KARAR
Hakaret suçundan sanık ...’ın, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 125/1, 125/4, 62/1 ve 52/2. maddeleri uyarınca iki kez 1.740,00 Türk Lirası adlî para cezası ile cezalandırılmasına dair Burdur Sulh Ceza Mahkemesinin 13/10/2009 tarihli ve 2009/65 esas, 2009/675 sayılı kararının, Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 19/07/2016 gün ve 2016/284689 sayılı istem yazısıyla Dairemize gönderilen dava dosyası incelendi.
İstem yazısında; “Dosya kapsamına göre;
1- Sanık hakkında müşteki/sanık ...’e karşı hakaret suçunu işlediğinden bahisle cezalandırılması için kamu davası açılmasına rağmen, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 225/1. maddesinde yer alan, "Hüküm, ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında verilir." şeklindeki düzenlemeye aykırı olarak, katılan ...’e karşı işlediği iddia olunan ancak katılanın şikâyetçi olmaması nedeniyle, hakkında ek kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilen ve açılmış dava bulunmayan hakaret suçundan da cezalandırılmasına karar verilmesinde,
2- Söz konusu hakaret suçunun mağduru olan ..."in, 24/03/2009 tarihli oturumda sanık hakkındaki şikayetinden vazgeçmesi sebebiyle, 5237 sayılı Kanun’un 73/4. ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 223/8. maddeleri uyarınca sanık hakkında açılan davanın düşürülmesine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde,
İsabet görülmemiştir.” denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme;
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 13.03.2012 gün ve 3/270-88 sayılı kararında belirtildiği üzere; ceza muhakemesi hukukumuzda mahkemelerce bir yargılama faaliyetinin yapılabilmesi ve hüküm kurulabilmesi için, yargılamaya konu edilecek eylemle ilgili, usulüne uygun olarak açılmış bir ceza davası bulunması gerekmektedir. 5271 sayılı CMK’nın 170/1. maddesi uyarınca ceza davası, kural olarak Cumhuriyet savcısı tarafından düzenlenecek bir iddianame ile açılır. Anılan Kanunun 170. maddesinin 4. fıkrasında da; “iddianamede, yüklenen suçu oluşturan olaylar, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanır” düzenlemesine yer verilmiştir.
CMK"nın 225. maddesinde yer alan; “hüküm, ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında verilir. Mahkeme, fiilin nitelendirilmesinde iddia ve savunmalarla bağlı değildir” şeklindeki düzenleme gereğince de hangi fail ve fiili hakkında dava açılmış ise ancak o fail ve fiili hakkında yargılama yapılarak hüküm verilebilecektir.
Anılan yasal düzenlemelere göre, iddianamede açıklanan ve suç oluşturduğu ileri sürülen eylemin dışına çıkılması, dolayısıyla davaya konu edilmeyen fiil veya olaydan dolayı yargılama yapılması ve açılmayan davadan hüküm kurulması yasaya açıkça aykırılık oluşturacaktır.
Öğretide “davasız yargılama olmaz” ve “yargılamanın sınırlılığı” olarak da ifade edilen bu ilke uyarınca, hâkim ancak hakkında dava açılmış bir fiil ve kişi ile ilgili yargılama yapabilecek ve önüne getirilen somut uyuşmazlığı hukuksal çözüme kavuşturacaktır.
5237 sayılı TCK"nın 131/1. maddesinde, “Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hariç; hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, mağdurun şikâyetine bağlıdır." hükmüne yer verildiği,
Aynı Kanun"un 73. maddesinin 4. fıkrasında ise, “Kovuşturma yapılabilmesi şikayete bağlı suçlarda kanunda aksi yazılı olmadıkça suçtan zarar gören kişinin vazgeçmesi davayı düşürür." hükümleri düzenlenmiştir.
5271 sayılı CMK"nın 223. maddesinin 8. fıkrasında da, “Türk Ceza Kanununda öngörülen düşme sebeplerinin varlığı yada soruşturma yada kovuşturma şartının gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması hallerinde, davanın düşmesine karar verilir." hükmü yer almaktadır.
İncelenen dosyada;Burdur Cumhuriyet Başsavcılığının 22.01.2009 tarihli iddianamesiyle, sanık hakkında hakaret suçundan dava açıldığı, mağdur ... açısından şikayet yokluğu nedeniyle bu hususta ek kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği, mağdur ... açısından verilen bu ek kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın iddianame anlatımında yer aldığı, bu suretle yalnızca mağdur ..."e karşı hakaret suçundan dava açılmasına karşın, 13.10.2009 tarihli hükümde, mağdur ..."e karşı hakaret eyleminin de sabit olduğu kabul edilerek, açılmamış suçtan sanığın mahkumiyetine karar verilmesi hukuka aykırıdır bulunmuştur.
Ayrıca; mağdur ..."in 24.03.2009 tarihli duruşmada, şikayetten vazgeçmiş olması nedeniyle, sanık hakkında hakaret suçundan açılan kamu davasının, TCK’nın 73/4 ve CMK’nın 223/8. maddeleri gereğince düşürülmesine karar verilmesi gerekirken, şikayetten vazgeçme beyanı dikkate alınmadan kurulan mahkumiyet hükmü hukuka aykırıdır.
IV- Sonuç ve Karar:
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1- Hakaret suçundan sanık... hakkında, Burdur Sulh Ceza Mahkemesinin 13/10/2009 tarihli ve 2009/65 esas, 2009/675 sayılı kararının, 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2- Hükümdeki hukuka aykırılık sanığa verilen cezanın kaldırılmasını gerektirmekle, anılan Kanun maddesinin 4-d fıkrası gereğince, sanığa mağdur ..."e karşı hakaret suçundan verilen 1.740 Türk lirası adli para cezasının KALDIRILMASINA, bu suçtan hükmolunan cezanın çektirilmemesine,
3- Sanık hakkında mağdur ..."e karşı hakaret suçundan kurulan hüküm açısından. CMK"nın 309.maddesinin 4/d fıkrası uyarınca karardaki hukuka aykırılık, hükmün Yargıtay tarafından düzeltilmesini gerektirmekle; sanık hakkında mağdur ..."e karşı hakaret suçundan açılan kamu davasının, TCK’nın 73/4 ve CMK’nın 223/8. maddeleri gereğince DÜŞMESİNE, yargılama giderlerinin kamu üzerinde bırakılmasına,
4- Kararda yer alan diğer hususların olduğu gibi bırakılmasına, 31.10.2016 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.