14. Hukuk Dairesi


MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 06.05.2016 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 28.05.2019 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılardan ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir.
Davacı, kendisinin 120 ada 18 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, davalı tarafından ağaç dikilmek sureti ile tarafınca kullanılan geçidin kapatıldığını belirterek; davalılara ait 120 ada 17 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit hakkı tesisini talep etmiştir.
Davalılardan ... vekili, davanın reddini savunmuş; diğer davalı ise davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece davanın kabulü ile; “... ili, ... ilçesi, ... Köyü, 120 ada 18 parsel sayılı taşınmaz lehine; ... ili, ... ilçesi, ... Köyü, 120 ada 17 parsel sayılı taşınmaz üzerinde 19/05/2018 tarihli fen, ziraat ve inşaat bilirkişi müşterek raporuna ekli krokide "alternatif -1" ile sarı taralı olarak gösterilen biçimde 33,92 metre uzunlukta 3 metre genişlikte olmak üzere 104,07 m2’lik kısım üzerinde 3.642,45 TL bedel karşılığında geçit irtifakı tesisine, geçit irtifakının tapuya tesciline” karar verilmiştir.
Hükmü, davalılardan ... vekili temyiz etmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 747/2. maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakarlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanış şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
Somut olaya gelince; dosyada bulunan 19.05.2018 tarihli bilirkişi raporuna göre davacı taşınmazı lehine en uygun geçit alternatifi olarak davalılara ait 120 ada 17 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki “1 nolu alternatif” belirlenmişse de söz konusu alternatif, davalılara ait taşınmazı iki parçaya ayırmakta olup, tesis edilecek geçitin, taşınmazın ekonomik bütünlüğüne zarar vereceği açıktır.
Tüm bu nedenlerle; başka alternatiflerin değerlendirilmesi yoluyla davacının geçit ihtiyacı giderilmesi gerekirken mahkemece, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş hükmün bozulması gerekmiştir.
Kabule göre de; hükme esas alınan 19.05.2018 tarihli bilirkişi raporu ile bu rapora ekli krokide gösterilen bilgilerin çelişkili olduğu, raporda 3. alternatifin 120 ada 20 parselden geçtiği belirtilmişse de, ekli krokide bunun, 120 ada 17 parselden geçtiği; aynı şekilde raporda 2. alternatifin 120 ada 17 parselden geçtiği belirtilmişse de, ekli krokide bunun, 120 ada 20 parselden geçtiği görülmekedir. Bu nedenle söz konusu rapor ile ekli krokideki çelişkinin giderilmemesi de doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle davalılardan ... vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09.11.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.