10. Hukuk Dairesi 2014/22323 E. , 2015/3039 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Kesintisiz şoför olarak, 03.05.1998-20.07.2006 tarihleri arasında çalışma tespiti istemli davada, Mahkemece; 16.07.2002-17.05.2006 tarihleri arasında çalışmanın tespiti ile fazla istem reddedilerek kısmen kabul kararı verilmiştir.
Somut olayda; davacının davalı işveren şirket işyerinden, 01.06.2002-15.07.2002 tarihleri arasında 45 gün hizmetinin bildirildiği, bu dönem öncesinde üç farklı işyerinden bildirimlerinin bulunduğu, 18.05.2006 tarihinden itibaren ise, dava dışı farklı şirket işyerinden bildiriminin bulunduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece kabulüne karar verilen dönem bakımından, tarafların gösterdiği tanıklar dışında re"sen bordro tanığı ve kolluk marifetiyle tespit edilen komşu işyeri çalışanlarının dinlenmediği, dinlenen davacı–bordro tanıklarının da davalı işverene karşı açtıkları hizmet tespiti davalarının bulunduğu anlaşılmaktadır. Şu halde Mahkemece; işverene karşı davası bulunmayan ve ihtilaflı dönemin tamamında bildirimi ve çalışması bulunan bordro tanıkları varsa re"sen tespit edilerek beyanlarına başvurulmalı, komşu işyeri tanıkları dinlenilmeli, tanıkların davacının bir süre kahvehane işlettiğine yönelik beyanları ile davacının tanker şoförlüğü yaptığına
ilişkin beyanı nedeniyle bu hususlar araştırılmalı, yine davacının yurt dışına giriş çıkış tarihleri, bu kayıtlarda yer alan araç plakaları ve davalı şirket ile ilgileri araştırılmalı, ....denetim elemanlarınca düzenlenen raporun onaylı sureti dosyaya celbedilerek denetime imkan tanınmalı, varsa, işçilik alacaklarına ilişkin dava dosyası celbedilmeli ve işçilik alacakları davasında dinlenen tanık anlatımları ile iş bu davada bilgi ve görgülerine başvurulan tanık beyanları karşılaştırılarak, varsa çelişkiler giderilmeli; ayrıntıları Hukuk Genel Kurulu"nun 29.06.2005 tarih ve 409/413 sayılı ilamında da belirtildiği üzere, tanık beyanlarının inandırıcılığı üzerinde özellikle durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre isticvap olunmalı, işyerinin kapsam, kapasite ve niteliği ile bu beyanlar kontrol edilmeli; böylelikle, davacının fiili çalışmalarının varlığı, başlangıç ve bitiş tarihleri, kesintili mi, sürekli mi olduğu, hiçbir kuşku ve duraksamaya meydan vermeyecek biçimde belirlenmeli; toplanan ve toplanacak delillerin sonucuna göre davaya konu talep hakkında bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan....."ne iadesine, 24.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.