Danıştay 8. Daire 2018/708 Esas 2021/679 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/708
Karar No : 2021/679

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Üniversitesi Rektörlüğü
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
1- Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği uyarınca yapılan 2017 Seviye Tespit Sınavına ilişkin Kılavuzun "Değerlendirme" başlıklı kısmında yer alan, "Sınavdan sonra yapılan değerlendirme ve analizlerde veya itiraz sonucu incelenen bir alan testinde hatalı soru bulunduğu takdirde ilgili soru iptal edilerek kalan soru sayısı üzerinden değerlendirme yapılacaktır." ibaresi ile;
2- Bu hüküm uyarınca hesaplanarak … tarihinde açıklanan sınav sonucunun davacı yönünden iptali istemidir.

DAVACININ İDDİALARI :Dava konusu 2017 Seviye Tespit Sınavına ilişkin Kılavuzun, "Değerlendirme" başlıklı kısmında yer alan, "Sınavdan sonra yapılan değerlendirme ve analizlerde veya itiraz sonucu incelenen bir alan testinde hatalı soru bulunduğu takdirde ilgili soru iptal edilerek kalan soru sayısı üzerinden değerlendirme yapılacaktır." ibaresinin, hatalı soru sayısının varlığının davacının doğru soru yapma olasılığını ve baraj puana ulaşma şansını azalttığı, sınava giren herkes için soru sayısının eksik olarak değerlendirilmesinin adaleti sağlamadığı, söz konusu sınavın bir yarışma sınavı olmayıp, bilgi ölçme ve baraj puanına ulaşma amacı taşıyan bir sınav olduğu, mevzuatta hüküm bulunmamasına rağmen kılavuz hükmü ile getirilen bu uygulamanın hukukî güvenlik ve hukukî belirlilik ilkelerine aykırı olduğu öne sürülerek, dava konusu edilen maddenin ilgili kısmının ve bu hüküm uyarınca, davacının katıldığı sınavda dört adet sorunun iptali sonucunda hatalı soruların çıkarılarak puan hesaplanmasına yönelik dava konusu işlemin iptali istenilmektedir.


DAVALININ SAVUNMASI :Davalı … Başkanlığı'nca, öncelikle, usule ilişkin olarak, 2577 sayılı Kanun'un 20/B maddesi uyarınca 10 günlük sürede açılmayan davanın süre aşımından reddi gerektiği, dava konusu edilen kılavuzun YÖK Genel Kurulu'nun … tarihli toplantısında kabul edilip … tarihinde Kurulun resmi internet sitesinden yayımlandığını, Kanundaki 10 günlük sürenini uygulanmaması halinde de kılavuzun yayımından sonra yasal süre içinde dava açmayan davacının davasının süre aşımından reddi gerektiği ileri sürülmüştür.
6114 sayılı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı'nın Teşkilat ve görevleri hakkında Kanun'un temel ilkeler başlıklı 7. maddesinde, "Sınavlardan sonra Başkanlık veya yargı mercileri tarafından iptaline karar verilen sorular değerlendirme dışı bırakılarak geçerli soruların puan değerinin yeniden saptanması suretiyle puanlama yapılır." hükmü ile dava konusu sınav kılavuzunun birbirine uyarlı olduğu, tüm sınav kılavuzlarında da aynı yönde maddeler yer aldığı, sınavın yarışma sınavı olmamasının herhangi bir değişikliğe sebebiyet vermediği, dava konusu Kılavuz hükmü ve bu kılavuza göre tesis edilen bireysel işlemde hukuka ve mevzuata aykırı yön bulunmadığı, davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
Diğer davalı … Üniversitesi'nce, dava konusu edilen kılavuzun Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlandığı, ilgili kılavuz hükmünde değişiklik ve düzenleme yapma yetkileri bulunmadığından husumet yokluğu nedeniyle davanın davalı üniversite bakımından reddi gerektiği,üniversitenin sadece sınavın uygulanmasını gerçekleştiren kurum olarak yer aldığı, dava konusu düzenlemenin sınavın bilgi ölçme niteliğine uygun bir düzenleme olduğu, hatalı soruların sorulduğu konulara ilişkin bilgi yeterliliği ölçülememiş olduğundan adayların ilgili konuda peşinen yeterli olduğu kabul edildiğinde, adayları sınava tabi tutmanın bir anlamı kalmayacağı, bireysel sınav sonucunun iptalinin düzenleyici işlemin iptaline bağlı olduğu, dayanağı kılavuz yürürlükte olduğu sürece sınav sonuç değerlendirmesinin aynı düzenlemeler uyarınca yapılacağı ve kendilerinin bu konuda takdir haklarının bulunmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu kılavuz hükmünün adayların bilgisinin objektif şekilde ölçülmesini sağlamaya yönelik olduğu, hatalı soruların tüm adaylarca doğru cevaplandırıldığının kabul edilmesi şeklindeki bir uygulama ile sınavlarda hatalı soruların fazla olması halinde başarı için gerekli doğru cevap sayısının çok altında cevabı bulunan adayların da sınavı kazanması sonucunun doğacağı, hatalı olduğu tespit edilen soruların değerlendirme dışı bırakılarak kalan sorular üzerinden puan hesaplanacağına ilişkin hükümlerin mevzuatta ve ilgili sınav kılavuzunda yer almasının hem sınavların objektifliği ilkesine hem de ölçme ve değerlendirme ilkelerine daha uygun olduğu, dava konusu kılavuz hükmünde ve bu hüküm gereği hesaplanarak, açıklanan bireysel sınav sonucunda hukuka aykırılık bulunmadığından davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği uyarınca yapılan 2017 Seviye Tespit Sınavına ilişkin Kılavuzun "Değerlendirme" başlıklı kısmında yer alan, "Sınavdan sonra yapılan değerlendirme ve analizlerde veya itiraz sonucu incelenen bir alan testinde hatalı soru bulunduğu takdirde ilgili soru iptal edilerek kalan soru sayısı üzerinden değerlendirme yapılacaktır." ibaresi ile birlikte bu hüküm uyarınca hesaplanarak açıklanan sınav sonucunun davacı yönünden iptali istenilmektedir.
Kamu hizmetinin etkin ve verimli şekilde yürütülebilmesi için gerekli önlemleri almakla ve bu kapsamda 6114 sayılı Kanun ile Tanıma ve Denklik Yönetmeliğine uygun Seviye Tespit Sınavı Kılavuzları hazırlamakla görevli olan idarenin; yurtdışı kazanımların elde edilme düzeyini sınava tabi tutarak ölçme ve değerlendirmesinde hukuka, hizmet gereklerine ve üst normlara aykırılık bulunmadığı gibi hatalı soruların doğru cevaplanmış olarak kabul edilmesine idarenin yargı kararıyla zorlanamayacağı, kaldı ki bunun adayların ilgili konuda peşinen yeterli olduğunun kabul edilmesi sonucunu doğuracağı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
2547 sayılı Kanunun 7/p maddesi ile 11/4/1997 tarihli Avrupa Bölgesinde Yükseköğretimle ilgili Belgelerin Tanınmasına İlişkin Sözleşme hükmüne dayanılarak Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği yürürlüğe konulmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
7/11/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 131. maddesinde; "Yükseköğretim kurumlarının öğretimini planlamak, düzenlemek, yönetmek, denetlemek, yükseköğretim kurumlarındaki eğitim–öğretim ve bilimsel araştırma faaliyetlerini yönlendirmek bu kurumların kanunda belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda kurulmasını, geliştirilmesini ve üniversitelere tahsis edilen kaynakların etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak ve öğretim elemanlarının yetiştirilmesi için planlama yapmak maksadı ile Yükseköğretim Kurulu kurulur. Kurulun teşkilatı, görev, yetki, sorumluluğu ve çalışma esasları kanunla düzenlenir." hükmü yer almış olup Anayasanın işlem tarihindeki şekliyle 124. maddesinde ise; Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler. Hangi yönetmeliklerin Resmi Gazete'de yayımlanacağı Kanunda belirtilir" hükmü yer almıştır.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 7/p maddesinde; Yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından alınmış ön lisans, lisans ve lisans üstü diplomaların denkliğini tespit etmek görevinin Yükseköğretim Kurulu'na ait olduğu hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanun hükmü ile 11/4/1997 tarihli Avrupa Bölgesinde Yükseköğretimle ilgili Belgelerin Tanınmasına İlişkin Sözleşme hükmüne dayanılarak Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği yürürlüğe konulmuştur.
20.02.2016 tarihli Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği'nin 7. maddesinin 3. fıkrasında, "Mezun olunan programın, birinci fıkrada belirtilenler dışında olması ve Türk yükseköğretim sistemindeki eşdeğer programa göre temel kazanımlar, eğitim-öğretimin dili, niteliği, alınması zorunlu görülen teorik ve uygulamalı dersler, yapılması gereken stajlar ve projeler bakımından ilgili alt komisyonların ve/veya yükseköğretim kurumlarının görüş ve önerileri doğrultusunda eksikliğinin tespit edilmesive/veya tereddüt oluşması halinde ilgililer, eksik ve/veya yetersiz bulunan teorik ve uygulamalı dersler, yapılması gereken stajlar ve projeler bakımından şekil, usul ve esasları Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen SYBS işlemlerine tabi tutulur." düzenlemesine yer verilmiştir.
6114 sayılı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı'nın Teşkilat ve görevleri hakkında Kanun'un temel ilkeler başlıklı 7. maddesinde, "Sınavlardan sonra Başkanlık veya yargı mercileri tarafından iptaline karar verilen sorular değerlendirme dışı bırakılarak geçerli soruların puan değerinin yeniden saptanması suretiyle puanlama yapılır." hükmüne yer verilmiştir.
2017 Seviye Tespit Sınavı Kılavuzu'nun 'Değerlendirme' başlıklı 4. Bölümünde, "Yükseköğretim Kurulu tarafından uygulanacak sınavlara ilişkin tüm hesaplama ve değerlendirme işlemleri sınavı yapmakla görevlendirilen Üniversiteler tarafından yapılacaktır. Yükseköğretim Kurulunun yapacağı sınavların değerlendirme işlemlerinde adayların doğru cevap sayısından yanlış cevap sayısının 1/4'ü çıkarılmak suretiyle testten aldığı ham puanlar bulunacaktır. Sınavdan sonra yapılan değerlendirme ve analizlerde veya itiraz sonucu incelenen bir alan testinde hatalı soru bulunduğu takdirde ilgili soru iptal edilerek kalan soru sayısı üzerinden değerlendirme yapılacaktır." hükmü yer almaktadır.
Dava Konusu Düzenlemenin İncelenmesi:
6114 sayılı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un temel ilkeler başlıklı 7. maddesinde, "Sınavlardan sonra Başkanlık veya yargı mercileri tarafından iptaline karar verilen sorular değerlendirme dışı bırakılarak geçerli soruların puan değerinin yeniden saptanması suretiyle puanlama yapılır." hükmüne yer verilmiştir.
2017 Seviye Tespit Sınavı Kılavuzu'nun 'Değerlendirme' kısmında yer alan "Sınavdan sonra yapılan değerlendirme ve analizlerde veya itiraz sonucu incelenen bir alan testinde hatalı soru bulunduğu takdirde ilgili soru iptal edilerek kalan soru sayısı üzerinden değerlendirme yapılacaktır." hükmü yer almakta olup, davacı tarafça bu kısmın iptali istenilmektedir.
Uyuşmazlığın, yurtdışında eğitim alarak ülkemizde lisans diploma denklik belgesi isteyen kişiler hakkında, sınav kararı alınanların girecekleri seviye tespit sınavlarında hatalı soru bulunması halinde uygulanacak olan bir yöntemden kaynaklandığı, bu yöntem ile adayın bilgisinin ölçülmesinin amaçlandığı, böylelikle adayların seviyesi gerçek anlamda ölçülerek, hatalı soru bulunması durumunda ilgili sorunun iptali ile kalan soru üzerinden değerlendirme yapılacağı anlaşılmaktadır.
Dava konusu kılavuz hükmünün, davacının iddia ettiği şekilde yarışma sınavı olmadığı adayların bilgisinin objektif şekilde ölçülmesini sağlamaya yönelik olduğu, hatalı soruların sorulduğu konulara ilişkin bilgi yeterliliği ölçülememiş olduğu durumlarda adayların ilgili konuda peşinen yeterli olduğu kabul edildiğinde, adayları sınava tabi tutmanın anlamının kalmayacağı, zira hatalı soruların tüm adaylarca doğru cevaplandırıldığının kabul edilmesi şeklindeki bir uygulama ile sınavlarda hatalı soruların fazla olması halinde başarı için gerekli doğru cevap sayısının çok altında cevabı bulunan adayların da sınavı geçmesi sonucunu doğuracağı açıktır. Bu itibarla hatalı olduğu tespit edilen soruların değerlendirme dışı bırakılarak kalan sorular üzerinden puan hesaplanacağına ilişkin hükümlerin mevzuatta ve ilgili sınav kılavuzunda yer almasının hem sınavların objektifliği ilkesine hem de ölçme ve değerlendirme ilkelerine daha uygun olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, açıklanan gerekçeler doğrultusunda, dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Dava Konusu bireysel İşlemin İncelenmesi:
Bulgaristan Ruse Angel Kınçev Üniversitesi Otomotiv Mühendisliği Bölümü'nden mezun olan davacı tarafından, diplomasına denklik belgesi alabilmek için 30.09.2017 tarihinde girdiği 2017 yılı sonbahar dönemi seviye tespit sınavında dört sorunun iptal edilmesi üzerine, dava konusu 2017 Seviye Tespit Sınavı Kılavuzu'nun 'Değerlendirme' kısmında yer alan "Sınavdan sonra yapılan değerlendirme ve analizlerde veya itiraz sonucu incelenen bir alan testinde hatalı soru bulunduğu takdirde ilgili soru iptal edilerek kalan soru sayısı üzerinden değerlendirme yapılacaktır." hükmü gereği hesaplanarak … tarihinde internet üzerinden açıklanan bireysel sınav sonucunun da iptali istenilmektedir.
Dava konusu edilen düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, bu düzenleme gereği hesaplanarak, açıklanan bireysel sınav sonucunda hukuka aykırılık bulunmadığından, bu istem ile birlikte sınav sonucunun yeniden değerlendirilmesi isteminin reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu 2017 Seviye Tespit Sınavına ilişkin Kılavuzu hükmü yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Dava konusu Kılavuz hükmü uyarınca hesaplanarak … tarihinde açıklanan sınav sonucunun davacı yönünden iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
09/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.