8. Hukuk Dairesi 2010/7071 E. , 2011/3871 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katkı payı ve katılma alacağı
... ile Tükezban (...) Alekperzade aralarındaki katkı payı ve katılma alacağı davasının kabulüne dair Kocaeli 1. Aile Mahkemesinden verilen 16.09.2010 gün ve 1176/907 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı ... vekili, tarafların 05.01.1996 tarihinde evlendiklerini, evlilik birliği devam ederken, vekil edeninin 11.10.1996 tarihinde ...Akarca Konutları Kooperatifine başvurarak üye olduğunu, 9.1.1997 tarihinde ön anlaşma imzaladığını, o tarihe kadar tüm ödemeleri yapmış olduğunu, ardından kooperatif müdürlüğüne yazdığı 31.12.1997 tarihli dilekçe ile üyelik hakkını eşi olan davalıya devrettiğini, ancak tüm ödemelerin kendisi tarafından yapıldığını, bu şekilde edinilen 4838 ada 1 parselde kayıtlı C 2 Blok 31-A/zemin kat 3 nolu bağımsız bölümün 20.5.2003 tarihinde davalı adına tescil edildiğini açıklayarak fazla hakkı saklı kalmak üzere 49.000,00 TL katılma alacağı ile 1.000,00 TL katkı payı alacağının boşanma davasının açıldığı 26.1.2007 tarihinden itibaren faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, 4.6.2010 tarihinde harcını yatırmak suretiyle ve ıslah dilekçesi ile, katkı payının 54.219,00 TL, katılma alacağının 27.890,50 TL olarak ıslah ettiğini bildirmiştir.
Davalı ... ... vekili, vekil edenine ait Bakü şehrindeki evini 19.9.2001 tarihinde 16.000.000 Manat bedelle sattığını, bedelini dava konusu taşınmazın borcunun ödenmesi maksadıyla davacı eşine verdiğini, ayrıca eşi ile ortak banka hesapları bulunduğunu, ödemelerin bu hesaplardan çekilen paralarla yapıldığını açıklayarak davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, taşınmazın alımında davacının çalışmaları ile katkıda bulunduğu, katkı miktarlarının bilirkişiler tarafından belirlendiği, davalının verilen kesin süreye rağmen delil sunmadığı, son aşamada sunulan delillere itibar edilemeyeceği gerekçeleriyle, davanın kabulü ile dava konusu 4838 ada 1 parselde kayıtlı taşınmazdan dolayı 54,219 TL katkı payı ve 27.890,50 TL katılma alacağı olmak üzere toplam 82.109,50 TL"nin karar tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile beraber davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.Taraflar 05.01.1996 tarihinde evlenmişler, 26.1.2007 tarihinde açılan boşanma davası kabulle sonuçlanmış ve 30.10.2008 tarihinde kesinleşmiştir. Eşler arasında, evlendikleri tarihten 1.1.2002 tarihine kadar mal ayrılığı (TMK.md.170 ) bu tarihten mal rejiminin sona erdiği boşanma dava tarihi olan 26.1.2007 tarihine kadar yasal edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir (4722 s. Yürürlük K. Md 10/1).
Dosya arasında bulunan kayıt ve belgelere göre; dava konusu 4838 ada 1 parselde kayıtlı C 2 Blok 31-A/Zemin kat 3 nolu bağımsız bölüm, İzmit Büyükşehir Belediyesi ...Akarca Konutları Kooperatifine ait iken davacı ... tarafından 11.10.1996 tarihinde üye olunduğu, ardından davacının 31.12.1997 tarihli dilekçesi ile kooperatif hissesinin davalıya devredildiği, daha sonra yapılan ferdileşme sonucunda 20.5.2003 tarihinde davalı adına tescil edildiği anlaşılmaktadır. Kooperatife ilişkin 1.1.2002 öncesi ve sonrası ödemelerin bulunduğu banka ödeme makbuzlarından anlaşılmaktadır.
Toplanan deliller ve dosya kapsamına göre; kooperatif ödemelerine davacının da kazancıyla katkıda bulunduğu anlaşılmaktadır. Ancak, katkının oranı ve miktarının belirlenmesi bakımından 1.1.2002 tarihinden önce ve sonra yapılacak araştırmalar farklıdır. Davacı, yukarıda anılan kooperatife ilk olarak 11.10.1996 tarihinde yapılan başvuru sonucu üye olduğunu, ardından üyelik hakkının eşi olan davalıya devredilmesi için dilekçe verdiğini, bunun üzerine o tarihten sonraki tüm işlemlerin davalı eşi üzerinden devam ettiğini ve tapunun eşi üzerine alındığını, ancak tüm ödemelerin kendisi tarafından yapıldığını ileri sürerek alacak isteğinde bulunmuştur. Belirtildiği şekilde taşınmazın alımı sırasında taraflar arasında herhangi bir akdi ilişki (resmi alım satım sözleşmesi) bulunmadığına göre, davacının önce kendi adına satın aldıktan, talep edilen ödemeleri yaptıktan sonra 31.12.1997 tarihinde dilekçe vermek suretiyle kooperatif üyelik hakkını tek taraflı olarak davalı eşine devrettiği yönündeki beyanının ve o tarihe kadarki ödemelerin Borçlar Kanununun 234 ve devamı maddeleri gereğince bağış olduğunun kabulü gerekir. Borçlar Kanununun 244 ve devamı maddeleri gereğince bağıştan rücu’yu öngören usulüne uygun olarak açılmış bir dava ve istek de bulunmadığına göre dava konusu taşınmazın edinilmesi sırasında 31.12.1997 tarihine kadar taşınmaz için yapılan tüm ödemeler üzerinde davacının herhangi bir alacağı bulunmamaktadır. Bu ödemelerin bağış kapsamında değerlendirilmesi gerekir. Bu tarihten sonra kooperatif ödemelerinde 1.1.2002 tarihine kadar olan dönem için mal ayrılığı rejimi gereğince, kooperatife (3 nolu dairenin) yapılan ödemelere göre 1.1.2002 tarihindeki inşaat durumunun belirlenerek, 31.12.1997 tarihinden 01.01.2002 tarihine kadar davacının katkısı olabildiğince gerçeğe uygun olarak tespit edilmeli, davacının ayrıca İstanbul, Tuzla ilçesi, Karataş mevkinde bulunan arsasını da satıp bedelini dava konusu taşınmazın edinilmesinde kullandığını iddia ettiğinden belirtilen taşınmaza ait tapu kaydının getirtilmek suretiyle iddianın doğruluğu üzerinde durulmalı, davacı kocanın TKM.nun 152. maddesinden kaynaklanan iaşe yükümlülüğü dikkate alınmalı, bu hususlarda uzman bilirkişilerden bilimsel esaslara uygun rapor alınmalı, davacının ediniminde ne oranda katkı sağladığının Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri gözönünde bulundurularak süresinde davacı tarafından bildirilen delillerine uygun şekilde hesaplama yapılmalı, belirlenen bu oran ile Dairenin 1.1.2002 tarihindeki inşaat durumunun dava tarihindeki sürüm değerinin çarpılarak katkı nedeniyle davacıya ödenecek tazminat miktarı tespit edilmeli, ispat yükü açısından TMK.nun 6 ve 222/1 maddeleri gözetilmeli, hesaplama yapılırken bağış olarak verilen bölüm ayrık tutulmalı, çıkacak ve saptanacak bu miktarın davacının kişisel malı olarak 01.01.2002"den sonraki davacının edinilmiş malına değer artış payı alacağı niteliğiyle (TMK.m.227) girdiği kabul edilmeli, 01.01.2002 tarihinden sonraki dönem için ise edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu, buna göre; eklenecek değerlerden (TMK.nun 229.md) ve denkleştirmeden (TMK.nun 230.md) elde edilen miktarlar da, dahil olmak üzere davacı kocanın edinilmiş malın (TMK.nun 219 md) toplam değerinden bu mala ilişkin borçlar çıkarıldıktan sonra kalan artık değerin (TMK. 231 md) yarısı üzerinden (TMK.236/1 md) tarafların kazanılmış hakları dikkate alınarak hüküm kurulmalıdır. Mal rejiminin sona erdiği sırada mevcut olan edinilmiş mallar bu durumları ile tasfiyeye konu edilir (TMK.nun 231/1 md). 1.1.2002 tarihinden önceki döneme ilişkin bulunacak katkı payı alacağı, eklenecek değerler ve borçlar yukarıdaki açıklama doğrultusunda dikkate alınarak artık değer bulunmalı, artık değerin yarısının katılma alacağı olarak davacı eşe ait olduğu düşünülmelidir. Tüm bu hesaplamalardan sonra hüküm kurulurken usul hükümleri, tarafların kazanılmış hakları gözönünde tutulmalıdır. Mahkemece, bu yönler gözönünde bulundurulmadan yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru olmamıştır.
Kabule göre; dava hem katkı payı hem de katılma alacağı isteğine ilişkindir. Katılma alacağı bakımından, TMK.nun 239/son maddesi gereğince tasfiyeye yönelik eldeki davanın karar tarihinden itibaren faize hükmedilmiş olması doğru ise de, katkı payı alacağı yönünden 1.000,00 TL için eldeki dava tarihinden, ıslah ile artırılan 53.219 TL bakımından ise ıslah tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerekirken, alacak miktarının tamamı yönünden karar tarihinden itibaren faize hükmedilmesi doğru değildir. Ne var ki, bu husus davacı vekili tarafından temyiz edilmediğinden bozma nedeni yapılmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile usul ve kanuna aykırı bulunan hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve 17,15 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine 04.07.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.