MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ELATMANIN ÖNLENMESİ-YIKIM-GEÇİT HAKKI YERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ

Yanlar arasında görülen elatmanın önlenmesi, geçit hakkı yerinin değiştirilmesi davası sonunda, yerel mahkemece davanın, kısmen kabulüne kısmen reddine ilişkin olarak verilen karar davacılar vekili ile davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Dava, çaplı taşınmaza elatmanın önlenmesi, yıkım ve geçit hakkı yerinin değiştirilmesi isteğine ilişkindir.
Davacılar, geçit hakkı tesisine ilişkin ilamın infazından sonra hakkı olmadığı ve davası reddedildiği halde davalı ..."in kamyonlarının gelip geçerek taşınmazlarına müdahale ettiğini, davalı ..."ın ise geçit hakkına konu yerde mülkiyet iddiasında bulunarak çekişme yarattığını, parsellerinin içindeki köprü üzerine kilitli demir kapı koyarak mülkiyet haklarına müdahale ettiği gibi, geçit yerini kullanırken hayvanlarının yol dışına çıkarak yemlerine zarar verdiğini ileri sürerek çekişmenin giderilmesine, elatmanın önlenmesine karar verilmesini istemişler, öte yandan; geçit yerinin komşu parselle ortak geçirilmesi sebebi ile parsellerinin sınırını koruma altına alamadıklarını, bu nedenle müdahalelerin olduğunu, geçit yerinin tamamen kendi parselleri içine kaydırılması durumunda sıkıntının ortadan kalkacağını, bu konuda yer bedeli ile masraf taleplerinin de bulunmadığını, Türk Medeni Kanunu"nun 791. maddesinde belirtilen şartların da mevcut olduğunu belirterek, geçit yerinin tamamının 1883 nolu parselleri içine kaydırılmasına karar verilmesini talep etmişlerdir.
Davalılar ... ise, baba oğul olduklarını, birlikte çiftçilik ve hayvancılık yaptıklarını, 1888 parselde hayvanların havalandırıldığını ve 1892 parsel üzerinde ise ahır ve eklentilerinin olduğunu, bu nedenle geçit yerini birlikte kullanmalarının olağan olduğu gibi, davacılara da zararının bulunmadığını, demir kapının kilitli olmayıp hayvanlarının davacıların yerine geçmemesi için önlem mahiyetinde olduğunu, geçit yerinin değiştirilmesi için kanunun aradığı şartlarında oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davalıların geçit hakkı tesis edilen bölüme demir kapı yapmak suretiyle, davalı ..."in ise kullanmak suretiyle müdahale ettikleri gerekçesi ile elatmanın önlenmesi ve demir kapının kaldırılması taleplerinin kabulüne, yasal şartların oluşmadığı gerekçesi ile geçit yerinin değiştirilmesi isteğinin reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden, çekişmeye konu 1883 parsel sayılı taşınmazda davacıların dava dışı ... ile birlikte paydaş oldukları, komşu 1892 parsel sayılı taşınmazın davalı ......"e, 1888 parsel sayılı taşınmazın ise davalı ..."e ait olduğu, ...."in, davacıların da aralarında bulunduğu şahıslar aleyhine taşınmazları yararına geçit hakkı tesis edilmesi amacıyla 20.05.2009 tarihinde açtıkları davanın ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 01.04.2010 tarih, 2009/182 Esas, 2010/85 sayılı kararı ile kısmen kabul edilerek, 1888 nolu parsel lehine 1883, 1892 ve 1898 nolu parseller aleyhine, yine 1892 parsel lehine ise 1898 parsel aleyhine krokilerinde gösterilen bölümlerden geçit hakkı tesis edildiği ve kararın eldeki davanın davacıları tarafından temyizi edilmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesi"nin 28.06.2010 tarihli kararı ile onandığı ve karar düzeltme isteğinin de reddedilerek 11.10.2010 tarihinde kesinleşmesi neticesinde tapu sicil kayıtlarına geçit hakkına ilişkin şerhlerin işlendiği görülmektedir.
Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayanağı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre; davacıların paydaşı olduğu taşınmaz üzerine davalıların demir kapı yapmak suretiyle müdahale ettikleri saptanmak suretiyle kapı yönünden elatmanın önlenmesi ve kapının kaldırılmasına karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmadığı gibi, Türk Medeni Kanunu"nun 791/1. maddesindeki koşulların oluşmadığı belirlenerek geçit hakkı yerinin değiştirilmesine yönelik talebin reddine karar verilmiş olmasında da bir isabetsizlik yoktur. Taraf vekillerinin bu yönlere ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir. Reddine.
Taraf vekillerinin öteki temyiz itirazlarına gelince;
Bilindiği üzere geçit hakkı Türk Medeni Kanunu"nun 747 ve 748. maddeleri gereğince taşınmaza bağlı bir irtifak niteliğinde olup, kişiler lehine değil, taşınmazlar lehine tanınır.
Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır.
Somut olaya gelince; toplanan delillerden 1888 parsel sahibi olan davalı ... ile 1892 parsel sahibi olan davalı ..."in baba oğul olup birlikte hayvancılık yaptıkları, bu sebeple baba Latif"in 1888 parsel yararına oluşan geçit hakkından oğlu Süleyman ile birlikte yararlandığı, kaldı ki, davaya dayanak ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 01.04.2010 tarih, 2009/182 Esas, 2010/85 sayılı kararı ile davacıların paydaşı oldukları 1883 parsel dışında 1883 parsel ile genel yol arasında kalan komşu 1898 parselin 23,72 m2"lik bölümünde de 1888 ve 1892 nolu parseller yararına geçit hakkı tesis edilerek her iki davalının taşınmazının kesintisiz genel yola bağlantısının amaçlandığı açıktır.
O halde, davalı ..."in çekişmeye konu geçit yerini kullandığı iddiasıyla açılan elatmanın önlenmesi davasının reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere karar verilmiş olması doğru değildir.
Kabule göre de; hangi değer esas alınarak neye göre paylaştırma yapıldığı açıklanmadan ve gösterilmeden yargılama giderlerinin hüküm altına alınmış olması da isabetsizdir.
Davacılar vekili ile davalılar vekilinin belirtilen nedenlerle temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 12.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.