8. Hukuk Dairesi 2019/2012 E. , 2019/4927 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
Davacı, tarafların bir kısmında müştereken bir kısmında iştirak halinde malik oldukları 45 ada 5 parsel, 22 ada 1 parsel ve 105 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde toplamda 12 adet dükkan ve 1 adet ev olduğunu, 7 yılı aşkın süredir davalı tarafından kullanıldığını ve kira gelirinden faydalandığından bahisle son 5 yıllık davacılar hisselerine düşen şimdilik 20000 TL ecrimisilin faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir. Davacı vekili 09.03.2015 havale tarihli dilekçesinde davacı ... için 6000 TL istenildiğini bilirkişi raporu doğrultusunda 5778.22 TL olarak artırdığını, davacı ... için 7000 TL istenildiğini bilirkişi raporu doğrultusunda 22445,54 TL olarak artırdığını, davacı ... için 7000 TL istenildiğini bilirkişi raporu doğrultusunda 22445,54 TL olarak artırdığını beyan etmiştir.
Davalı vekili; dava konusu 105 ada 1 parselin dava dışı 3. kişiye murisleri.....Muvafık tarafından haricen satıldığını, davaya konu 4 adet dükkan ve 1 adet evin davalı tarafından kullanılmadığını boş durumda olduğunu, geri kalanının ise bakımlarının davalı tarafından yapıldığını, davaya konu evlerden birinin ise dava dışı ölü Abdülalim Muvafık’ın gayriresmi eşi....a tahsis edildiğini, bir diğer evlerden birinin ise yine dava dışı Yeter Muvafık’ın eşi tarafından depo olarak kullanıldığını davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece; davanın kabulü ile ecrimisil bedeli olarak 11.778,22 TL"nin davacı ..."a, 29.445,54 TL"nin ..."a, 29.445,54 TL"nin ..."a ödenmek üzere dava tarihi olan 13/11/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine karar verilmiştir. Hüküm davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Dava; ecrimisile ilişkindir.
1. Mahkemece alınan bilirkişi raporu hüküm kurmaya elverişli değildir.
Şöyle ki, ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere ve HMK"nin 266 vd. maddelerine uygun olarak açıklanması gereklidir.
Özellikle arsa ve binalarda kira esasına göre talep varsa, taraflardan emsal kira sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira bedelleri araştırılıp, varsa emsal kira sözleşmeleri de getirtilmeli, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayice göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.
Somut olayda dava 13.11.2012 tarihinde açılmış olup bilirkişilerce iş yerlerinin konumu, m2 si, özellikleri, imar durumu, emlakçılardan ve dava konusu olan taşınmazların bulunduğu mevkideki komşu dükkanlardan ödedikleri kira miktarları dikkate alınmak suretiyle keşfin yapıldığı yıl olan 2014 yılı aylık kira bedeli belirlenerek diğer yıllar azaltılmak suretiyle belirleme yapılmışsa da yukarıdaki ilkede de belirtildiği üzere öncelikle ilk dönem olan 2007 yılı için rayiç bedel belirlenip sonraki ilerleyen yıllara ÜFE artış oranı yansıtılarak ecrimisil belirlemesi yapılması gerekirken keşif yılı belirlenerek tam tersi yol izlenmek suretiyle hesaplama yapılması doğru görülmemiştir.
2. Mahkemece alınan bilirkişi raporunda 45 ada 5 parsele yönelik ecrimisil hesabı esas alınarak hüküm kurulmuş olup 22 ada 1 parsel ve 105 ada 1 parsel yönünden olumlu veya olumsuz bir karar verilmemiş olması doğru değil ise de temyiz edenin sıfatına göre bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"un 428. maddesi uyarınca usul ve yasaya aykırı kararın BOZULMASINA, taraflarca HUMK"un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 13.05.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.