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/209 Esas sayılı dosyasında harca esas değer 3.150,00 TL gösterilmiş ve herhangi bir harç yatırılmamış, birleşen ...3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2015/67 Esas sayılı dosyasında ise harca esas değer 80.000,00 TL gösterilerek 1.366,20 TL peşin harç yatırılmış olup keşif sonucunda hazırlanan bilirkişi raporunda 127 ada 1 parselin değeri belirlenmemiş ve mahkemece 127 ada 1 parseldeki tapu iptal tescil taleplerine yönelik arsa bedeli üzerinden harç tamamlatılmadan yargılamaya devam edilip hüküm kurulmuştur. Harç kamu düzenine ilişkin olup, mahkemece gözetilmesi gerektiği gibi temyiz nedeni olarak ileri sürülmese bile Yargıtay tarafından da gözetilmesi gerekir. Kamu düzenine ilişkin bu kurallara rağmen eksik harcın yatırılması için gereken işlemler yapılmadan esastan inceleme yapılarak asıl ve birleşen davalarda karar verilmesi doğru olmamıştır. Ayrıca ilke olarak mecburi dava arkadaşlığı veya yasaların öngördüğü (Örneğin; 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu m.14/5, 3402 sayılı Kadastro Kanunu 29. maddesi gibi) istisnai haller haricinde kendisine husumet yöneltilen kişinin dışında (ve bu arada 04.05.1978 gün ve 4/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı uyarınca ölü kişinin mirasçılarına) ve bir başkasına dahili dava veya müdahil-davalı ve benzeri tanımlamalarla taraf sıfatı verilemez. Davacı taraf istese ve masrafını da vererek dava dilekçesinde davalı olarak hiç gösterilmeyen kişiye davetiye tebliğ edilse, mahkemece ara kararı veya eylemli olarak dahili davalı veya benzeri tanımlamalarla duruşmalara kabulüne karar verilse bile, anılan kişinin usulü dairesinde davada taraf sıfatını kazandığı kabul edilemez. Yukarıda belirtildiği üzere, ilke olarak dava dilekçesinde davalı olarak gösterilmeyen bir kişinin sonradan herhangi bir şekilde dahili davalı veya benzeri tanımlamalarla davaya katılmaları veya davada yer almaları usulen mümkün olmadığı gibi, bu şekilde davada eylemli olarak yer alan kişilerin de davada taraf sıfatını kazanamayacaklarından, birleşen ...1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/209 Esas sayılı dosyasında dahili davalı ... davalı kabul edilip karar başlığında yer alsa bile davalı olarak taraf sıfatını kazanamaz. Bu durumda, dahili davalı ... taraf gösterilerek açılmış bir dava bulunmadığından bu kişi davaya dahil edilerek işin esası ile ilgili karar verilmesi usul ve yasaya aykırı bulunmuştur.Bununla birlikte asıl ve birleşen dosya davalıları arsa sahipleri hakkında asıl ve birleşen davalarda hüküm kurulmaması da hatalı olmuştur. Bu durumda mahkemece harcın tamamlanması için hükme esas alınan bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak dava konusu 127 ada 1 parselin dava tarihindeki değeri tespit ettirilip asıl ve birleşen davalardaki taleplere yönelik harcın tamamlanması için asıl ve birleşen dosya davacılarına süre verilmeli, süresi içinde harç yatırılmaz ise dosya işlemden kaldırılmalı, harç eksikliği tamamlanır ise yargılamaya devam edilerek esastan inceleme yapılmalı, birleşen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/209 Esas sayılı dosyasında satın alan ... dava dilekçesinde taraf olarak gösterilmediğinden bu dosya davacısına ... adına dava açmak ve birleştirmek üzere süre verilmeli ve dava açılıp birleştirilirse işin esasına girerek yargılama yapılıp dava açılmaz ise mevcut hali ile karar verilmeli ve her davada davalı arsa sahipleri hakkında da hüküm kurulmalıdır.
Eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış davalılar vekilinin diğer temyiz itirazları bu aşamada incelenmeksizin kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre davalılar vekilinin temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığında, 2.540,00 TL duruşma vekalet ücretinin asıl ve birleşen dosya davacılarından alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan asıl ve birleşen dosya davalıları ..., ... ve ...’a verilmesine, Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunmayan asıl ve birleşen dosya davalısı ... yararına vekalet ücreti taktirine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine, 15.04.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.