MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi dışında davalı .... vekili,süresi içinde davalı .... vekili, davalı ... ve... Nakliyat A.Ş vekili, katılma yolu ile davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davalılardan ...Sigorta A.Ş."nin trafik sigortacısı olduğu kamyonun kasasında yolcu olan davacıların desteğinin, diğer davalılar karşı aracın sürücüsü, işleteni, ihtiyari ve zorunlu trafik sigortacısı olan araç ile yaşanan kazada vefat ettiğini belirterek maddi tazminat bakımından fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak ve sigorta şirketlerinin poliçe teminatı ile sorumlu olmak kaydı ile eş için 10.000,00 TL maddi, üç davacı için ayrı ayrı 30.000,00 TL manevi tazminatının her bir trafik sigortasının sigortalılarının kusurları oranında olmak kaydı ile davalılardan müştereken ve müteselsilen reeskont faizi ile tahsiline karar verilmesini talep etmiş iken; ıslah dilekçesi ile talebini yükseltmiştir.
Davalı ....vekili, İMMS olarak sorumlu olduklarını, trafik sigortası limiti aşılmadığından ve manevi tazminat yönünden dahi sorumlulukları bulunmadığından davanın reddini savunmuştur.
Davalı ...., araç trafikten çekme belgeli olduğundan yani işletilme halinde bulunmadığından genel şartların A-3 maddesi uyarınca tazminat talebinin reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı... Nakliyat A.Ş ve ... vekili, kazanın meydana gelmesinde kusurları bulunmadığını, kusurun kamyon kasasına binen müteveffada olduğunu, aracın haricen satışı yapıldığından işleten sıfatlarının bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak; 94.590,86 TL maddi Tazminat taleplerinin davalılar... uluslararası Nakliyat Dağıtım Deep ve Tur A.Ş. ..."den 04/09/2009 tarihinden itibaren , ... sigorta ve ... Sigorta A.Ş"den dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ..."e verilmesine, manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulü ile davacı ... için 10.000.00.-TL., ... için 5.000,00 TL, ... için 5.000,00 TL"nin davalılar... Uluslararası Nakliyat Dağıtım Deep ve Tur A.Ş, ..."den 04/09/2009 tarihinden... Sigorta A.ş"den dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine. Fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı .... vekili, davalı .... vekili, davalı ... ve... Nakliyat Şirketi vekili, katılma yolu ile davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
1- Mahkeme kararı, hükmü temyiz eden davalı .... vekiline 25.12.2013 tarihinde tebliğ edilmiş, temyiz dilekçesi ise davalı .... vekili tarafından 15 günlük yasal süre geçirildikten sonra 29.01.2014 tarihinde verilmiştir. Süresinden sonra yapılan temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 1.6.1990 gün ve 3/4 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı uyarınca Yargıtay’ca da bu yolda karar verilebileceğinden süresinden sonra yapılan temyiz isteminin süresi gerekmiştir.
2-Dosya içerisindeki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere göre, davacılar vekilinin, davalı .... vekilinin ve davalı ... ile... Nakliyat A.Ş vekilinin aşağıdaki bentler kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
3-Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesinde; manevi tazminat, zarara uğrayanda manevi huzuru gerçekleştirecek ve tazminata benzer bir fonksiyonu da olan özgün bir nitelik taşır. Manevi tazminat, bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. Zarar görenin zenginleşmemesi, zarar sorumlusunun da fakirleşmemesi gerekmektedir. Takdir edilecek miktarın, mevcut halde elde edilmek istenen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan miktar kadar olması gerekir. 22.6.1976 günlü ve 7/7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde de takdir edilecek manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim, bu konuda takdir hakkını kullanır iken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir. Somut olayın niteliği , tarafların ekonomik ve sosyal durumu, olay tarihine göre paranın alım gücü gibi nedenler dikkate alındığında, davacılar için hükmedilen manevi tazminat miktarları az olup, daha fazla manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
4-2918 sayılı yasanın 99/1.maddesinde "sigortacıların, hak sahibinin kaza veya zarara ilişkin tespit tutanağının veya bilirkişi raporunun sigortacının merkez veya kuruluşlarından birine ilettiği tarihten itibaren 8 iş günü içinde zorunlu mali sorumluluk sigortası sınırları içinde kalan miktarları hak sahibine ödemek zorunda" oldukları düzenlenmiştir.
Mahkemece hükmolunan maddi tazminata davalı ... yönüden dava tarihinden itibaren yasal faiz işletilmekle birlikte adı geçen davalıya davacıların davadan önce başvurdukları anlaşılmaktadır.
Bu halde davalı ..."nin temerrüdünün 2918 sayılı yasanın 99.maddesine göre belirlenerek temerrüt tarihinden itibaren yasal faize hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde dava tarihinden itibaren yasal faize hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
5-Dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı BK 44.maddesinde "mutazarrır olan tarafın zarara razı olması yahut kendisinin fiilinin zararın iddiasına veya zararın
tezayüdüne yardım etmesi veya zararı yapan şahsın hal ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakimin zarar ve ziyan miktarını tenkis yahut zarar veya ziyan hükmünden sarfınazar edebileceği" öngörülmüştür.
Davacılar desteği, davalı ...Ş"ye trafik sigortalı dava dışı ..."in sevk ve yönetimindeki .... plakalı kamyonet kasasında yolculuk yaparken gerçekleşen kazada vefat etmiştir.
Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 130.maddesinde kamyon, kamyonet ve römorklarda yolcu taşınması kural olarak yasaklanmış, istinaları da yönetmeliğin sözü geçen maddesinde tespit edilmiştir.
Bu halde olay tarihi itibariyle .... plakalı, desteğin kazasında yolcu olarak taşındığı kamyonetin nitelikleri belirlenerek, yönetmelik hükümlerine göre yolcu taşımaya elverişli olup olmadığının tespiti, kasasında yolcu taşımaya elverişli değil ise desteğin eyleminin zararın doğmasına veya artmasına neden olup olmadığı, desteğin eylemi nedeniyle mülga 818 sayılı yasanın 44.maddesi hükmünün uygulanıp uygulanmayacağının tartışılması ve sonucuna göre karar verimesi gerekirken bu hususun gözardı edilmesi de isabetli bulunmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı .... vekilinin temyiz isteminin (dilekçesinin) süre yönünden REDDİNE, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı .... vekili, davalı ... ve... Nakliyat A.Ş. vekili, katılma yolu ile davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, 3 ve 4 nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin, 5 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı .... vekili, davalı ... ve... Nakliyat A.Ş vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile verilen hükmün BOZULMASINA, ve peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar ... Sigorta A.Ş, ..., ... Sigorta A.Ş.,... Nakliyat A.Ş"ne geri verilmesine 25.6.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.