MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar ... ve diğerleri vekili Avukat ... tarafından, davalı ... Ltd. Şti. aleyhine 15/03/2013 gününde verilen dilekçe ile müdehalenin meni ve maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 21/01/2016 günlü kararın Yargıtayda duruşmalı olarak incelenmesi davacılar vekili, duruşmasız olarak incelenmesi de davalı vekili tarafından istenilmekle daha önceden belirlenen 15/01/2019 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine duruşmalı temyiz eden davacılar vekili Avukat ... ile karşı taraftan davalı şirket vekili Avukat ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra taraflara duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, haksız eylem ve çevre hukukuna dayalı müdahalenin men’i ve maddi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece müdahalenin men’i talebinin reddine, maddi tazminat isteminin kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ile davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacılar, ikamet ettikleri ... ili, ... ilçesi, ... kasabası yanında bulunan davalı şirkete ait kömür depolama sahasının sağlıklarına; bağ, bahçe, ağaç ve tarlalarına zarar verdiğini, kasabadaki tüm konutların ekonomik değerini tamamen yitirmesine neden olduğunu belirterek maddi zararlarının tazminine, amir mevzuata aykırı olarak kurulması ve işletilmesi nedeniyle davalı şirketin müdahalesinin men"ine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Davalı, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davalı şirketin kurallara uygun bir şekilde tesisi işletse de, yine de davacıların maddi zararlarının olduğu, ancak davalının gerek ÇED raporu, gerekse mevzuata uygun çalışması sebebi ile men kararı verilemeyeceği, şeklindeki gerekçe ile istemin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bir haksız fiilden birden fazla kişi zarar görebilir. Bu zarar, şahıs veya mal varlığı değerlerine ilişkin olabileceğinden her mutazarrır yönünden ayrı ayrı meydana gelir. Maddi hukuk bakımından geçerli olan bu belirlemenin usul hukuku bakımından sonucu aynı haksız fiilden kaynaklansa da her zarar görenin dava ve talep hakkının diğerinden bağımsız olmasıdır. Yani zararları aynı haksız fiilden kaynaklanmış olsa bile zarar görenlerin açacağı tazminat davalarında zorunlu dava arkadaşlığı değil ihtiyari dava arkadaşlığı söz konusu olur (HMK 57/1-C). İhtiyari dava arkadaşları aynı dava dilekçesi ile dava açmış olsalar bile davaları birbirinden bağımsızdır (HMK 58).
Öte yandan, davaların aynı veya birbirine benzer sebeplerden doğması ya da biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte bulunması durumunda mahkeme ayrı olarak açılmış davaları birleştirebileceği gibi yargılamanın iyi bir şekilde yürütülmesini sağlamak için birlikte açılmış davaların ayrılmasına da karar verebilir (HMK 167). Bu konuda kanun hakime takdir hakkı tanımıştır. Ancak hakim takdir hakkını, yargılamanın makul süre içerisinde bitirilmesini ve düzenli bir şekilde yürütülmesini emreden usul ekonomisi ilkesini de gözeterek kullanmak durumundadır.
Bu genel açıklamadan sonra somut olaya bakıldığında; Her ne kadar davacılar vekilince, ... ili, ... ilçesi, ... Kasabası sakini oldukları ve davalı şirketin faaliyetleri sebebiyle zarar gördüklerini iddia ettiği 74 davacı adına bir dilekçe ile tek dava açılmış ve mahkemece de esasen ortada 74 ayrı dava olduğu düşünülmeksizin yazılı olduğu şekilde karar verilmiş ise de; yürütülen yargılama ve sonucunda kurulan hüküm usul ve yasaya aykırıdır.
Mahkemece yapılması gereken iş, yargılamanın sağlıklı bir şekilde yürütülmesini sağlamak açısından birlikte açılmış olan davaları ayırmak, her bir davacının talebini açıklattırmak, mülkiyet ve zilyetlik durumlarını gözetmek suretiyle husumet ehliyetini tayin ve tespit etmek, sonrasında davacıların isteklerinin esası ile ilgili karar vermektir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan nedenlerle taraflar yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına ve davacılar yararına takdir olunan 2.037,00 TL duruşma avukatlık ücretinin davalıya, davalı yararına takdir olunan 2.037,00 TL duruşma avukatlık ücretinin de davacılara yükletilmesine, taraflardan peşin alınan harçların istekleri halinde geri verilmesine 15/01/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.